Loading...
Tarım ve Hayvancılık
Erzurum tarım sektörü içerisinde, hayvancılık (kırmızı et ve süt ürünleri), organik tarım, su ürünleri, yem bitkileri, tıbbi ve aromatik bitkiler, arıcılık ve arı ürünleri ile tohumculuk sektörleri faaliyet yoğunluğu ve potansiyeli olan alt sektörlerdir.
Erzurum, Türkiye iller sıralamasında büyükbaş hayvan sayısı bakımından 2, büyükbaş hayvanlardan elde edilen süt miktarı bakımından 3. sırada yer almaktadır.
Erzurum İli Stratejik Hayvancılık Yatırımı Raporu
Erzurum İli Süt Üretiminde Soğuk Zincir Altyapısının Projelendirilmesi Raporu
Erzurum’da Tarıma Yatırım Yapmak İçin 10 Neden
1.Kuzeydoğu Anadolu bölgesinde yer alan Erzurum ili, Kafkaslar ve İran üzerinden Rusya ve Orta Asya’ ya açılan, Doğu Karadeniz limanlarını(Trabzon, Rize, Hopa limanları) Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgesine bağlayan yolların kesiştiği bir ticari kavşakta yer almaktadır. Kara, hava ve demiryolu gibi ulaşım unsurları gelişmiştir.
2.Erzurum ilinde birbirinden farklılık arz eden 3 tarım havzasını (Çoruh-Karasu Aras-Van Gölü havzaları) içermektedir. Erzurum il sınırları içersinde iklim, bitki örtüsü, yağış rejimi, toprak yapısı gibi özellikleri ile birbirinden farklılık arz eden bu üç havza ilin üretim deseninin çeşitliliği konusunda avantaj oluşturmaktadır. Bu da aynı il içerisinde hayvancılık, tarla ziraatı ve meyvecilik konularını mümkün kılmaktadır.
3.Tarım, gıda ve hayvancılık konularında oldukça iyi düzeyde bilgi ve deneyim sahibi olan Ziraat Fakültesi, Veteriner Fakültesi ve Su Ürünleri Fakültesi gibi pek çok fakülteyi bünyesinde barındıran köklü bir üniversite olan Atatürk Üniversitesi ile 2010 yılı itibariyle kurulan Erzurum Teknik Üniversitesi bilginin kaynağından temini hususunda önem arz etmektedir. Ayrıca, İlde görev yapan İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü ile Bakanlığa bağlı kuruluşlardan olan Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, İl Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü ve Veteriner Kontrol Enstitüsü Müdürlüğü, gıda, tarım ve hayvancılık konularında bölgenin taleplerini karşılamaktadır.
4.İlde tarımsal yatırımlara dönük hibe ve düşük faizli kredi olanakları sağlanmaktadır. Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK), Ajansımız (KUDAKA) ile DAP İdaresi tarafından hibe programları uygulanmakta ayrıca Ziraat Bankası Bölge Müdürlüğü ve KOSGEB tarafından düşük faizli kredi imkânları sağlanmaktadır.
Erzurum İli Tarımsal Destekler Rehberi
5.İki adet üniversitesi ve 100 bini aşkın öğrenci kapasitesiyle Erzurum İli genç, eğitimli ve yeterli iş gücü olanaklarına sahiptir.
6.Yatırım için gerekli arsa ve arazi gibi taşınmazlar, büyüklük açısından elverişli ve kiralama veya satış bedelleri özellikle sanayileşmiş illere ve arazi büyüklüğü bakımından sınırlı illere göre oldukça avantajlıdır.
7.Türkiye’nin 4. büyük ili olan Erzurum İli; yüzölçümü ve mera alanlarının genişliğinin yanı sıra, gerek meraların ülkemizin diğer bölgelerine oranla daha az tahrip olması ve çok fazla kimyasal kirliliğe maruz kalmamış olması gibi önemli avantajlara da sahip olup arıcılık açısından da önem arz eden zengin florası dikkat çekicidir. Yem Bitkileri ekilişinin Tarla Bitkilerine oranı Ülkemizde %10’larda iken İlimizde %36’dır. 2002 yılında yaklaşık 22.751 hektar olan yem bitkisi ekim alanlarının 2015 yılı rakamlarına göre yaklaşık 85.776 hektara yükselmesi bölgede yem bitkisi ekimine olan ilginin arttığını göstermektedir. Bu durum bölgedeki hayvansal üretimin gelişmesine katkı sağlayacak önemli bir girdinin karşılanması açısından kayda değer bir kaynak sağlamaktadır.
8.Kültür balıkçılığı açısından değerlendirilebilecek akarsu gibi yerüstü su kaynakları mevcuttur. Ayrıca il, termal kaynaklar açısından da oldukça zengindir. Termal kaynaklar seracılık ve tarımsal yapılar için uygun potansiyele sahiptir.
9.Hayvancılık sektöründe önde gelen İllerden olan Erzurum, hayvan varlığı açısından zengin olmakla birlikte, bunun üzerinde potansiyele de sahiptir.
10.İl, Organik tarım potansiyeline sahiptir. Kimyasal gübre ve ilaç kullanımının asgari düzeyde olması hatta bazı bölgelerde hiç olmaması toprakların ve doğanın korunmasında ve bu da organik tarım açısından avantaj sağlamaktadır. Bunun yanı sıra organik hayvancılık açısından da büyü önem arz etmektedir.
Sanayi
Sanayi
Tarım, hayvancılık ve ticaretin ağırlıklı olduğu Erzurum ili ekonomisinde son yıllarda sanayi alanında da önemli yatırımlar yapılmış olup sanayinin de il ekonomisi içindeki payı her geçen yıl artış göstermektedir.
Gıda sanayi ağırlıklı bir imalat sanayi yapısı olan ilde; kimya, metal, tekstil ve toprak ürünleri öncü sektörler olarak görülmektedir.
İlde yer alan başlıca imalat sanayi sektörleri şunlardır:
Sanayi sektöründe faaliyet gösteren işletmeler, başta tarım ve hayvancılık olmak üzere ilin doğal kaynak potansiyelini değerlendirmeye yönelik olarak; gıda, maden, taş ve toprağa dayalı sanayide faaliyet göstermektedir. Ayrıca ilde son yıllarda tekstil alanında yapılan yatırımlar da önemli bir yer tutmaktadır. Sanayi sektöründe faaliyet gösteren işletmeler küçük ve orta ölçeklidir. Erzurum ilinde sanayi siciline kayıtlı sanayi işletmesi sayısı 187’dir. Sanayi sicil kayıtlarına göre, Erzurum ilinde kayıtlı işletmelerde çalışan personel sayısı 5.581’dir. Erzurum ilinde sanayide çalışanların, %26’sı diğer metalik olmayan mineral üretimi, %17’si gıda ürünleri imalatı sektörlerinde istihdam edilmektedir. İstihdamın %83’ü işçi, %3’ü mühendistir. Erzurum ilinde bulunan sanayi işletmelerinin %32’si mikro ölçekli, %56’sı küçük ölçekli, %10’u orta ölçekli, %2’si büyük ölçekli işletmelerdir (Sanayi Bakanlığı 81 İl Durum Raporu, 2014).
Bölgedeki ilk planlı sanayi alanı olan Erzurum OSB’deki 116 adet parselin 114 tanesi tahsis edilmiştir. Bunların 94 adedi üretim, 2 adedi inşaat, 6 adedi proje aşamasındadır. 14 adet firma ise kapalı durumdadır. Yakın zamanda yatırımcıların hizmetine sunulacak olan 2. Organize Sanayi Bölgesi ile sanayi yatırımlarındaki büyüme daha da hızlanacaktır. İmalat sanayi içerisinde OSB’de ağırlıklı sektörler; un ve yem üretimi, plastik sanayi, demir ve metal işleri sanayi, petrokimya sanayi ve taş ve toprak işleme sanayidir. İnşaat sektörü bölgede ekonomik bir faaliyet olarak 8.356 kişilik istihdamı ile önemli bir yerdedir (TRA1 Düzey 2 Bölge Planı, 2014).
Çağrı Merkezleri
Çağrı Merkezleri
Erzurum’da çağrı merkezine yönelik yapılan teknoloji ve altyapı yatırımları ve oluşturulan nitelikli işgücü havuzu özel sektör açısından Erzurum’un cazibesini artırmış, diğer özel sektör yatırımlarının bölgeye gelmesini sağlamıştır. Genç nüfusun ve üniversitelerin mevcudiyeti çağrı merkezleri için bölgede oluşturulan nitelikli insan gücünün sürekliliğini sağlamaktadır. Yetişmiş işgücü ise bölgenin hizmet sektörünün gelişmesi yönünde önemli bir potansiyeldir.
Erzurum’da önemli çağrı merkezi yatırımları bulunmaktadır. Assist, Finansbank, Turkcell gibi ulusal ölçekteki firmalara aitbirçok çağrı merkezi faaliyet göstermektedir.
Turizm
Turizm
Erzurum tarihi geçmişi, özgün iklimi ve coğrafi yapısı, zengin su kaynaklarının başlangıç noktasında bulunması ve termal kaynakları nedeniyle farklı turizm tipleri için çok yönlü ve oldukça geniş bir yelpazede değer ve varlık potansiyeli sunmaktadır. İlde başta kış ve spor; kongre, incentive ve fuar; tarih ve kültür; macera ve doğa sporları; eko-turizm ve sağlık turizmine kaynak olabilecek değerler mevcuttur. Erzurum, Türkiye’deki toplam turist sayısının %0,76’sına sahip olması ile Trabzon’dan sonra (%1,39) çevre illerde en fazla turist çeken ildir.
Kış Turizmi
Erzurum, coğrafi özellikleri, 5 ay boyunca kayak yapmaya elverişli yapısı, kar kalitesi, uzun pistleri ve tesisleriyle dünyanın sayılı kış turizm merkezlerinden biridir. Şehir merkezinin güneyinde 70 km uzunluğunda ve 25 km genişliğinde bir alanı kaplayan Palandöken Dağları, 1993 yılında Kış Turizm Merkezi ilan edilmiştir.
Palandöken, Konaklı ve Kandilli kayak merkezlerinin bulunduğu Erzurum; buz salonları ve atlama kuleleri ile kış turizmine hizmet etmektedir. Kar yağışının Ekim-Kasım aylarında kendini gösterdiği Erzurum’da, kayak mevsimi Kasım ayından itibaren başlamakta ve Nisan ayının sonuna kadar sürmektedir. Palandöken, kaymaya olanak sağlayan “toz kar” özelliğini, ikliminden dolayı, bütün kayak sezonu boyunca sürdürmektedir. İklim koşulları, kış turizmi yapılması açısından son derece elverişlidir. Yaklaşık 5 ay süren kış boyunca ortalama sıcaklık -5,-9 °C’dir.
Kış sporları ve kış turizmi hareketleri bakımından Türkiye’nin birinci derecede önemli ve öncelikli kayak alanları arasında yer alan Palandöken Dağları, serbest kayak ve kış turizmi hareketleri yönünden de uluslararası bir istasyon özelliği taşımaktadır.
2011 yılında düzenlenen Üniversitelerarası Dünya Kış Oyunları’na ev sahipliği yapan Erzurum, kış sporları alanında son yıllarda yapılan yatırımlarında etkisiyle adından sıkça söz ettirmeye başlamıştır. Palandöken ve Konaklı Kayak Merkezleri, Türkiye’nin en önemli ve kış sezonunun en uzun yaşandığı kayak merkezlerindendir. Palandöken Kayak Merkezi’nde bulunan otellerin kış sezonu doluluk oranları son derece iyi durumdadır.
Uygun yükseklikte ve sürede yapılan yüksek irtifa antrenmanının ardından sporcuda oksijen kullanma kapasitesi ve hemoglobin seviyesi artarak kas dokusunu oksijenli ve oksijensiz ortamlarda dayanıklı hale getirmektedir. Bu antrenman sporcunun daha düşük rakımlarda performansını ve dayanıklılığını artırmaktadır. Her türden spor branşında antrenörler sporcularından bekledikleri yüksek dayanıklılık ve performansı özellikle sezon başlarında yaptıkları yüksek irtifa hazırlık kamplarında elde etmektedirler.
Yaklaşık 2000 m rakımı ile Erzurum yüksek irtifa sporcu kampları açısından önemli bir potansiyel sunmaktadır. Bu alanda son dönemde yapılan yatırımlar ile Erzurum’da spor turizmi açısından son derece olumlu gelişmeler yaşanmaktadır. Erzurum Büyükşehir Belediyesi tarafından yaptırılan futbol sahalarına ilaveten ‘Cazibe Merkezlerini Destekleme Programı’ kapsamında yapılacak olan sahalar ile de Erzurum bu alanda markalaşma adına önemli bir mesafe kat etmiş olacaktır.
Erzurum’da 25.000 seyirci kapasiteli Kazım Karabekir Stadyumu yer almakladır. Alttan ve üstten ısıtma sistemi bulunan stadyum, 2012 yılında Fenerbahçe ile Galatasaray arasında oynanan Türkiye Süper Kupa Finali’ne ev sahipliği yapmıştır.
Erzurum Kazım Karabekir Stadyumu
Erzurum’da stadyum çevresinde ve Aziziye ilçesinde yapılması planlananlarla beraber 9, Atatürk Üniversitesi içerisinde 2 adet olmak üzere toplam 11 adet saha bulunmaktadır. Bununla beraber, Erzurum Büyükşehir Belediyesinin de Palandöken ilçesi sınırları içerisinde yapımına başlanan 5 adet saha bulunmaktadır. Tüm antrenman sahaları UEFA standartlarına sahiptir.
Erzurum kent merkezinde (Aziziye ilçesinde) modernize edilmiş termal tesisler ve gerek Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi gerekse Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesi de sporcu sağlığı açısından uygun altyapıları ile sporcu kampları için hizmet verebilecek durumdadırlar.
Erzurum konaklama imkânları açısından da sporcu kapları sezonu kayak otellerinin düşük sezonuna denk geldiği için fiyat avantajı sunabilmektedir. Sporcuların saha çalışmaları dışında kullanabilecekleri fitness centre, hamam, sauna gibi tesisler bulunmaktadır. Özellikle futbol sahalarının kent merkezinde ve otellere oldukça yakın bir konumda bulunması şehrin önemli bir avantajıdır.
Erzurum, sahip olduğu kaplıcalarıyla da bölgenin en önemli termal turizm merkezlerinden biridir. Pasinler, Ilıca (Aziziye) ve Köprüköy’de bulunan kaplıcalar, pek çok hastalık için şifa kaynağıdır. Kaplıca suları debi, sıcaklık, fiziksel ve kimyasal özellikleri bakımından oldukça üstün özellikler taşımaktadır. Bu kaplıcalar, daha çok mide, böbrek, sindirim sistemi ve romatizmalı rahatsızlıklarda tedavi amaçlı kullanılmaktadır.
Erzurum kent merkezi ve ilçelerinde 170’in üzerinde termal turizme olanak sağlayacak kaynak tespit edilmiştir. Pasinler ve Aziziye’de termal otel ve kaplıca, Köprüköy’de çamur havuzları, Akdağ, Arzuti, Meman (Tekman), Hamzan (Tekman), Çimenözü (Çat) ve Hızırilyas’ta (Horasan) ilkel tesisler bulunmaktadır.
Ilıca (Aziziye Kaplıcaları)
Erzurum’un 15 km batısındaki Aziziye ilçe merkezinde yer almaktadır. Sodyum ve bikarbonatlı kaynak suyu 39 °C sıcaklığa ve 25 lt/sn akım değerine sahiptir. Kaplıca suyunun romatizmal hastalıklara, göz hastalıklarına, sinir sistemi hastalıklarına, deri hastalıklarına ve metabolizma bozuklukları gibi bir dizi rahatsızlığa iyi geldiği tespit edilmiştir. Aziziye Belediyesi tarafından işletilen tesislerde termal havuzların yanı sıra, hamam, masaj salonu, spor salonu, açık ve kapalı restoranlar, mescit, dinlenme ve toplantı salonları ile açık otopark bulunmaktadır. Tesis bünyesinde yer alan otel bölümü 36 oda 5 süitten oluşmaktadır.
Pasinler Kaplıcaları
Erzurum’un 40 km doğusunda Pasinler ilçe merkezinde yer almaktadır. Bikarbonatlı, klorürlü, sodyumlu, karbondioksitli ve kısmen de radyoaktif bileşimli olan kaplıca suyunun sıcaklığı 39-45 °C arasında değişmektedir. Ph değeri 6.5′dir. Kaynağı, 205 metreden doğal çıkışlı olan kaplıca, 15 It/sn. akım değerine sahiptir. Kaplıcadan, içme ve banyo kürleri şeklinde yararlanılmaktadır. İçilerek kullanıldığında safra kesesi, karaciğer, mide ve bağırsak üzerinde etkili olmaktadır. Romatizma, sinir ve kas yorgunluğu, çeşitli sinirsel hastalıklar, eklem ve kireçlenme tedavisi için ise banyo kürleri yapılmaktadır. Kaplıca alanında işletmeciliğini Pasinler Belediyesi’nin yaptığı 2 adet kaplıca ve özel bir işletmeye ait 72 yatak kapasiteli bir termal otel bulunmaktadır. Bununla birlikte, 1000 yatak kapasiteli 5500 devremülkten oluşan Akasya Vadisi’ne ait termal tesis projesi inşaatı devam etmektedir. Pasinler’de yapımı devam eden bir diğer termal tesis olan Lalezar Termal 2015 yılında hizmet vermeye başlamıştır.
Köprüköy Kaplıcası (Deli Çermik)
Erzurum’un 56 km doğusundaki Köprüköy ilçe merkezine 3 km mesafede bulunmaktadır. Köprüköy ilçesinde daha çok mineral miktarı yüksek olan çamurlardan yararlanılmaktadır. Bikarbonat, sodyum, kalsiyum, karbondioksit, demir ve bromür içeren kaplıca suyu; romatizmalı hastalıklar, solunum yolu hastalıkları, göz hastalıkları, sindirim sistemi hastalıkları ve metabolizma bozukluklarının tedavisinde kullanılmaktadır. İşletmeciliğini Köprüköy Belediyesi’nin yaptığı tesiste 2 adet açık havuz ve çamur ünitesi bir oda bir mutfaktan oluşan pansiyon tipi evler bulunmaktadır.
Hızırilyas Köyü Kaplıcası
Horasan İlçesi’ne yaklaşık 10 km Erzurum’a 102 km mesafede yer alan Hızırilyas köyünde bulunmaktadır. Cilt hastalıkları, romatizma, kadın hastalıkları ve kemik kireçlenmeleri için şifa kaynağı olan su bikarbonat, klorür, sülfat, kalsiyum, karbondioksit gazı içermektedir. Horasan Kaymakamlığı’nın yaptığı çalışmalar ile alanda var olan tesisler iyileştirilmiş ve iki havuz yapılmıştır.
Akdağ Kaplıcası
Erzurum’un 28 km kuzeyinde, Dumlu Dağı’nın eteğindeki Akdağ köyündedir. Jeotermal sahasında 30 °C sıcaklık ve 5 lt/sn debiye sahip ilkel bir kaplıca tesisi bulunmaktadır. Biokarbonat, klorür, sodyum, magnezyum ve bromürlü kaplıca suyu mide, bağırsak, safra kesesi ve şeker hastalıklarına iyi gelmektedir. Kaplıcaların bulunduğu bölge halk tarafından mesire yeri olarak kullanılmaktadır.
Erzurum’da Hastaneler
Erzurum, kapasiteli ve çok yönlü hastaneleri ile Türkiye’nin önemli bir sağlık turizmi merkezidir. Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi ile Atatürk Üniversitesi Araştırma Hastanesi gibi bölgenin en önemli hastaneleri burada bulunmaktadır. Bunun yanı sıra özel hastane ve sağlık kurumlarında da konforlu bir hizmet sunulmaktadır. İlde; 279 uzman doktor, 383 pratisyen hekim, 831 hemşire, 521 ebe görev yapmaktadır.
Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Sağlık Bakanlığı tarafından 2007 yılında yapımı gerçekleştirilen hastane, Doğu Anadolu Bölgesi’nin en büyük sağlık merkezidir. 21 ameliyathane 5 yoğun bakım odası, Yanık Merkezi, 12 cerrahi servis ve 12 dâhili servisin bulunduğu hastane; 8 süit hasta odası, 179 adet tek kişilik hasta odası, 115 adet iki kişilik hasta odası, yeni doğan çocuk odası, travma acil müşahede odası, dahili acil bay ve bayan müşahede odası, “Anne Oteli”, kan merkezi, nükleer tıp, röntgen, MR, gama kamera, tomografi ve anjiyografi üniteleri ile hizmet vermektedir. 149 bin 986 metre karesi kapalı olmak üzere 150 bin 46 metre kare alan üzerine kurulan hastanenin 8 acil çıkış kapısı, 30 asansörü ve toplam 1380 araç kapasiteli otoparkları bulunmaktadır. Hastane envanterinde bir de ambulans helikopter yer almaktadır. Hasta ve hasta yakınlarının her türlü konfor ve güvenini ön planda tutan hastanede, hasta odalarının tamamı içerisinde LCD ekran TV, buzdolabı, banyo-tuvalet ve lavabosu ile hasta refakatçileri için yatak pozisyonuna çevrilebilir koltuklar bulunmaktadır.
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ ARAŞTIRMA HASTANESİ
Yapısal özellikleri ve ileri teknoloji kullanılarak oluşturulmuş tıbbi ve teknik donanımı, yenilikçi ve hasta odaklı hizmet anlayışıyla ulusal ve uluslar arası alanda en yüksek düzeyde sağlık hizmeti vermektedir. 161 bin 500 metre kare açık alan, 188 bin 670 metre kare kapalı alan üzerine kurulan hastane, poliklinik,
klinik, diyaliz, taş kırma ünitesi, nükleer tıp, radyoterapi, patoloji, sterilizasyon, merkez laboratuvarlar, kan bankası, dahili ve cerrahi yoğun bakım üniteleri, organ nakil ve yanık ünitesi, hemodinami ve genetik laboratuarı, ameliyathaneler ile günübirlik ameliyathanesinde modern cihazlar ile hizmet vermektedir. Ayrıca hastanelerimizde uluslararası standartlara sahip Radyoloji Görüntüleme Merkezleri de bulunmaktadır.
EBB Kültür Merkezi
Erzurum Büyükşehir Belediyesi Kültür Merkezi 850 kişilik koltuk kapasitesine sahip, modern dizaynı, ses ve ışık sistemleriyle Erzurum’un faal durumda olan en büyük kongre ve kültür merkezidir.
Atatürk Üniversitesi Kültür ve Gösteri Merkezi
Atatürk Üniversitesi Kültür ve Gösteri Merkezi’nin 500 koltuk kapasitesine sahip, modern bir merkezdir. Her türlü bilimsel ve kültürel faaliyetlerin, Kongre ve toplantıların yapılabileceği teknolojik dizayna ve ekipmana sahip merkez yıllık ortalama 200 etkinliğe ev sahipliği yapmaktadır.
Atatürk Üniversitesi Kültür ve Gösteri Merkezi’nin 500 koltuk kapasitesine sahip, modern bir merkezdir. Her türlü bilimsel ve kültürel faaliyetlerin, Kongre ve toplantıların yapılabileceği teknolojik dizayna ve ekipmana sahip merkez yıllık ortalama 200 etkinliğe ev sahipliği yapmaktadır.
Polat Renaissance Erzurum
Otel Polat Renaissance’de yeme ve içme kahvaltı salonu, kafeterya, lobi bar, snack bar, 1 alakart restorant, açık büfe restorant, 450 kişi kapasiteli 3 kapalı restoranı, 900 kişi kapasiteli ve 1 balo salonu restoranında toplantı ve kongreler için kullanabilecek 200 kişilik kapasiteli 2 toplantı salonunda tepegöz, perde, beyaz tahta, slide projektör, flipchart, projeksiyon, barkovizyon, ses sistemi, mikrofon, video player, DVD player, televizyon, fax, ışık sistemi bulunmaktadır. En büyük salon kapasitesi 900 kişiliktir.
Dedeman Palandöken Toplantı Salonları
Dedeman Palandöken’in çok amaçlı ve geniş toplantı salonları, profesyonel toplantı ve teknik personeli sayesinde ihtiyaç ve beklentileri karşılamaktadır. Toplam 4 adet donanımlı toplantı salonu mevcuttur. Toplantı odalarında gelişmiş AV teknolojisi; n sistemleri, televizyonlar, dvd oynatıcılar, kablosuz mikrofonlar, ışık ve projeksiyon ses sistemleri ile donanmıştır. Profesyonel catering ekibi 500 katılımcıya hizmet verebilmektedirler. Kahve, çay ve atıştırmalık, kahvaltı, öğle yemeği ve gurme gala yemeği servisi yapabilmektedirler.
Sway Otel Toplantı Salonları
400 kişilik tam donanımlı konferans merkezinde, en güncel teknolojiler, modern audio-vizüel ekipmanlar ve yüksek hızlı internet bağlantısı ile High Class konferans, toplantı ve organizasyonları düzenlenebilmektedir.
KUDAKAGüdümlü Proje Desteği ile hayata geçirilecek olan ve şehir ekonomisine çok önemli katkılar sunması beklenen Erzurum Fuar ve Kongre Merkezi Projesi, bölgesinin merkezi konumunda bulunan Erzurum’un önemli bir fuar merkezi olmasına katkı sağlayacaktır.
Bayburt ve Erzurum illerinin kuzeyinden geçen Çoruh nehri ülkemizin en hızlı akan akarsularından biri olup, bu özelliği ile akarsu sporları için çok elverişlidir. Çoruh havzasında yer alan Tortum ve İspir Vadileri yürüyüş, dağcılık, dağ bisikleti, atlı safari gibi spor ve macera aktiviteleri açısından önemli bir potansiyele sahiptir. İlin kuzeyinde sıralanan Yedigöl-Sırakonaklar-Soğanlı Yaylası-Kaçkar dağcılık aktiviteleri için başlıca rotalardır. Bu rota, İspir Sırakonaklar köyünde yer alan tarihi evlerin ev pansiyonlarına çevrilmesiyle çok sık tercih edilmektedirler. Aynı zamanda, Çoruh Vadisi’nde dağ bisikletçiliği açısından da çok uygun rotalar bulunmaktadır.
Erzurum’un kuzeyinde yer alan Tortum Gölü ve Tortum Şelalesi, doğa gezileri açısından önemli bir potansiyele sahiptir.
Yabani hayvan ve kuş varlığı açısından zenginlik gösteren ilde; Çoruh Vadisi, bulunan yabani hayvan popülasyonu önem arz etmektedir. Erzurum Ovası sulak alan olma özelliği ve kuş göç yolları üzerinde bulunması nedeniyle önemli kuş türlerini barındırmaktadır. Çoruh havzasında yer alan İspir ve Uzundere Bölgesi, Doğu Karadeniz Dağları’nda yaşanan yoğun kuş göçünün önemli bir kısmının izlenebilmesine imkân tanıyan önemli kuş gözlem rotaları üzerindedir. Ayrıca bu bölgede yöreye özgü kuş türleri bulunmaktadır. Bu potansiyeli nedeniyle bölge kuş gözlemciliği ve av turizmi açısından çok önemli imkânlar sunmaktadır.
TRA1 Düzey 2 Bölgesi, bitki örtüsü açısından zengin olmamakla birlikte; flora çeşitliliği ve endemizm açısından önemli bir potansiyele sahiptir. Çoruh Vadisi’ndeki yaylalar ve Erzurum Palandöken Dağı floristik zenginliklere sahip olup, bu açıdan bölge, foto safari ve bitki gözlemciliği aktiviteleri için çok önemli imkânlar sunmaktadır.
Coğrafyasının yüzde 64’ünü dağların oluşturduğu Erzurum, 3000 metreyi aşan yükseltileri, vadileri, nehirleri, gölleri, jeolojik oluşumları, sarp kayalıkları, sıradağları ve yaylalarıyla çok sayıda doğa sporu için elverişli şartlara sahiptir. Erzurum, doğa yürüyüşü, dağcılık, dağ bisikleti, jeep safari, rafting, kano, olta balıkçılığı, avcılık ve yamaç paraşütü gibi birçok aktivite için eşsiz bir potansiyele sahiptir. Bölge, ilginç peyzaj formları ile de doğa sporcularına bir görsel şölen sunmaktadır.
Anadolu’daki en eski yerleşim merkezlerinden biri olan Erzurum’da Persler, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar’a ait çok sayıda kalıntı günümüze ulaşmayı başarmıştır. Erzurum, tarihi eserlerinin yanı sıra, geleneksel halk oyunları, üretimi devam eden el sanatları ve yöresel lezzetleri ile de dikkat çekmektedir. Erzurum İl merkezinde yer alan tarihi ve kültürel eserlerin başlıcaları şunlardır:
Erzurum Kalesi
Erzurum Kalesi, birisi şehrin güvenliğini sağlayan muhafız askerlerin bulunduğu iç kale, diğeri de halkın ikamet ettiği dış kaleden meydana gelmektedir. İç kale bölümü günümüze ulaşmayı başarmıştır. Erzurum Kalesi’nin ilk yapılışı, M. Ö. 900’lerdeki Urartu Medeniyetine kadar uzanmaktadır. Bugün varlığını koruyan kale, Bizans İmparatoru Theodosius’un eseridir. Saltukoğulları, 12. Yüzyılda buraya “Kale Mescidi” ve bir minare inşa etmiştir. Kanuni Sultan Süleyman ve II. Mahmut da kalenin kapsamlı onarımını yaptırmıştır. Kalede yer alan minare, 1848 yılında “Saat Kulesi”ne dönüştürülmüştür.
Erzurum Tabyaları
Erzurum Tabyaları, 19. yüzyılın acı hatıralarını taşıyan önemli eserlerdir. Osmanlı Devleti’nin gerileme sürecinde doğudan gelen tehlikelere karşı şehrin 21 stratejik noktasına tabyalar inşa edilmiştir. Özellikle Aziziye ve Mecidiye tabyaları, 93 Harbi olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı –Rus Savaşında kritik bir rol üstlenmiştir. 9 Kasım 1877 tarihli Aziziye Müdafaası, Erzurum halkının kahramanlıklarına sahne olmuş ve şehrin işgalden kurtarılmasını sağlamıştır. Erzurum halkı, her yıl bu müdafaanın yıl dönümlerinde tabyalara yürüyüş gerçekleştirmekte ve kahramanlarını anmaktadır.
Çifte Minareli Medrese
13. yüzyılın sonlarında inşa edilen Çifte Minareli Medrese, Selçuklu medeniyetinin günümüze ulaşan en önemli eserlerinden biri ve aynı zamanda Erzurum’un sembolüdür. Medresenin özellikle taç kapısında bulunan bezemeler, Selçuklu taş süslemesindeki derinliği ve estetik anlayışı gösterir. Burada yer alan palmet ve rumi motifleri, Selçuklular’ın simgesi olan çift başlı kartal ile hayat ağacı figürleri dikkat çekicidir. Medresenin, efsanelere konu olan yarım minareleri de çinileri ile göz kamaştırmaktadır. Çifte Minareli Medrese; döneminin en önemli üniversitelerinden biridir. Avlunun güneyinde yer alan kümbet de o dönemde yapılan en büyük türbe unvanına sahiptir.
Yakutiye Medresesi
İlhanlılar döneminde Hoca Yakut Gazani tarafından 1310 yılında yaptırılan eser Anadolu’daki kapalı avlulu medreselerin en büyüğüdür. Medrese, dengeli mimarisi, iri motifli süslemeleri, cepheden dışarıya taşırılmış basık kemerli ve oymalı taç kapısı ve taş bezemeleri ile muhteşem bir görüntü oluşturmaktadır. Taç kapı üzerinde yer alan hurma yaprakları, pars ve kartal figürleri Orta Asya Türklerinin önemli simgeleridir. Avlunun sağ ve solunda karşılıklı beşik tonozlu altışar oda sıralanmıştır. Bunlardan sağ köşedeki odadan aynı zamanda minareye çıkılmaktadır. Eserin, geometrik motifler ve çinilerle bezeli minaresi de dikkat çekicidir. Yakutiye Medresesi, 1994 yılından itibaren Türk-İslam Eserleri ve Etnografya Müzesi olarak hizmet vermektedir.
Ulu Cami
Erzurum’un en eski ve en önemli camilerinden biri olan Ulu Cami, Saltuklu Emiri Nasreddin Aslan Mehmet tarafından 1179 yılında yaptırılmıştır. Dikdörtgen planlı cami, kalın taş sütunları, kırlangıç kubbesi, mihrabı ve minaresi ile Selçuklu mimari anlayışını yansıtmaktadır. 28 pencere ile aydınlatılan caminin içerisinde toplam 40 sütun bulunmaktadır. Caminin beş kapısı olup, bunlardan ikisi doğuda, üçü de kuzeydedir.
Üç Kümbetler
Üç Kümbetler, Anadolu’da bulunan anıt mezarların en güzel örnekleri arasında yer almaktadır. 12. Yüzyılın sonlarında yapıldığı tahmin edilen en büyük kümbet Emir Saltuk’a aittir. Bu kümbette yer alan hayvan kabartmaları, Orta Asya Türk takvimlerinde yer alan burç figürleridir. Diğer iki kümbet 14. yüzyıl eserleridir.
Kongre Binası
1867 yılında İdadi Mektebi (lise) olarak yaptırılan bina, Milli Mücadele tarihinin önemli bir simgesidir. Erzurum Kongresi, Atatürk’ün başkanlığında 23 Temmuz 1919 tarihinde bu binada toplanmıştır. Vatanın Bütünlüğü’nü hedef alan bu kongrede, Türkiye Cumhuriyeti’nin temelleri atılmıştır. Kongre Salonu müze haline getirilen bina, günümüzde Güzel Sanatlar Lisesi olarak hizmet vermektedir.
Lojistik
Lojistik köyler demiryolunun yanı sıra kara, hava ve deniz yolu ulaşımının bütünleşerek kombine taşımacılığın sağlandığı, lojistik ile ilgili tüm faaliyetlerin ortak bir alanda kümelendiği merkezlerdir. Dünyada gelişen yeni lojistik anlayışına paralel biçimde Türkiye’de Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından karayolu, havayolu ve liman bağlantılarının olduğu, yük taşıma potansiyelinin yüksek olduğu ve özellikle de organize sanayi bölgelerine yakın olan Türkiye genelinde 16 farklı noktada lojistik merkezlerin kurulması çalışmaları yapılmaktadır.
Yapılacak olan 16 adet lojistik merkezden bir tanesi de Erzurum Palandöken Lojistik Merkezi’dir. Erzurum Organize Sanayi Bölgesi’ne komşu olarak yapılacak olan lojistik merkez toplamda 327.000 metrekare alan üzerine kurulacak olup yıllık 437.000 ton yük kapasiteli olacak şekilde inşa edilecektir.
Kurulacak lojistik merkezin yaklaşık 400 kişiye istihdam sağlayacağı düşünülmektedir. Lojistik merkezde yükleme alanlarının yanında her türlü gümrük, bankacılık, iletişim ve sosyal hizmetlerin verileceği alanlar yer alacaktır. Palandöken Lojistik Merkezi inşaatı ile ilgili ihale 2012 tarihinde yapılmış ve inşaat çalışmaları devam etmektedir.
Erzurum’un lojistik merkez olarak seçilmesinde en önemli etken ilin hava, kara ve demiryolu ulaşımı açısından bağlantı noktasında yer almasıdır. Yurt genelinde ulaşım
alanında yapılan yatırımlardan önemli ölçüde istifade eden Erzurum’un sahip olduğu doğu-batı doğrultusundaki güçlü karayolu ve demiryolu ulaşım bağlantısı ile batıda ülkenin gelişmiş bölgeleri ve Avrupa ile doğuda Orta Doğu ve Kafkaslar ile bağlantısı kurulmaktadır.
Erzurum’un kuzey-güney bağlantısının geliştirilmesine yönelik olarak yapılan ulaşım yatırımları şu şekildedir: Rize’yi İkizdere ve İspir üzerinden Erzurum’a bağlayan Ovit Geçidi, Karadeniz Bölgesi’ni Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne bağlayacak olan Rize-Mardin kuzey güney karayolu bağlantısının en önemli noktalarından bir tanesidir. Ovit
Tüneli tamamlandığında Rize’yi, Kuzey Kafkasya’yı, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’ya, oradan Orta Asya ve İran’a bağlayacak önemli bir geçiş güzergâhı tamamlanmış olacaktır.
Ovit Tüneli Yapım Çalışmaları
Erzurum-Bayburt-Gümüşhane-Trabzon karayolu üzerinde yapımına başlanan Doğu Karadeniz’i güneye ve doğuya bağlayan önemli bir geçiş noktasında yer alan Kop Dağı Tüneli’nin tamamlanmasıyla Erzurum’un özellikle Trabzon Limanı ile olan bağlantısı yaz kış kesintisiz sağlanmış olacaktır.
Kop Tüneli Yapım Çalışmaları
Erzurum’a kısa sürede ve kolay erişim imkânı sunacak Ankara– Sivas – Erzincan – Erzurum –Kars yüksek hızlı tren hattı yapım çalışmaları devam etmektedir.
Erzurum İli Yüksek Hızlı Tren Raporu
Mevcut ulaşım imkânlarının yanında yapımı devam eden ve planlanan söz konusu yatırımların hayata geçmesiyle Erzurum İli, Karadeniz’den Güneydoğu Anadolu’ya, Kafkasya’dan ve İran’dan, ülkenin batısına sağlanacak kesintisiz ulaşım ağının merkezi konumunda olacaktır.
Lojistik merkezin faaliyete geçmesiyle birlikte Erzurum, bölge illerinin ve diğer bölgelerin sınır ötesi pazara açıldığı bir ticaret merkezi olma özelliğine kavuşacaktır.
Yenilenebilir Enerji
Yenilenebilir Enerji
Erzurum son derece önemli uluslararası enerji nakil hatlarının kesiştiği bir kavşak noktada bulunmaktadır. Bakü-Tiflis-Ceyhan(BTC) petrol boru hattı ve Trans Anadolu Doğalgaz boru hattı -TANAP projesi Erzurum’da kesişmektedir.
Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı enerji yatırımları her geçen gün önemini artırmaktadır. Özellikle güneş enerjisine dayalı elektrik üretimi yatırımlarında Erzurum yatırımcılara önemli fırsatlar sunmaktadır. Metrekarede yıllık 1700 kWh güneş radyasyonu değerlerine ve günlük ortalama 7 saatin üzerinde güneşlenme süresine sahip olan Erzurum ilinde yapılacak olan güneş enerjisi yatırımlarında ortalama geri dönüş süreleri 5-6 yıl dolaylarındadır.
Madencilik
Madencilik
Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğünün Erzurum ili ve yakın çevresinde yaptığı çalışmalar sonucunda önemli metalik maden ve endüstriyel ham madde yatak ve zuhurları ortaya çıkarılmıştır.
Metalik madenler bakımından ildeki en önemli metalik madenler bakır, molibden, krom ve civa cevherleşmeleridir. İldeki önemli bakır-molibden cevherleşmesi İspir ilçesinde % 0.31 Cu ve % 0.022 Mo tenöre ve 73.600.000 ton muhtemel rezerve sahip Ulutaş (Vank) Cu-Mo cevherleşmedir. Narman ilçesinde bulunan civa yatağı geçmiş yıllarda bir süre işletilmiştir. Aşkale ilçesi ile Palandöken silsilesi krom bakımından önemli potansiyele sahiptir. Buradaki toplam krom rezervi yaklaşık 300.000 tonun üzerindedir. Bu rezervin 200-250 bin tonu işletilmiştir.
Endüstriyel hammaddeler bakımından Erzurum ili özellikle jips, perlit, tuğla-kiremit ve mermer açısından önem arz etmektedir. Ilıca, Aşkale ve Pasinler ilçeleri tuğla-kiremit ve perlit bakımından önemli potansiyellere sahiptir. Bu ilçelerde iyi kalitede toplam 15 milyon ton jeolojik tuğla-kiremit rezervi bulunmaktadır. Pasinler ilçesi ise özellikle perlit bakımında zengin rezerve sahiptir. İlçede genleşme oranı 4.5 ile 12 arasında değişen yaklaşık 117 milyon ton görünür+muhtemel perlit rezervi bulunmaktadır. Jips yatakları il genelinde genellikle Oltu, Aşkale, Narman ve Tortum ilçelerinde yoğunlaşmıştır. Buralardaki toplam rezerv 20 milyon ton civarındadır. İspir ilçesinde mermer olarak değerlendirilebilecek potansiyele sahip volkanik ve magmatik kayaçların varlığı bilinmektedir. Karayazı ilçesinde de Şakirköy sahasında kaplama ve döşeme taşı olarak kullanılabilecek nitelikte 4.531.800 ton görünür mermer rezervi bulunmaktadır. Bunların dışında Oltu ilçesindeki üst Kretase yaşlı birimlerde siyah renkli, parlak, organik kökenli ve süs eşyası olarak kullanılan, adını da Oltu ilçesinden alan oltutaşı ilin bir diğer doğal zenginlik kaynağı olarak göze çarpmaktadır. Oltutaşı ile ilgili ilçede gelişmiş bir sektör bulunmaktadır. Oltu Meslek Yüksek Okulunda da buna ilişkin bilimsel çalışmalar yapılmaktadır.
Sözü edilen endüstriyel ve metalik madenler dışında, Erzurum İli’nin büyük bir bölümünde yüzeyleyen Oligo-Miyosen yaşlı çökel birimler içerisinde linyit yatak ve zuhurları ortaya çıkartılmıştır. Bunlardan en önemlileri Horasan-Aliçeyrek, Oltu-Sütkans, ispir-Karahan, Oltu-Balkaya, Aşkale-Kükürtlü, Pasinler-Pekecik ve Hınıs-Zırnak yataklarıdır.
Ayrıca ilde çok sayıda jeotermal alan da bulunmakta olup, Uzunahmet, Pasinler, Pasinler-Asboğa, Köprüköy, Ilıca, Horasan-Çermik bunlardan bazılarıdır. Uzunahmet jeotermal sahasında 35oC sıcaklığa ve 3 l/s debiye sahip bir kaynak mevcuttur. Sudan herhangi bir şekilde yararlanılmamaktadır. Pasinler sahasından elde edilen akışkan otel, hamam ve kaplıca tesislerinde kullanılmaktadır. Pasinler jeotermal alanındaki akışkanın yoğun demir oksit içermesinin nedeni, kontak halinde bulunduğu ve temas ettiği volkanik tüf bileşenleridir. Bu durumda sıcak suyu kullanmadan önce kısa bir süre dinlendirerek, tabana çöktürme şeklinde demir oksitten kurtulmak mümkün olabilir. Pasinler-Asboğa Sahasında 32ºC sıcaklığa ve 1 lt/sn debiye sahip Asboğa kaynağı bulunmaktadır. Bir havuzda toplanan sudan çamaşır yıkama ve banyo amaçlı yararlanılmaktadır. Köprüköy jeotermal alanında 2 adet kaynak bulunmaktadır. Bunlar, Kızılçermik ve Deliçermik kaynaklarıdır. Kızılçermik alanında 4 adet kaynak bulunmaktadır. Bunların sıcaklıkları 25–30ºC, toplam debileri ise 4 lt/sn olup, kaynaklar kullanılmamaktadır. Deliçermik kaynağının sıcaklığı 26ºC, toplam debisi 3 lt/sn’dir. Kaynak Pliyosen killerinin içinden yüzeylendiğinden çamur banyosu amacıyla kullanılmaktadır. Ilıca jeotermal alanında Kaplıca kaynağı 39ºC sıcaklığa ve 4 l/s debiye, İstasyon kaynağı, 33ºC sıcaklığa ve 1 lt/sn debiye, Kazutlar kaynağı ise 27ºC sıcaklığa ve 1 lt/sn debiye sahiptir. Sulardan kaplıca amaçlı yararlanılmaktadır. Horasan-Çermik jeotermal alanında Çermik kaynağı 45ºC sıcaklığa ve 3–5 lt/sn toplam debiye sahiptir.
Ticaret
Ticaret
Erzurum geçmişten günümüze coğrafi yapısı ve ulaşım altyapısının gelişmiş olması özellikleri ile çevre bölgeler için önemli bir ticaret merkezi konumundadır. Üniversitelerin, kamu kurumlarının ve özel sektör kuruluşlarının bölge idarelerinin bölgede bulunması nedeniyle kentlerde yaşayan yoğun öğrenci, memur ve asker nüfusun ihtiyaçlarının karşılanarak bölge dışından gelen sermayenin bölge içinde birikimini sağlaması nedeniyle ticaret sektörünün ekonomik yapı içinde önemi artmaktadır.
Çevre bölgelere hizmet verecek sağlık merkezi, lojistik merkez ve çağrı merkezlerinin kurulmasına yönelik yatırımlar ve gelişen turizm faaliyetleri sektörün bölge için gelecekte de önemini sürdüreceğini göstermektedir. İlde ticaret sektörü oldukça gelişmiş olup, ilin ekonomisi üzerinde büyük etkiye sahiptir. İl için öne çıkan alt hizmet
Sektörleri ticaret, otel ve lokantacılık, lojistik ve çağrı merkezleri olarak verilebilir.
Erzurum ilinde ağırlığını gıda ürünlerinin oluşturduğu bir ticari yapı görülmektedir. Bunlar arasında süt ve süt ürünleri, et ve et ürünleri, un ve yem gibi tarımsal ürünler öncelikli yer tutmaktadır. İlde iş merkezleri ve büyük marketlerin yanı sıra, çeşitli ulusal ve uluslararası markalar ticari açıdan faaliyet göstermektedirler.
Erzurum ilinde; merkezde 1, Oltu ilçesinde 1, Pasinler ilçesinde 1 olmak üzere, toplam 3 adet Ticaret ve Sanayi Odasına kayıtlı 5200 üye bulunmaktadır. Esnaf ve Sanatkârlar Birliğine bağlı 42 oda ve yaklaşık 20.000 üye bulunmaktadır. Şirket sayısı ise 554’tür. (Sanayi Bakanlığı, 2014)
Dış Ticaret
İlin son 5 yıllık dış ticaret istatistikleri aşağıda belirtildiği şekildedir:
