Tescil No : 654
Tescil Tarihi : 20.01.2021
Başvuru No : C2019/177
Başvuru Tarihi : 11.11.2019
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Pekmezli Baklavası
Ürün / Ürün Grubu : Baklava / Fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınırı : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Pekmezli Baklavası ibaresi ve mahreç işareti amblemi; ürünün kendisi veya ambalajının üzerinde yer alır. Mahreç işareti amblemi ve Erzurum Pekmezli Baklavası ibaresi; ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur. Ayrıca Erzurum Pekmezli Baklavası ibaresini taşıyan aşağıda verilen logo gıda işletmecileri tarafından isteğe bağlı olarak kullanılır.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Pekmezli Baklavası; baklava için özel üretilen oklavalar yardımıyla olabildiğince ince olarak elde açılan yufkaların arasına Antep fıstığı ve/veya ceviz içi ve dut pekmezi ilavesiyle rulo şeklinde sarılarak hazırlanan ve dilimlenerek pişirilen Erzurum iline özgü şerbetli bir tatlıdır. Tarihsel geçmişinde Erzurum Pekmezli Baklavasının ilk üretiminin 1950 yılına dayandığı bilinir.
Erzurum Pekmezli Baklavasını ayırt eden en önemli özelliği tatlandırma yöntemidir. Genellikle baklava gibi şerbetli tatlıların hazırlanmasında, şeker veya baldan hazırlanan şerbetler kullanılarak tatlandırma yapılır. Erzurum Pekmezli Baklavasında ise tatlandırıcı olarak yufkaların arasına dut pekmezi ilavesi yapılır. Şeker şerbetinin kullanımının yanında dut pekmezinin kullanılması ile bu baklavada şerbeti kullanımı yaklaşık yarı yarıya azaltılmış olur. Ayrıca dut pekmezinden kaynaklı meyve şekeri olarak bilinen fruktoz şekerinin de üründe bulunması sağlanır.
Dut pekmezi kullanımı, Erzurum Pekmezli Baklavasının kendine has lezzet ve altın sarısı kızarmış renk özelliklerinin oluşumunu sağlar. Ürünün hazırlanmasında dut pekmezi kullanılması ve uygulanan üretim metodu, ürünün kendine özgü koyu altın sarısı rengi, tat ve koku özellikleri için vazgeçilmezdir.

Üretim Metodu:
Bileşen Listesi (1 tepsi Erzurum Pekmezli Baklavası için)
Aşağıda verilen değerler ortalama olarak verilmiştir:
Yufka Hamuru: 1,5 kg özel amaçlı buğday unu, 1 çay bardağı ayçiçek yağı, 0,75 lt tam yağlı süt, şekerli vanilin, 1 tatlı kaşığı buğday nişastası, 1 tatlı kaşığı irmik.
İç Malzeme: 400 g Antep fıstığı içi ve 750 g ceviz içi ya da 1150 g Antep fıstığı içi veya ceviz içi kullanılır.
Şerbet: 2 kg beyaz toz şeker, 2 lt içme suyu, 1,6 g limon tuzu.
Ayrıca pişirilmeden önce yörede üretilen dut pekmezi yufkaların arasına ilave edilir. Yufkaların üzerine konulmak üzere yaklaşık 100 g tereyağı kullanılır.
Yufkaların Hazırlanması ve Pişirme:
Erzurum Pekmezli Baklavası üretiminde en önemli basamak baklavalık yufkaların hazırlanmasıdır. Baklava yufkaları açmaya özel oklavalar yardımıyla açılır. Erzurum Pekmezli Baklavasında üç yufkanın üst üste konularak rulo şekli verilmesi suretiyle baklava hazırlanır. Yufkaların kolay açılması için işlem esnasında buğday nişastası kullanılır.
Bileşen listesindeki bileşenlerin karıştırılması suretiyle hazırlanan karışım, hamur haline getirilerek yoğrulur. Yoğrulan hamur oklava yardımı ile ince yufkalar halinde açılır. Bir tepsi baklava için 27 adet yufka açılır. Oklava ile hamur açılırken hamur zedelenmeden ve yufkanın her tarafına temas edecek şekilde açma işlemi gerçekleştirilir.
Açılan 3 adet baklava yufkasından alttaki iki yufka arasına ve ikinci yufkanın üzerine iç malzemesi serpilir. Üçüncü yufkanın üzerine ise dut pekmezi gezdirilir, tekrar iç malzemesi serpilerek rulo şeklinde sarılır. Sarılan yufkalar 7-8 cm aralıklarla kesilerek tepsilere dizilir. Baklava tepsinin üzerine eritilmiş ve tortusu alınmış yaklaşık 100 g tereyağı dökülerek folyo ile üzeri kapatılır. Yaklaşık 200 °C’ye ısıtılmış fırında ortalama 20 dakika süre ile pişirilir. Ardından fırının sıcaklığı yaklaşık 100 °C’ye düşürülerek üzerindeki folyo alınır. Ortalama 10 dakika daha pişirme işlemine devam edilir. Böylelikle kademeli pişirme yapılmış olur. Fırından çıkarılan baklavaların üzerine şerbet dökülür.
Şerbet Hazırlanması:
Şerbet için verilen bileşenlerin ocak üzerinde karıştırılarak erimesi sağlanır. İstenilen kıvama gelinceye kadar kaynatılır ve şerbet kullanıma hazır hale gelir.
Şerbetin dökülmesinde pişirilen baklava sıcak olursa şerbet soğuk, şerbet soğuk olduğu zaman ise baklavanın sıcak olması şeklinde şerbet kullanımı gerçekleştirilir. Kullanılacak şerbet miktarı ortalama 2 litredir.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Geçmişi eskiye dayanan ve üretimi ustalık becerisi gerektiren Erzurum Pekmezli Baklavası; ünü ve bilinirliği bakımından Erzurum ili ile özdeşleşen bir üründür. Üretimde kullanılan bileşenler ve üretim metodu ile farklılaşan Erzurum Pekmezli Baklavasının tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleştirilir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsası koordinatörlüğünde; Erzurum Ticaret Borsası, Erzurum Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü, Erzurum Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği ve Erzurum Atatürk Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümünden birer üyenin katılımı ile en az 3 kişiden oluşacak denetim mercii tarafından yapılır.
Denetimler yılda en az 1 kez yapılır. Şikâyet üzerine veya gerekli görülen hallerde ayrıca denetim yapılabilir. Yapılan denetimler; 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca raporlanarak her yıl Erzurum Ticaret Borsası tarafından Türk Patent ve Marka Kurumuna gönderilir.
Denetim mercii, Erzurum Pekmezli Baklavası coğrafi işareti kullanım biçiminin uygunluğunu, bileşen listesi ve “Üretim Metodu” bölümünde belirtilen hususlara uygun olarak üretim yapılıp yapılmadığını kontrol eder. Denetim esnasında tespit edilen uygunsuzluklar ile alınması gerekli tedbirler denetlenen ilgili kişi, kurum veya kuruluşa bildirilir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1074
Tescil Tarihi : 13.04.2022
Başvuru No : C2021/000135
Başvuru Tarihi : 23.03.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Ayran Aşı Çorbası
Ürün / Ürün Grubu : Çorba / Yemekler ve çorbalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mahallesi Musalla Cad. No:23 Yakutiye /ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Ayran Aşı Çorbası ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Ayran Aşı Çorbası ibareli logo ve mahreç işareti amblemi işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.
Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Ayran Aşı Çorbası; köfte, aşurelik buğday, aşotu (Coriandrum Sativum) ve yoğurtla yapılan bir çorbadır. Aşotu, taze veya salamura edilmiş halde olabilir. Çorbanın köftesi yağsız kıyma, tuz ve karabiber ile 1 cm büyüklüğünde hazırlanır ve kızartılarak kullanılır.
Erzurum Ayran Aşı Çorbasının geçmişi eskiye dayanır ve Erzurum mutfak kültürü içinde önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Ayran Aşı Çorbasının tüm üretim aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşir.

Üretim Metodu:
Bileşenler (Yaklaşık 10-15 kişilik);

• 1000 g yoğurt
• 500 g aşurelik buğday
• 20 g özel amaçlı buğday unu
• 20 g taze veya salamura edilmiş aşotu
• 30 g tereyağı
• 250 g yağsız kıyma
• 5 g karabiber
• 4 litre su
• 1 adet orta boy kuru soğan
• 36 g tuz

Aşurelik buğday 2 litre su ile yaklaşık olarak 30 dakika haşlanır.
Yoğurt ve un iyice karıştırılır ve haşlanan aşurelik buğdaya 2 litre ılık su eklendikten sonra üzerine ilave edilerek kaynayıncaya kadar karıştırılarak pişirilir.
Bir kapta yağsız kıyma, tuz ve karabiber karıştırılır ve avuç içinde yuvarlanarak 1 cm çapında köfteler hazırlanıp kızartılır.
Küçük küp şeklinde doğranan soğanlar, bir tavada pembeleşinceye kadar yaklaşık 5 dakika tereyağı ile kavrulup pişen çorba tenceresine ilave edilir. Üzerine kızarmış köfteler de eklendikten sonra 10 dakika pişirilir.
Çorba, ocaktan alınmadan 2 dakika önce aşotu da eklenip karıştırılır. Erzurum Ayran Aşı Çorbasının servisi, sıcak olarak yapılır.
Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Ayran Aşı Çorbasının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum mutfak kültürü içinde önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Ayran Aşı Çorbasının tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda ve Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Erzurum Ticaret Borsasından konuda uzman birer kişinin katılımıyla üç kişiden oluşan denetim mercii tarafından, düzenli olarak yılda bir defa, gerekli görülen hallerde ve şikâyet üzerine ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii tarafından; Erzurum Ayran Aşı Çorbasının üretiminde kullanılan bileşenlerin uygunluğu; üretim metoduna uygunluk ve Erzurum Ayran Aşı Çorbası ibaresi, logosu ile mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu denetlenir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1339
Tescil Tarihi : 16.02.2023
Başvuru No : C2021/000467
Başvuru Tarihi : 08.11.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Ayva Yahnisi / Erzurum Ayva Kalyesi
Ürün / Ürün Grubu : Yemek / Yemekler ve çorbalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Ayva Yahnisi / Erzurum Ayva Kalyesi ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Ayva Yahnisi / Erzurum Ayva Kalyesi ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Ayva Yahnisi / Erzurum Ayva Kalyesi; ayva, çekirdeksiz beyaz kuru üzüm, tereyağı, beyaz şeker ve kavrulmuş kuşbaşı et kullanılarak Erzurum ilinde üretilen yemektir.
Erzurum Ayva Yahnisinin / Erzurum Ayva Kalyesinin içeriğinde beyaz kuru üzüm ve beyaz şeker bulunması nedeniyle yoğun tatlı bir tada sahiptir. Üretimde kullanılan ayvaların kabukları soyulmaz.
Erzurum Ayva Yahnisinin / Erzurum Ayva Kalyesinin geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Düğünlerde, bayramlarda ve özel davet yemeklerinde yer alır. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
4 kişilik Erzurum Ayva Yahnisi / Erzurum Ayva Kalyesi üretmek için gerekli olan bileşenlere ve üretim metoduna aşağıda yer verilmektedir.
Bileşenler:

• 3-4 adet ayva
• 150 g dana kuşbaşı et
• 35 g toz beyaz şeker
• 200 g çekirdeksiz beyaz kuru üzüm
• 25 g tereyağı
• 240 ml su

Erzurum Ayva Yahnisi / Erzurum Ayva Kalyesi hazırlanması:
Ayvaların çekirdek kısmı temizlenir ve kabuğu soyulmadan 4 eşit parçaya bölünür. Et, yağ kullanılmadan 45 dakika kısık ateşte kavrulur. İçine ayva ve tereyağı eklenerek 45 dakika pişirilir. Üzerine önce şeker sonra sıcak su koyulup kısık ateşte 10 dakika pişirilir. Ayvalar yumuşadıktan sonra üzümler eklenip 5 dakika daha pişirilir. Erzurum Ayva Yahnisinin / Erzurum Ayva Kalyesinin servisi, sıcak olarak yapılır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Ayva Yahnisinin / Erzurum Ayva Kalyesinin geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Ayva Yahnisinin / Erzurum Ayva Kalyesinin tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinatörlüğünde ve katılımıyla, Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesinden Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü ile Erzurum Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğünden konuda uzman birer kişinin katılımıyla 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından düzenli olarak yılda bir defa, gerekli görülen durumlarda ve şikâyet halinde ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii, aşağıdaki kriterlere bağlı olarak denetim faaliyetlerini gerçekleştirir.

• Üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu.
• Üretim metoduna uygunluk.
• Erzurum Ayva Yahnisi / Erzurum Ayva Kalyesi ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1339
Tescil Tarihi : 16.02.2023
Başvuru No : C2021/000467
Başvuru Tarihi : 08.11.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Ayva Yahnisi / Erzurum Ayva Kalyesi
Ürün / Ürün Grubu : Yemek / Yemekler ve çorbalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Ayva Yahnisi / Erzurum Ayva Kalyesi ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Ayva Yahnisi / Erzurum Ayva Kalyesi ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Ayva Yahnisi / Erzurum Ayva Kalyesi; ayva, çekirdeksiz beyaz kuru üzüm, tereyağı, beyaz şeker ve kavrulmuş kuşbaşı et kullanılarak Erzurum ilinde üretilen yemektir.
Erzurum Ayva Yahnisinin / Erzurum Ayva Kalyesinin içeriğinde beyaz kuru üzüm ve beyaz şeker bulunması nedeniyle yoğun tatlı bir tada sahiptir. Üretimde kullanılan ayvaların kabukları soyulmaz.
Erzurum Ayva Yahnisinin / Erzurum Ayva Kalyesinin geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Düğünlerde, bayramlarda ve özel davet yemeklerinde yer alır. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
4 kişilik Erzurum Ayva Yahnisi / Erzurum Ayva Kalyesi üretmek için gerekli olan bileşenlere ve üretim metoduna aşağıda yer verilmektedir.
Bileşenler:

• 3-4 adet ayva
• 150 g dana kuşbaşı et
• 35 g toz beyaz şeker
• 200 g çekirdeksiz beyaz kuru üzüm
• 25 g tereyağı
• 240 ml su

Erzurum Ayva Yahnisi / Erzurum Ayva Kalyesi hazırlanması:
Ayvaların çekirdek kısmı temizlenir ve kabuğu soyulmadan 4 eşit parçaya bölünür. Et, yağ kullanılmadan 45 dakika kısık ateşte kavrulur. İçine ayva ve tereyağı eklenerek 45 dakika pişirilir. Üzerine önce şeker sonra sıcak su koyulup kısık ateşte 10 dakika pişirilir. Ayvalar yumuşadıktan sonra üzümler eklenip 5 dakika daha pişirilir. Erzurum Ayva Yahnisinin / Erzurum Ayva Kalyesinin servisi, sıcak olarak yapılır.
Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Ayva Yahnisinin / Erzurum Ayva Kalyesinin geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Ayva Yahnisinin / Erzurum Ayva Kalyesinin tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinatörlüğünde ve katılımıyla, Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesinden Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü ile Erzurum Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğünden konuda uzman birer kişinin katılımıyla 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından düzenli olarak yılda bir defa, gerekli görülen durumlarda ve şikâyet halinde ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii, aşağıdaki kriterlere bağlı olarak denetim faaliyetlerini gerçekleştirir.

• Üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu.
• Üretim metoduna uygunluk.
• Erzurum Ayva Yahnisi / Erzurum Ayva Kalyesi ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1220
Tescil Tarihi : 12.09.2022
Başvuru No : C2021/000132
Başvuru Tarihi : 23.03.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Aşotu
Ürün / Ürün Grubu : Lezzet verici / Yiyecekler için çeşni/lezzet vericiler, soslar ve tuz
Coğrafi İşaretin Türü : Menşe adı
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mahallesi Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınırı : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Aşotu ibareli aşağıda verilen logo ve menşe adı amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Aşotu ibareli logo ve menşe adı amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Aşotu; Latince ismi Coriandrum sativum L. olan Apiaceae familyasına ait kişniş bitkisinden elde edilen, yemeklerde, çorbalarda ve salatalarda sıklıkla kullanılan ve lezzet vericidir. Bitkinin yaprakları kullanılır. Erzurum Aşotu, genellikle tuzlanıp saklanarak kullanılmasına rağmen taze olarak da tüketilebilir. Coğrafi sınırda kişniş, “aşotu” olarak adlandırılır ve coğrafi sınırın mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir.
Erzurum Aşotunun tarımı, az yağış alan kuru ve kireççe zengin topraklarda yapılır. Mart-nisan aylarında ekilen aşotu, 90 günde olgunlaşarak yaz mevsiminde hasat edilir.
Yıllık bir bitki olan aşotu; 30-80 cm arasında boylanır, tüysüz ve otsudur. Maydanozgillerden olan aşotu yeşildir, yaprakları maydanoza benzer. Yaprakları parçalı ve genellikle 3 lopludur. Alt yapraklar saplı, orta yapraklar sapsızdır. Bitkinin tohum kısımları toprak altındadır.
Erzurum Aşotunun tohumları yaklaşık olarak %30 protein, yaprakları ise 160 mg/100 g’ın üzerinde askorbik asit (C vitamini) ve 12 mg/100g’ın üzerinde karoten (A vitamini) içerir.
Bitkinin ticari olarak kullanılan kısımları taze yeşil yapraklarıdır. Erzurum Aşotu, %0,3-1,6 oranında uçucu yağ içerir. Uçucu yağında 20’den fazla bileşen vardır. %60-80 linelool, %3-5 geraniol, % 1-5 geranil asetat, % 1-5 borneol, % 1-5 ise α-pinen, boreni lasetat, citronellol ve kamfor bulunur.

Üretim Metodu:
Erzurum Aşotu mart- nisan aylarında ekilir. Tohumun su isteği azdır, 3-4 günde bir sulama yapılır. Tohum toprağa dikildikten 90 gün sonra olgunlaşmaya başlar. Bitkinin hasadı, yaz mevsiminde yapılır.
Erzurum Aşotu, aşağıda belirtilen şekilde tuzlanarak saklanır.

• Taze olarak toplanan aşotular ayıklanıp yıkanır.
• Suyunun süzülmesi için 1 saat bekletildikten sonra ince doğranır.
• 300 g Erzurum Aşotu 100 g iri salamura tuzu ile tuzlanarak 500 g’lık cam kavanozlara doldurulur.

Erzurum Aşotu 4 ℃’de kullanım sıklığına göre 12 ay süre ile muhafaza edilebilir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinatörlüğünde, Erzurum Ticaret Borsası, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesinin Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümünden konuda uzman birer üyenin katılımı ile oluşan toplam 3 kişilik denetim mercii tarafından düzenli olarak yılda bir kez, ayrıca ihtiyaç duyulduğunda ve şikâyet halinde ise her zaman yapılır.
Denetim mercii; üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğunu, üretim metoduna uygunluğu ile Erzurum Aşotu ibaresi, logosu ile menşe adı ambleminin kullanımının uygunluğunu denetler. Ayrıca gerekli görülmesi halinde Erzurum Aşotunun uçucu yağ oranlarının uygunluğu denetlenebilir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 116
Başvuru No : C2007/020
Başvuru Tarihi : 17.12.2007
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Civil Peyniri
Ürün / Ürün Grubu : Peynir / Peynirler
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç İşareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Ali Paşa Mah. Musalla Cad. No:19 ERZURUM
Coğrafi Sınırı : Erzurum ili ve ilçeleri
Kullanım Biçimi : Erzurum Civil Peyniri ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Civil Peyniri ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Civil Peyniri; yağı alınan inek sütünün asitlendirilmesi, sıvı şirden mayası ile mayalanması ve ısıtılması ile oluşan pıhtının ısıtılarak karıştırılıp yoğrulması, askılara asılması ve içinde tel oluşması sonucu elde edilen yağsız veya az yağlı sınıfında bir peynirdir.
Erzurum Civil Peyniri yağsız veya az yağlı olduğundan rengi beyazdır. Yapımında yağsız süt kullanıldığından tereyağı yapımında kullanılan süt de kullanılabilir. Erzurum ili ile ün bağı bulunur. Erzurum Civil Peynirinin en önemli özelliği tel yapısıdır. Üretiminde uygulanan askılama işleminden dolayı tel yapısı kütle içinde ipliksi yapıdadır. Silindirik bir yapısı yoktur. Erzurum Civil Peyniri kalıp halinde olur ve telleri ayrışmaz. Genelde 4 parmak eninde kalıplar halindedir. Salamuraya büyük kitleler halinde konulduğundan az tuz tutar. Üretiminde starter kültür ve kalsiyum klorür gibi her hangi bir katkı maddesi kullanılmaz. Sadece süt, maya ve tuz kullanılır. Telemesi haşlanan peynir grubundadır. Üretim esnasında sütte çürüme meydana gelme ihtimali bulunduğundan üretimi ustalık gerektirir.

Erzurum Civil Peynirinin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri:

• Kuru madde (%) (en az) : 32,00
• Rutubet (%) (en fazla) : 68,00
• Yağ (%) (en fazla) : 3,00
• KM’de yağ (%) (en fazla) : 5,00
• Tuz (NaCl) (%) (en fazla) : 2,00
• Tuz (NaCl) (%) (salamurada) (en fazla) : 7,00
• KM’de tuz (NaCl) (%) (en fazla) : 6,25
• pH (en az) : 4,5
• Asitlik (laktik asit cinsinden) (%) (en fazla) : 1,50

Üretim Metodu:
Erzurum Civil Peynirinin üretiminde Erzurum ilinin yüksek dağları arasında kalan meralarda beslenen ineklerden elde edilen sütler kullanılır. İşletmeye alınan sütlerin yağı separatörlerden geçirilmek suretiyle alınır. Yağsız sütün asitliği 22 Soxhlet-Henkel (°SH) derecesine getirilir. Asitlendirmek için ya peynir altı suyu ilave edilir ya da bekletilir. Yavaş yavaş ısıtılarak 35-45 °C’de yaklaşık 100 ml süte 4 ml sıvı şirden mayası (rennet) katılarak mayalanması sağlanır. Bu işlemin ardından ısıl işleme devam edilir. Süt içerisinde pıhtı parçacıkları 52-62 °C de teşekkül etmeye başlar. Oluşan pıhtı parçacıkları karıştırma işlemiyle bir araya getirilerek tahta kepçenin etrafına sarılması sağlanır. Bu sırada ısıtma işlemine 60-65 °C’ye kadar devam edilir. Meydana gelen pıhtı,
yoğurma ve çekme işlemleriyle tel haline getirilir. Aynı zamanda tahta kepçeye sarılan peynir yoğurulup uzaması için askılara asılır. Peynir askıdan toplanıp tekrar asılır. Bu işlem birkaç kere tekrarlanır. Son askılama işleminde 30 dakika askıda bekletilir. Bu şekilde peynirin tel (lifli) yapı kazanması sağlanır. Lifli yapı kazandırılan peynirler temiz bir zemin üzerine konularak suyunun iyice akması sağlanır. Daha sonra salamura, vakum ambalaj, kuru tuzlama yapılarak ya da % 20-30 oranında yağsız lorla basılarak olgunlaştırılır. Erzurum Civil Peyniri taze olarak da tüketilebilir.

Civil Peyniri Yapım Aşamaları

• Yağsız Süt
• Asitliğin Standardizasyonu (22 °SH)
• Sütün Isıtılması (30 °C)
• Mayalama (30 °C de 4 ml/100 kg süt)
• Isıtma ve Karıştırma(52-53 °C)
• Pıhtı Teşekkülü (52-53 °C)
• Pıhtının Hamur Haline Getirilmesi (53-70 °C)
• Dinlendirme
• Taze Civil Peynir
• Civil Salamura
• Civil Basma
• Civil + Lor Basma

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Civil Peyniri üretiminde Erzurum ilinin yüksek dağları arasında kalan meralarda beslenen ineklerden elde edilen süt kullanılır. Üretim aşamalarının tamamı belirtilen coğrafi sınırda gerçekleştirilir.

Denetleme:
Erzurum Civil Peynirinin teknik özelliklerinin uygunluk kontrolleri Erzurum Ticaret Borsası koordinasyonunda, Erzurum Ticaret Borsası temsilcisi, Erzurum Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğünden yetkili en az bir kişi, Atatürk Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Süt Anabilim dalı öğretim üyelerinden en az bir kişiden oluşmak üzere; en az 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından denetlenecektir. Denetleme, yoğun üretim yapılan haziran, temmuz, ağustos aylarında yıllık periyodlar halinde yapılacaktır. Ayrıca tüketici şikâyetleri üzerine veya gerek görüldüğünde her zaman denetim yapılarak rapor hazırlanacaktır.
Denetim Merciinin Görevleri:
Erzurum Civil Peyniri mahreç işareti ile ilgili olarak üretim, satış ve benzeri şekillerde faaliyette bulunanlar tarafından Erzurum Ticaret Borsasına bu faaliyetleri ile ilgili bildirimde bulunması durumunda Borsa bu kişilerin coğrafi işaret kullanımlarını denetleyecektir. Coğrafi işareti kullanan ancak bildirimde bulunmayanlar üzerinde de Borsanın denetim hakkı bulunmaktadır.
Yılda en az bir kere denetleme yapılacaktır.
Denetim mercii, Erzurum Civil Peyniri ile ilgili olarak “ürünün tanımı ve ayırt edici özellikleri” ile “üretim metodu” kısmında belirtilen özelliklere uygun olarak üretim yapılıp yapılmadığını kontrol edecektir.
a. Üretim metodunun denetlenmesi
1-Kullanılan sütün nereden temin edildiği
2-Erzurum Civil Peyniri üretiminde kullanılan sütün yağ miktarının ne kadar olduğu
3-Süte uygulanan işlemlerin neler olduğu
4-Üretim metodunun tescile uygunluğu
b. Ürünün özelliklerinin denetlenmesi
1-Ürün renginin uygun olup olmadığı
2-Ürün aromasının uygun olup olmadığı
3-Ürünün fiziksel ve kimyasal özelliklerinin uygun olup olmadığı (Üründen numune alınarak, laboratuvar da analize gönderilecektir.)
Denetim merci, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.
Denetim mercii üyelerine denetim görevinden dolayı ayrıca ek ücret ödenmez.

Tescil No : 1433
Tescil Tarihi : 03.08.2023
Başvuru No : C2021/000516
Başvuru Tarihi : 15.12.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Cılbıra / Erzurum Çılbır
Ürün / Ürün Grubu : Yemek / Yemekler ve çorbalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Alipaşa Mah. Musalla Cad. 19 Yakutiye 25100 ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili
Kullanım Biçimi : Erzurum Cılbıra / Erzurum Çılbır ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Cılbıra / Erzurum Çılbır; bayat ekmek, biber salçası, sıvı yağ, kuru soğan, yeşilbiber, domates, yumurta, tuz, karabiber, pul biber ve su kullanılarak Erzurum ilinde üretilen yemektir. İsteğe bağlı olarak tereyağı da kullanılabilir. Servisi sıcak olarak yapılır.
Erzurum Cılbıranın / Erzurum Çılbırın geçmişi Kurtuluş Savaşı yıllarına dayanır. Bayatlamış ancak yenilebilir durumda olan ekmekleri değerlendirmek amacıyla geliştirilmiştir. Erzurum ilinin mutfak kültürü içinde önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Erzurum Cılbıranın / Erzurum Çılbırın üretiminde, isteğe bağlı olarak ve tercihen, coğrafi işaret olarak 1244 sayı ile tescilli Erzurum Tereyağı kullanılabilir.
4 porsiyon Erzurum Cılbıra / Erzurum Çılbır üretmek için gereken bileşenlere ve üretim aşamalarına aşağıda yer verilmektedir.

• 1 adet bayat ekmek
• 40 g biber salçası
• 30 ml sıvı yağ
• 35 g tereyağı (isteğe bağlı)
• 150 g kuru soğan
• 150 g yeşilbiber (tercihen köy biberi)
• 120 g domates
• 800 ml su
• 4 adet yumurta
• 8 g tuz
• 3,1 g karabiber
• 2,6 g pul biber

Bayat ekmek geniş ve derin bir tabağa doğranır.
Yumurtalar bir kâsede, homojen bir karışım elde edinceye kadar kısa süre çırpılır.
Sıvı yağ bir tencereye konur ve ocakta, orta kuvvetteki ateşte kızdırılır. İsteğe bağlı olarak tereyağı ilave edilebilir. Üzerine, halka şeklinde doğranmış soğan eklenip soğanlar pembeleşinceye kadar kavrulur. Küçük doğranan yeşilbiberler, tuz, karabiber ve pul biber ilave edilip 2 dakika kadar karıştırılarak kavrulur. Üzerine, kaşıklaezilen salça ve küçük doğranmış domatesler eklenip 5 dakika kadar pişirilir. Su ilave edilir ve kaynayınca ocağın ateşi kısılır; çırpılmış yumurta azar azar ve karıştırılarak eklenir. 2 dakika kadar karıştırılarak pişirilen karışım, doğranmış bayat ekmeğin üzerine gezdirilerek dökülür. Erzurum Cılbıranın / Erzurum Çılbırın servisi, sıcak olarak yapılır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Cılbıranın / Erzurum Çılbırın coğrafi sınırda uzun bir geçmişi vardır. Erzurum ilinin mutfak kültürü içinde önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınırla ün bağı bulunan Erzurum Cılbıranın / Erzurum Çılbırın tüm üretim aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda ve Erzurum Ticaret Borsası, Erzurum Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü ile Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümünden konuda uzman birer temsilcinin katılımlarıyla oluşan 3 kişilik denetim mercii tarafından düzenli olarak yılda bir kere, ayrıca gerekli görülen durumlarda veya şikâyet halinde her zaman yapılır.
Denetime esas kriterlere aşağıda yer verilmektedir.

• Özellikle bayat ekmek kullanımı olmak üzere, üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu.
• Üretim metoduna uygunluk.
• Erzurum Erzurum Cılbıra / Erzurum Çılbır ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, kamu ve özel kuruluşlarından veya bunlarda görevli, uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanılabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 988
Tescil Tarihi : 27.12.2021
Başvuru No : C2021/000126
Başvuru Tarihi : 22.03.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Demir Tatlısı
Ürün / Ürün Grubu : Tatlı / Fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Demir Tatlısı ibareli aşağıda yer alan logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Demir Tatlısı ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Demir Tatlısı; buğday unu, süt, yumurta ve kabarma tozu kullanılarak yapılan hamura, geometrik şekilli dökme demir veya kara saçtan yapılan kalıplar batırılıp yağda kızartıldıktan sonra şerbetle tatlandırılan ve üzerine ceviz içi serpilerek servis yapılan tatlıdır.
Erzurum Demir Tatlısı ismini, üretimde kullanılan demir kalıplardan alır. Dökme demir veya kara saçtan yapılır. Kızartma işlemi yapıldıktan sonra yıkanmaz, yağlı bezle silinip muhafaza edilir. Aksi takdirde hamur demire yapışır ve ayrılmaz. Kalıplar, çok uzun süre kullanılmayacaksa yağ dolu kavanozda muhafaza edilir.
Kalıplar, kızartma yağının içinde yağla birlikte aynı anda ısıtılır. Kalıpların hamura batırılarak tatlıya şekil verilmesi; hamurun, sertleşmesine neden olmadan altın sarısı rengini alıncaya kadar kızartılması ve şerbetini fazla çekip yumuşamadan şerbetlendirilmesi aşamaları ustalık becerisi gerektirir.
Erzurum Demir Tatlısının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum’un yemek kültürü içine önemli bir yere sahiptir. Eski yıllarda her ailenin kendine özgü demir kalıbı bulunur ve aileler, yaptıkları demir tatlısının şekillerinden tanınırdı. Bu durum, ailenin bir nevi arması gibi görülürdü. Bu sebeplerle Erzurum Demir Tatlısının coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.
Üretim Metodu:
Hamur bileşenleri:

• 120 ml süt
• 4 yumurta
• 6 g kabartma tozu
• 200 g buğday unu

Demir tatlısı şerbeti için:

• 720 g beyaz kristal toz şeker
• 600 ml su
• 1/4 limon suyu
• 500 ml kızartmalık sıvı yağ

Erzurum Demir Tatlısının şerbeti ılık olarak kullanıldığından, önce şerbet hazırlanır. Kristal toz şeker ve su hafif koyulaşıncaya kadar 25-30 dakika kaynatılır. Rengi sarı olunca ocaktan alınıp limon suyu sıkılır ve soğumaya bırakılır.
Hamur bileşenleri karıştırılarak krep hamuru kıvamına getirilir. Bir tencereye kızartmalık sıvı yağ ve demir kalıp konur. Yağın, kalıbın üzerini geçecek miktarda olmasına dikkat edilerek kalıpla birlikte ısıtılır. Kalıp kızgın hale gelince yağdan çıkarılıp hamurun içine daldırılır. Bu aşamada hamurun, kalıbın üzerini geçmeyecek şekilde olmasına dikkat edilir. Hamur ile kaplanan kalıp hemen hamurdan çıkarılıp yağın içine konur. 3-4 saniye bekledikten sonra kalıp hafifçe sallanarak hamurun kalıptan ayrılması sağlanır. Hamurun iki tarafı da altın sarısı rengi alıp tamamen pişince kızartma yağından çıkarılıp bir tabağa konur. Bu aşamada demir kalıp soğuyacağı için her bir tatlı kızartılırken önce kızartma yağına batırılıp kızdırılır daha sonra hamura batırılır.
Soğuyan tatlılar ılık şerbete batırılıp çıkarılır. Erzurum Demir Tatlısının üzerine iri dövülmüş ceviz içi serpildikten sonra servis yapılır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Demir Tatlısının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum yemek kültürü içinde önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Demir Tatlısının tüm üretim aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda, Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesinden, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden ve Erzurum Ticaret Borsasından konuda uzman birer kişinin katılımıyla 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından yapılır. Denetimler düzenli olarak yılda bir defa, ayrıca gerekli görülmesi ve şikâyet halinde ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii tarafından; Erzurum Demir Tatlısı üretiminde kullanılan bileşenlerin uygunluğu; üretim metoduna uygunluk, ürünün görünümünün ve servis şeklinin uygunluğu ile Erzurum Demir Tatlısı ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu denetlenir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1036
Tescil Tarihi : 23.02.2022
Başvuru No : C2021/000163
Başvuru Tarihi : 06.04.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Dut Çullaması
Ürün / Ürün Grubu : Tatlı / Fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Dut Çullaması ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Dut Çullaması ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Dut Çullaması; sıcak suda yumuşatılan ve daha sonra tereyağında pişirilen kuru dutların üzerine yumurta kırıldıktan sonra servisi yapılan bir tatlıdır. Homojen görünüme sahiptir. İsteğe bağlı olarak üzerine ceviz içi serpilebilir.
Erzurum Dut Çullamasının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum mutfak kültüründe önemli bir yere sahip olup özellikle kış aylarında tüketilir. Coğrafi sınıra özgü üretim metodu ve bileşen seçimi vardır. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Bileşenler:

• 200 g kuru dut
• 30 g tereyağı
• 9 g beyaz şeker
• 2 yumurta
• Ceviz içi (isteğe bağlı)

Kuru dutların sapları ayıklandıktan sonra sıcak suda 10 dakika bekletilip yumuşamaları sağlanır ve süzülür. Bir tavada eritilen tereyağının üzerine, dutlar eklenip 2-3 dakika karıştırılarak pişirilir. Beyaz şeker ilave edilip bir süre daha kavrulduktan sonra üzerine yumurta kırılır. Yumurtalar, ayrı bir kaba kırılıp sarısı ile beyazı kısa bir süre karıştırıldıktan sonra tüm dutların üzerini kaplayacak şekilde eşit olarak dağıtılması gerekir. Böylelikle homojen bir görünüm elde edilir.Erzurum Dut Çullamasının servisi, yumurtalar pişince sıcak olarak yapılır. İsteğe göre üzerine ceviz içi serpilebilir.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Dut Çullamasının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Coğrafi sınıra özgü üretim metodu ve bileşen seçimi vardır. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Dut Çullamasının tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşmelidir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Erzurum Ticaret Borsasından konuda uzman birer kişinin katılımıyla üç kişiden oluşan denetim mercii tarafından, düzenli olarak yılda bir defa, gerekli görülen durumlarda ve şikâyet halinde ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii tarafından; üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu, üretim metoduna uygunluk ile Erzurum Dut Çullaması ibaresi, logosu ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğunu denetlenir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 364
Tescil Tarihi : 06.07.2018
Başvuru No : C2014/060
Başvuru Tarihi : 05.09.2014
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Ehram Dokuma Kumaşı
Ürünün Adı : Kumaş
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Aziziye Belediyesi
Tescil Ettirenin Adresi : Selçuklu Mah. Belediyeönü Sok. No:1 Aziziye/Erzurum
Coğrafi Sınırı : Erzurum ili
Kullanım Biçimi : Markalama

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Üretimi çok eskilere dayanan ehram el tezgâhlarında tamamen yünden dokunan, bayanların tek parça halinde örtündükleri yerel bir giysidir. Yöresel örtünme kıyafeti olan “ehram” yöre insanının içinde yaşadığı doğal şartlar sonucu ortaya çıkmıştır. Zamanın ilerlemesi ile kullanımı giderek azalan ve nostaljik bir kültürel değer konumuna gerileyen ehramın yaşatılması ve kullanım alanının genişletilmesi için çalışmalar yapılmaktadır. Ehramın doğal malzemelerden elde edilmesi, yapım aşamasında hiçbir kimyevi işleme tabi tutulmaması ve tezgâhlarda elle dokunması ürünün değerini daha da arttırmaktadır.
Erzurum Ehram Dokuma Kumaşı eskiden Erzurum’da “culfa” denilen dokuyucular tarafından dokunurdu. Lügatlarda culfa sözcüğü el tezgâhında bez dokuyan kimse, dokumacı olarak geçmektedir. Osmanlıca lügatlarda “cülah, çulha” sözcükleri çul dokuyan fakirlerin giydiği kaba kumaşı dokuyan manasını kapsamaktadır. Erzurum yerli halkı “çulha” sözcüğünü “culfa”, ihramı da “ehram” olarak telaffuz etmektedir. Culfalar, sokağa diktikleri 80-90 cm boyundaki demir çubuklara ellerindeki iplik yumağını gerer, çözgü hazırlarlardı. Ehramın boy iplikleri demir çubuklarda ayarlanır sonra dükkânın içine alınarak tezgâhlarda dokunurdu. 60-70 yıl öncesine kadar ehramcılık Erzurum’da ayrı bir zanaat dalı idi.
Ehram ve ipinin tartılmasında eskiden “tuht” diye tabir edilen ağrılık ölçüsü kullanılmaktaydı. “tuht” 3-4 yumurta ağırlığındaki ölçü birimidir. Yünün tartılmasında esas alınır. Dokunmuş bir ehram 5 m uzunluğunda, 90-100 cm enindedir. Ehram ölçülürken “halebi” denen bir ölçü birimi kullanılmaktadır. 1 halebi 75 cm’ye eşittir. 7,5 halebiden 1 ehram boyu çıkarılmaktadır.

Erzurum Ehram Dokuma Kumaşının Özellikleri aşağıdaki gibidir:
1. Atkı ve çözgüsü %100 koyunyününden yapılmaktadır.
2. Dokuma tezgâhında 2 tarak ve 2 ayak vardır.
3. Kumaş genişliği 90-100 cm arasındadır.
4. Kumaş genişliği tarak genişliği ile aynı orandadır (90-110cm).
5. Atkı ve çözgüde 1 cm²’de minimum 9, maksimum 14 tel kullanılır.
6. Atkıda kullanılan iplikler 8-12 numaraları arasındadır.

Üretim Metodu:
Erzurum Ehram Dokuma Kumaşı saf koyunyününden yapılmaktadır. Erzurum Ehram Dokuma Kumaşı temel olarak “yünün hazırlanması” ve “tezgâhta dokunması” aşamalarından oluşur. Bu aşamalara yönelik detaylar ile bu aşamalarda yer alan kavramlar aşağıdaki gibidir:
Tezgâhın parçaları;
Dağ: Üzerine atılan ipliklerin düzenli bir şekilde yukarıdan dokunan kısma doğru yürütülmesini, düzene alınan ipliklerin gergin ve düzgün durmasını sağlar.
Oturak: Dağın altındaki oturağa dokuma oturağı denir. Dokuyucu dokuma işini bu oturağa oturarak gerçekleştirir. İkinci oturak ise düzen oturağıdır. Tezgâhın arka kısmında bulunur.
Ayakça: İki tanedir. Gücüleri hareket ettirerek dokuma işleminin yapılmasını sağlar.
Kuşlar: İki tanedir. Gücülerin üzerinde asılı dururlar. Ortalarında makaramsı bir düzenek bulunur. Gücüleri aşağı yukarı çalıştırır.
Kol: İki tanedir. Tüfenin iki yanında bulunurlar. Tüfe ipleri aracılığıyla tezgâhın yukarı kısmında bulunan bağlantı tahtasına tutturulurlar.
Tüfe: Ehram tezgâhında tarağı çeken kısmın adıdır.
Mitit: Tezgâh üzerinde dokunmakta olan ehramı gergin tutan her biri takriben bir halebi boyunda iki adet çubuktur.
Mekik: Yaklaşık 20 cm boyunda orta kısmı boş olan araçtır. Boşluğun bir ucunda delik, diğer ucunda ise girinti vardır. Atkı masurası içindeki metal çubuk aracılığıyla bu boşluğa takılır. Tezgâha gerilmiş ipliklerin arasından sağdan sola, soldan sağa atılarak dokuma işlemi yapılır.
Masura: Üzerine atkı iplikleri sarılıp mekiğin içerisine yerleştirilerek kullanılır.
Selman: Ehramın dokunan kısmını sarmaya yarayan bölümdür.
Sabitleme demiri: Ehramın dokunan kısmını döndürerek sarmak, germek ve sarıldıktan sonra selmanın sabitlenmesini sağlamak için kullanılır.
Dehdün: Arka, orta ve üst dehdün olmak üzere üç tanedir. Selmanın boyunda ve yuvarlak yapıdadır. Çözgü iplerinin düzgün durmasını sağlar.
Ehram tarağı: Yaklaşık 12 cm yükseklikte, 1 m uzunlukta, içinde kamıştan dişleri olan alettir. Ehramın kalitesini ifade etmede tarak sayısı kullanılır.
Gücü: Dört adet oklava biçiminde, eşit yuvarlaklıkta, taraktan biraz uzunca çubuklara ve üzerine bağlanan kalınca ipliğe verilen addır. Ehram düzeni alınır, çözgü ipliği önce gücüye sonra bir arkadan bir önden tarağa çekilir.
Tahsil değneği: Ehramın kanat genişliğinden biraz daha uzunca olan yuvarlak değnektir. Çözgü ipliklerinin gergin durmasını sağlar.
Yünün Hazırlanması
Koyunyünü tokaç yardımıyla yıkanır. Tam kurutulmadan yün çubuğu yardımıyla çırpılır, elle didilir. Yün tarağı yardımıyla tarama işlemi gerçekleştirilir. Tarak dişlerinden geçirilen yünün her iki eldeki tutamlarının adı elçimdir. İki elçim bir sümek olur. Temizlenen yünler sümek haline getirilir. Kalan kısım iplik yapımında kullanılmayan kısımdır ve bu kısıma çöp denir. Çöpler yorgan, minder gibi eşyaların yapımında kullanılır. Temizlenmiş taranmış yün sümekleri teşi yardımıyla iplik haline getirilir. Daha sonra Kelepçe denilen aletle teşideki iplik nezük kısmına sardırılarak kelep haline getirilir. Sardırma işi elle döndürülerek gerçekleştirilir. Çıyrık/çıkrık yardımıyla eğrilen yünün masuralara sarılması sağlanmış olur. Yörede “çiriş” adı verilen bitki kurutulup kireç taşı ile karıştırılarak bir tür bulamaç elde edilir. Yün iplikler bu bulamaca batırıldıktan sonra uzatılır, bu sayede iplikler sağlamlaşır kopmalarını önlenir. Ehramın motifleri ile kenarlarında kullanılan pamuk ipliğinin adı felemenktir. Büyük, orta ve küçük nezükler felemenk sarmada ve ehram ipliklerinin keleplerini açmada kullanılır. Uzatma kazıklarında uzatılan yün ipliklerin birbirine dolaşmasını önlemek amacıyla toplanıp destelenmeden önce bağlanan ve daha sonra tezgâh direklerine bağlanarak ehramın düzen almasında kullanılan ipe urubat denir. Taraktan geçirilen her kırk iplik bir çile kabul edilir. 1,5x2 metre ebadında üretilen Erzurum Ehram Dokuma Kumaşı için yaklaşık 2,5 kg temizlenmiş koyunyünü gereklidir.
Ehram dokumada kullanılan terimler aşağıdaki gibidir:
Zincir: Ehramın her kanadının dış kenarından dört parmak içeride olan zincirin iki yanı çizgili olur ise sulu zincir olarak adlandırılır.
Nakış: Ehramın bütününde dokuma sırasında işlenen motiflere verilen addır.
Ehram kesme: Ehram dokuma işleminin bitirilmesine verilen addır.
Ehram başı: Saçakların bulunduğu alt ve üst kenar uçlarına verilen addır.
Gündelik ehram: İpliği kalın, nakış kullanılmamış veya basit nakışlarla dokunmuş, gündelik olarak kullanılan ehrama verilen addır.
Gerilik ehramı: Baş ehramı da denir. İpliği ince, ağır nakışlı dokunan, sadece özel günlerde kullanılan ehrama verilen addır.
Gelin ehramı: Çoğunlukla beyaz olmak üzere genel olarak açık renk yünden, ağır nakışların kullanıldığı ehrama verilen addır.
Bohça ehramı: Düğünlerde geline altın takan akrabalar için hediye hazırlanır. Bu hediyelerin konduğu bohçaya bohça ehramı denir.
Ehramda Renk
Erzurum Ehram Dokuma Kumaşında renk çok önemlidir. Genelde beyaz genç kızların, mor ve boz orta yaştaki kadınların, mor ve siyah ise yaşlı kadınların tercih ettiği ehram renkleridir. Erzurum Ehram Dokuma Kumaşı saf koyunyününden genellikle koyunun üzerindeki doğal renkler kullanılarak üretilir. Ancak özellikle 1960’lı senelerde kullanıcıların talebine bağlı olarak renk değişiklikleri söz konusu olmuştur. Bu talep doğrultusunda renk değişimleri köylerde kullanılan ehram ipliklerinin ceviz kabuğu, soğan kabuğu vb. doğal bitki boyaları ile boyandığı, bezemelerinde pembe, yeşil, açık mavi renklerin kullanıldığı, özel olarak yeşil, kırmızı, pembe, sarı ve mavi renkli ehramların dokuma olarak işlendiği gözlemlenmektedir.
Önceleri Ehramda kullanılan iplikler gibi kenar sularında ve nakışlarında kullanılan iplikler de doğal yollarla boyanır, orta ve kenar nakışlarında kullanılırdı. Yaklaşık elli yıldır doğal boyalı mor kenar nakışı iplikleri yerine kalın taraklarda ehram yününden daha kalınca olan orlon, ince taraklarda ise nakış ipliği kullanılır olmuştur. Ehram iplikleri yaban nanelerinin kökleri ile boyanırsa mor (patlıcan moru), ayva çekirdeği ile boyanırsa bordo, ceviz kozası ile boyanırsa yeşil, soğan kabuğu ile boyanırsa kiremit rengi elde edilir. İlgili rengi verecek bitki ile boyanan iplik daha sonra da tuz veya şapla kaynatılarak renk vermesi önlenir.
Ehramın Dokunuşu
Dokumaya başlarken “haşiye” denilen kenar bölüm dokunur. Pamuk ipliğiyle dokunan bu bölüm kendine özgü şekillerle bezenir. Ayaklarla gücülere birer birer sıra ile basılarak çözgü ipliklerinin araları açılır. Açılan ipliklerin arasından ahşap mekik ile atkı iplikleri geçirilir. Desen bölümüne gelince istenilen renkte iplikler gücüler aracılığıyla iplerin arası açıldıkça aradan tek tek geçirilir. İstenilen ölçüde dokunan kumaşın sonu da başlangıcı gibi bitirilir. Kumaş bittiği yerden kesilir ve aynı ölçüde bir adet daha dokunur. EI dokuma tezgâhının eni dar olduğu için ikinci kumaşla dikilip en genişletilir. Birbirine dikilen Erzurum Ehram Dokuma Kumaşının ebatları 185x250 cm arasındadır. Dikme işlemi çapraz bir şekilde yapılır. Bu şekliyle ehram kullanıma hazırdır. İyi bir dokuyucu bir ehramı bir günde, normal bir dokuyucu ise 2-3 günde dokuyabilir. Erzurum Ehram Dokuma Kumaşı örtünmede kullanıldığı gibi elbise, yatak örtüsü şeklinde de kullanılabilmektedir.
Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum’un simgesi haline gelen Ehram Dokuma Kumaşı, yıllardır halkın geçim kaynaklarından biri olmuştur. Kumaşın üretiminde yörede bulunan üreticiler (çulhalar) ustalaşmış, kendilerine özgü teknikler geliştirmiş ve bu teknik ve ustalık nesilden nesile aktarılmıştır.

Denetleme:
Erzurum Aziziye Belediyesi koordinatörlüğünde; Atatürk Üniversitesi ve Erzurum Aktif İş Kadınları Dostluk Dayanışma Derneğinden oluşacak toplam 3 kişilik denetim merci tarafından denetim işlemleri yürütülür.
Denetim; Erzurum Ehram Dokuma Kumaşı coğrafi işaretini kullanan firmaların ürün tanımı ve ayırt edici özellikleri ile üretim metodunda belirtilen özellikleri taşıyıp taşımadığı hususlarının takibi konusunda yılda bir defa düzenli olarak, tüketici şikâyetleri üzerine her zaman yapılır. Denetim merci tarafından oluşturulan denetimraporları, Aziziye Belediyesi tarafından ilgili mevzuatta öngörülen sürelerde Türk Patent ve Marka Kurumuna gönderilir.
Denetimlerde, yapılan atölye çalışmalarının yerel dokuma niteliklerini tam olarak taşıyıp taşımadığına, kullanılan ipin, el dokuma tezgâhlarının, dokuma tekniklerinin ve ehramların yerel özelliklere sahip olup olmadıklarına bakılacaktır.
Denetim merci, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Denetim merci hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1246
Tescil Tarihi : 27.10.2022
Başvuru No : C2021/000566
Başvuru Tarihi : 31.12.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Ekşili Dolma
Ürün / Ürün Grubu : Dolma / Yemekler ve çorbalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mahallesi Musalla Cad. No:23 Yakutiye/ ERZURUM
Coğrafi Sınırı : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Ekşili Dolma ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Ekşili Dolma ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Ekşili Dolma; orta yağlı dana kıyma, kuru soğan, domates salçası, dağ eriği veya kızılcık pestili, pirinç, karabiber ve tuzla hazırlanan dolma iç harcının asma yaprağına sarılması suretiyle coğrafi sınırda üretilen dolmadır. Erzurum Ekşili Dolmaya ekşi tadını içeriğindeki pestil verir. Üzerine sarımsaklı yoğurt döküldükten sonra servisi yapılır.
Erzurum Ekşili Dolmanın üretiminde kullanılan dağ eriği, coğrafi sınırda salor olarak da adlandırılır.
Erzurum Ekşili Dolmanın geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfağında önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
4 kişilik Erzurum Ekşili Dolma üretmek için gerekli olan bileşenlere ve üretim metoduna aşağıda yer verilmektedir.
Bileşenler:

• 500 g orta yağlı dana kıyma
• 250 g taze veya salamura asma yaprağı
• 40 g domates salçası
• 2 adet orta boy kuru soğan
• 250 g salor (dağ eriği) ya da kızılcık pestili
• 75 g pirinç
• 400 - 500 ml su
• 7 g karabiber
• 8 g tuz
• 500 g süzme yoğurt
• 5 diş sarımsak

Yapılışı:
Dağ eriği veya kızılcık pestili ince bir şekilde kıyılıp tencereye koyulur. Üzerine 150 ml su ilave edilerek 10 - 15 dk ısıtılıp pestilin homojen bir şekilde erimesi sağlanır.
Dolma iç harcı; yemeklik doğranmış soğan, pirinç, dana kıyma, eritilmiş pestil, domates salçası, tuz, karabiber ve 100 ml suyun bir kapta karıştırılması suretiyle hazırlanır.
Salamura yaprak kullanılacaksa, yaprağın tuzunun azaltılması ve sertliğinin giderilmesi için sıcak suda bir süre bekletilir ve fazla suyu giderilir. Asma yaprakların sert kısımları ayrılır ve yaprağın parlak kısmı dış tarafa gelecek şekilde yaprağın ortasına iç harç koyulup sıkı bir şekilde sarılır. Sarılan dolmalar, dibine yaprak serilmiş tencereye dizilir ve üzerine bir tabak kapatılır. 100 ml su ilave edilip yapraklar yumuşayıncaya kadar kısık ateşte 15 dk kadar pişirilir. Pişirme sırasında yaprakların yumuşama durumuna göre gerekirse 200 ml sıcak su ilave edilir. Ardından sarımsaklar rendelenip süzme yoğurt ile karıştırılır. Pişen Erzurum Ekşili Dolmanın üzerine sarımsaklı yoğurt döküldükten sonra sıcak olarak servisi yapılır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Ekşili Dolmanın geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfağında önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Ekşili Dolmanın tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsası koordinasyonunda; Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü ile Erzurum Ticaret Borsasından konuda uzman birer kişinin katılımıyla 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından yapılır. Denetimler düzenli olarak yılda bir defa, ayrıca gerek görülmesi veya şikâyet halinde ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii tarafından; üretimde kullanılan bileşenlerin ve miktarlarının uygunluğu; üretim metoduna uygunluk ile Erzurum Ekşili Dolma ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu denetlenir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1258
Tescil Tarihi : 18.11.2022
Başvuru No : C2021/000554
Başvuru Tarihi : 30.12.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Eriştesi
Ürün / Ürün Grubu : Erişte / Fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınırı : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Eriştesi ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Eriştesi ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Eriştesi; buğday unu, su ve tuz kullanılarak hazırlanan hamurun şeritler halinde kesilmesi, ipe asılıp kurutulması ve fırında kızartılması suretiyle elde edilen eriştedir. Şeritler, elde veya makinede 40-45 cm uzunluğunda kesilir.
Erzurum Eriştesinin geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe ve geleneklerinde önemli bir yere sahiptir. Kış aylarında yoğunlukla tüketilen Erzurum Eriştesinin üretimi, genellikle yaz aylarında başlar ve imece usulü yapılır. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
5 kg Erzurum Eriştesi için bileşenler

• 5 kg buğday unu
• 1 lt su
• 48 g tuz

Un, su ve tuz ve bir kapta karıştırılır. Yumuşak bir hamur elde edinceye kadar yoğrulup 15-20 dakika dinlendirilir. Dinlendirilen hamur oklava ile 0,5 cm kalınlığında ve 60 cm çapında açılır. Bıçakla veya erişte kesme makinesi ile 55-60 cm uzunluğunda şeritler halinde kesilir. Şeritlerin eni 0,3-0,4 cm’dir. Hafifçe unlanıp iplere asılarak güneş almayan alanda en az 2 saat kurutulur. Kurutulduktan sonra 1 gün iplerde bekleyen hamurlar yatay ızgaralara dizildikten sonra 70-80 ̊C’deki fırınlarda yaklaşık 60 dakika kurutulur. Kurutulan erişteler kırılmadan şeffaf içi görülebilir ambalaj poşetlerde, oda sıcaklığında muhafaza edilerek saklanmaktadır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Eriştesinin geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe ve geleneklerinde önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Eriştesinin tüm üretim aşamaları coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinatörlüğünde ve Erzurum Ticaret Borsası, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesinden ürün konusunda uzman birer üye olmak üzere en az 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından gerçekleştirilir. Denetimler düzenli olarak yılda bir kez, ihtiyaç duyulduğunda ve şikâyet halinde ise her zaman yapılır.
Denetim kriterleri aşağıdaki gibidir.

• Üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu.
• Üretim metoduna uygunluk.
• Erzurum Eriştesi ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1163
Tescil Tarihi : 05.07.2022
Başvuru No : C2021/000129
Başvuru Tarihi : 23.03.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Et Kavurması
Ürün / Ürün Grubu : Kavurma / İşlenmiş ve işlenmemiş et ürünleri
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mahallesi Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Et Kavurması ibareli aşağıda yer alan logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Et Kavurması ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Et Kavurması; büyükbaş hayvanlardan elde edilen etin yüksek sıcaklıkta ve tuz ile az miktarda böbrek yağı kullanılarak pişirilmesi suretiyle üretilir. Katkı maddesi kullanılmaz. Erzurum Et Kavurması doğrudan tüketilebileceği gibi, yemeklere ilave edilerek de kullanılabilir.
Erzurum Et Kavurmasının kesit yüzeyinde yarık ve boşluk bulunmaz. Erzurum Et Kavurmasının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültürü içinde önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Erzurum Et Kavurması Kimyasal Özellikleri

Tablo 1. Erzurum Et Kavurması Kimyasal Özellikleri

Üretim Metodu:
Erzurum Et Kavurmasının üretiminde, Erzurum meralarında doğal olarak beslenen büyükbaş hayvanlardan elde edilen but etleri tercih edilir.
10 kg kavurma için bileşenler:

• 17 kg et
• 1,20 kg hayvan yağı (böbrek yağı)
• 300 g tuz

Etler ve yağlar, 7x7x7 cm ebatlarında (küp şeklinde) doğranarak buhar sıcaklığı 110°C olan buhar kazanlarına konur. Kazanın içindeki etlerin iç sıcaklığı 93-95°C’ye gelince 4 saat kadar arada bir karıştırılarak iyice pişirilir. Kavurma etlerinin pişirme esnasında uygulanan ısının etkisiyle etin iç sıcaklığının yükselmeye başlamasıylabirlikte, ette mevcut olan kas lifleri uzayıp kısalmaya başlar. Bu kasılmalar sonucu kasların içindeki sıvıların dışarı itilmesine sebep olmakta ve etlerin hacimlerinde küçülmeler yaşanır. Pişen etler, 0-4 °C’de 1 saat dinlendirildikten sonra dilimlenerek paketleme bölümüne alınır. İsteğe bağlı olarak 250 g, 500 g, 1 kg, 2 kg’lık miktarlarda gıda ile temasa uygun teneke kutularda veya malzemelerden yapılmış ambalajlarda vakumlanarak paketlenir.Paketlenen ambalajların etrafı temizlenerek hava almayacak şekilde kapatılır. Paketin ağzı açılmadan en az 6 ay ve daha uzun süre muhafaza edilebilir. Kavurma yapma işleminin amaçlarından biriside etin uzun süre muhafaza edilmesini sağlamaktır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Et Kavurmasının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum yemek kültürü içinde önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Et Kavurmasının tüm üretim aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda, Atatürk Üniversitesi Gıda Mühendisliği bölümünden, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden ve Erzurum Ticaret Borsasından konuda uzman birer kişinin katılımıyla 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından yapılır. Denetimler düzenli olarak yılda bir defa, ayrıca gerekli görülmesi ve şikâyet halinde ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii tarafından; Erzurum Et Kavurması üretiminde kullanılan bileşenlerin uygunluğu; üretim metoduna uygunluk ile Erzurum Et Kavurması ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu denetlenir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1187
Tescil Tarihi : 03.08.2022
Başvuru No : C2021/000133
Başvuru Tarihi : 23.03.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Gliko
Ürün / Ürün Grubu : Yemek / Yemekler ve çorbalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mahallesi Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Gliko ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Gliko ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Gliko; ince pilavlık bulgur, buğday unu, su ve tuz kullanılarak hazırlanan köftelerin haşlandıktan sonra üzerine yoğurt (sarımsaklı veya sarımsaksız) ve kızgın tereyağı dökülmesi suretiyle üretilen yemektir. Üzerine, isteğe bağlı olarak domates salçası, pul biber, nane ve ayçiçek yağı ile hazırlanan sos dökülebilir.Bulgur, buğday unu, su ve tuz kullanılarak hazırlanan köftelerin büyüklüğü 4-5 cm kadar olup coğrafi sınırda “gliko” olarak adlandırılır.
Erzurum Glikonun geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınırla ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Erzurum Gliko bileşenleri:

• 300 g ince pilavlık bulgur
• 900 ml su
• 200 g buğday unu
• 20 g tuz

Erzurum Glikonun üzerinde kullanılacak bileşenler:

• 40 g tereyağı
• 2 diş sarımsak
• 500 g yoğurt

Erzurum Gliko sosu (isteğe bağlı) için bileşenler:

• 15 g domates salçası
• 6 g pul biber
• 2,5 g nane
• 3,5 g tuz
• 120 ml ayçiçek yağı

Ayıklanmış ve yıkanmış bulgur, bir tencerede su ve 5 gr tuz ile yumuşayıncaya kadar pişirilir. Pişen bulgur karıştırılır ve ılıyınca üzerine, azar azar un ilave edilip karıştırılır. Homojen bir karışım elde edinceye kadar 1-2 dakika yoğrulur. Bulgur hamurundan parçalar alınıp avuç içinde sıkılarak 4-5 cm büyüklüğüne uzun köfteler yapılır. Köftelere şekil vermede zorlanılıyorsa, az miktarda un ilave edilebilir. Hazırlanan köfteler, geniş bir tencerede kaynatılan ve 15 gr tuz eklenen suda haşlanır. Kevgirle tencereden çıkarılır.
Bir kapta tereyağı kızdırılır. Yoğurt (sarımsaklı veya sarımsaksız) hazırlanır. Haşlanan köftelerin üzerine önce yoğurt sonra kızgın tereyağı dökülür. Erzurum Glikonun servisi, isteğe bağlı olarak domates salçası, pul biber, nane ve ayçiçek yağı ile hazırlanan sos üzerine gezdirilerek döküldükten sonra yapılır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Glikonun geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Glikonun tüm üretim aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda, Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi bölümünden, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden ve Erzurum Ticaret Borsasından konuda uzman birer kişinin katılımıyla 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından yapılır. Denetimler, düzenli olarak yılda bir defa, ayrıca gerekli görülmesi ve şikâyet halinde ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii tarafından; üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu; üretim metoduna uygunluk ile Erzurum Gliko ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu denetlenir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1117
Tescil Tarihi : 23.05.2022
Başvuru No : C2021/000164
Başvuru Tarihi : 06.04.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Hasıta / Erzurum Hasuta
Ürün / Ürün Grubu : Tatlı / Fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Hasıta / Erzurum Hasuta ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Hasıta / Erzurum Hasuta ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Hasıta / Erzurum Hasuta; su, buğday nişastası ve beyaz şekerin karıştırılıp eritilmiş tereyağıyla pişirilmesi suretiyle üretilen tatlıdır. Rengi şeffaf, kıvamı yoğundur.
Erzurum Hasıtanın / Erzurum Hasutanın geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı vardır.

Üretim Metodu:
Bileşen Listesi:

• 15 g buğday nişastası
• 20 g beyaz şeker
• 25 g tereyağı
• 200 ml su

Yapılışı:
Nişasta ve şeker su ile inceltilir. Tavada eritilen tereyağının üzerine dökülüp yoğun kıvam alıncaya kadar 2-3 dakika kadar pişirilir. Erzurum Hasıtanın / Erzurum Hasutanın servisi, sıcak olarak yapılır.
Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Hasıtanın / Erzurum Hasutanın geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Hasıtanın / Erzurum Hasutanın tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşmelidir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinatörlüğünde; Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesinden, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden ve Erzurum Ticaret Borsasından konuda uzman birer kişinin katılımıyla 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından düzenli olarak yılda bir defa, gerekli görülen durumlarda ve şikâyet halinde ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii, aşağıdaki kriterlere bağlı olarak denetim faaliyetlerini gerçekleştirir.

• Üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu.
• Üretim metoduna uygunluğu.
• Erzurum Hasıta / Erzurum Hasuta ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1434
Tescil Tarihi : 03.08.2023
Başvuru No : C2021/000546
Başvuru Tarihi : 29.12.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Herle Aşı Çorbası
Ürün / Ürün Grubu : Çorba / Yemekler ve çorbalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Alipaşa Mah. Musalla Cad. 19 Yakutiye 25100 ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Herle Aşı Çorbası ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Herle Aşı Çorbası; buğday unu, tereyağı, su ve tuz kullanılarak Erzurum ilinde üretilen çorbadır. Servisi, sıcak olarak yapılır.

Coğrafi sınırda uzun bir geçmişe sahip olan Erzurum Herle Aşı Çorbası, Erzurum ilinin mutfak kültürü içinde önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Erzurum Herle Aşı Çorbasının üretiminde, tercihen coğrafi işaret olarak 1244 sayı ile tescilli Erzurum Tereyağı kullanılır.4 porsiyon Erzurum Herle Aşı Çorbası üretmek için gereken bileşenlere ve üretim aşamalarına aşağıda yer verilmektedir.

• 84 g buğday unu
• 30 g tereyağı
• 1 litre su
• 16 gr tuz

Un, bir tencerede tereyağı ile un kokusu geçinceye kadar karıştırılarak kavrulur. Üzerine su ve tuz ilave edilip kaynayıncaya kadar karıştırılarak pişirilir. Kaynayınca ocağın ateşi kısılır ve bir iki taşım daha kaynatılır.Erzurum Herle Aşı Çorbasının servisi, sıcak olarak yapılır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Herle Aşı Çorbasının coğrafi sınırda uzun bir geçmişi vardır. Erzurum ilinin mutfak kültürü içinde önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınırla ün bağı bulunan Erzurum Herle Aşı Çorbası üretiminin tüm aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda ve Erzurum Ticaret Borsası, Erzurum Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü ile Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümünden konuda uzman birer temsilcinin katılımlarıyla oluşan 3 kişilik denetim mercii tarafından düzenli olarak yılda bir kere, ayrıca gerekli görülen durumlarda veya şikâyet halinde her zaman yapılır.Denetime esas kriterlere aşağıda yer verilmektedir.

• Üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu.
• Üretim metoduna uygunluk.
• Erzurum Herle Aşı Çorbası ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, kamu ve özel kuruluşlarından veya bunlarda görevli, uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanılabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasın da hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1435
Tescil Tarihi : 03.08.2023
Başvuru No : C2021/000547
Başvuru Tarihi : 29.12.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Hink Yemeği
Ürün / Ürün Grubu : Yemek / Yemekler ve çorbalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Alipaşa Mah. Musalla Cad. 19 Yakutiye 25100 ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili Horasan ilçesi Azaplı Köyü

Kullanım Biçimi : Erzurum Hink Yemeği ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Hink Yemeği; kolostrum sütü (ağız sütü), buğday unu, yumurta, su ve tuz ile hazırlanan kese şeklindeki hamura iç harç doldurulup suda haşlanması suretiyle Erzurum ili Horasan ilçesi Azaplı Köyünde üretilen yemektir. Yemeğin iç harcı; orta yağlı dana kıyma, domates salçası, kuru soğan, tereyağı, kuru reyhan, pul biber, kuru nane, tuz, karabiber ve kimyon ile hazırlanıp hamura doldurulmadan önce yumurta ile çırpılmış kolostrum sütü ile karıştırılır.
Coğrafi sınırda uzun bir geçmişe sahip olan Erzurum Hink Yemeği, Azaplı Köyünün mutfak kültürü içinde önemli bir yere sahiptir. Üretimi, kolostrum sütü kullanılması bakımından coğrafi sınıra özgü nitelik taşır.Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Erzurum Hink Yemeğinin üretiminde tercihen, coğrafi işaret olarak 1244 sayı ile tescilli Erzurum Tereyağı kullanılır.4 porsiyon Erzurum Hink Yemeği üretmek için gereken bileşenlere ve üretim aşamalarına aşağıda yer verilmektedir.
Hamur bileşenleri:

• 250 ml kolostrum sütü (ağız sütü)
• 1 yumurta
• 500 g buğday unu
• 150-200 ml su
• 6 g tuz

İç harç bileşenleri:

• 250-300 g dana kıyma (orta yağlı)
• 16 g domates salçası
• 1 adet kuru soğan
• 14 g tereyağı
• 2,4 g kuru reyhan
• 6,1 g pul biber
• 1 g kuru nane
• 4 g tuz
• 5,5 g karabiber
• 2,3 g kimyon

İç harç ile karıştırılan bileşenler:

• 250 ml kolostrum sütü (ağız sütü)
• 1 adet yumurta
• Haşlamak için bileşenler:
• 2 litre su
• 11,2 g tuz

Hamur bileşenleri derin bir kapta iyice karıştırılıp sert bir zeminde yoğrulur. Hazırlanan hamurdan 3 cm büyüklüğünde parçalar alınır, elde yuvarlanarak 4 cm çapında silindir yapılır ve bıçakla 4 cm genişliğinde kesilerek küçük parçalar elde edilir. Hamur parçalarının üzerlerine un serpilip elde açılarak kese şekli verilir.
Bir tencerede eritilen tereyağına, küçük parçalar halinde doğranmış soğan ve kıyma eklenip soğanlar pembeleşinceye kadar kavrulur. Salça, pul biber, tuz, kuru reyhan, kuru nane, karabiber ve kimyon ilave edilip homojen hale gelinceye kadar yaklaşık 5 dakika daha kavrularak iç harç hazırlanır.Kolostrum sütü kaynatılıp ılıtılır ve bir kapta yumurta ile iyice çırpıldıktan sonra iç harç ile karıştırılır. Bu karışım, kese şeklinde hazırlanan hamurlara yaklaşık 15’er g doldurulup hamurların ağzı iyice kapatılır.Bir tencerede kaynatılan suya tuz ilave edilir ve doldurulmuş hamurlar bu suda 8-10 dakika kadar haşlanır. Pişen hamurlar süzülerek sudan çıkarılır. Erzurum Hink Yemeğinin servisi, sıcak olarak yapılır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Hink Yemeğinin coğrafi sınırda uzun bir geçmişi vardır. Azaplı Köyünün mutfak kültürü içinde önemli bir yere sahiptir. Üretimi, kolostrum sütü kullanılması bakımından coğrafi sınıra özgü nitelik taşır. Bu sebeplerle coğrafi sınırla ün bağı bulunan Erzurum Hink Yemeğinin üretiminin tüm aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda ve Erzurum Ticaret Borsası, Erzurum Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü ile Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümünden konuda uzman birer temsilcinin katılımlarıyla oluşan 3 kişilik denetim mercii tarafından düzenli olarak yılda bir kere, ayrıca gerekli görülen durumlarda veya şikâyet halinde her zaman yapılır.
Denetime esas kriterlere aşağıda yer verilmektedir.

• Özellikle kolostrum sütü olmak üzere, üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu.
• Üretim metoduna uygunluk.
• Erzurum Hink Yemeği ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, kamu ve özel kuruluşlarından veya bunlarda görevli, uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanılabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1340
Tescil Tarihi : 02.03.2023
Başvuru No : C2021/000519
Başvuru Tarihi : 15.12.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Hurma Tatlısı
Ürün / Ürün Grubu : Hamur işi / Fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mahallesi Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Hurma Tatlısı ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Hurma Tatlısı ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Hurma Tatlısı; özel amaçlı buğday unu, yumurta, tereyağı, kabartma tozu, tuz ve su kullanılarak hazırlanan sert hamurun yağda kızartılması suretiyle Erzurum ilinde üretilen tuzlu bir hamur işidir. Şekli hurmaya benzediği için coğrafi sınırda hurma tatlısı olarak adlandırılır. Servisi, sıcak olarak yapılır.
Erzurum Hurma Tatlısının uzunluğu 15 cm, genişliği 8 cm ve kalınlığı 4 cm’dir. Pişmemiş haldeki ağırlığı yaklaşık 50 g’dır. Hamurun yüzeyine, rende veya kevgir üzerine bastırılarak şekil verilir.
Erzurum Hurma Tatlısı sade olarak tüketildiği gibi, özellikle coğrafi işaret olarak 164 sayı ile tescilli Erzurum Küflü Civil Peyniri (Göğermiş Peynir) ile peynir, bal ve reçel gibi kahvaltılık ürünlerle birlikte de tüketilebilir.
Erzurum Hurma Tatlısının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
6 porsiyon Erzurum Hurma Tatlısı üretiminde kullanılan bileşenlere ve üretim metoduna aşağıda yer verilmektedir.

• 100 g tereyağı
• 500 ml su
• 2 yumurta
• 350 g özel amaçlı buğday unu
• 6 g tuz
• 100 ml yoğurt veya süt
• 10 g karbonat
• Kızartma için:
• 500 ml sıvı yağ

Hamur bileşenleri karıştırılır, sert bir hamur elde edinceye kadar yoğrulur ve üzerine nemli bir örtü kapatılarak 1 saat dinlendirilerek mayalandırılır. Dinlenen hamurdan yaklaşık 50 gramlık parçalar alınıp eldeyuvarlanır. Hamurlara, rende veya kevgirin üzerine bastırılıp tüm yüzey kapatılarak şekil verilir. Şekil verilmiş hamur kızgın yağda kızartılır. Erzurum Hurma Tatlısının servisi, sıcak olarak yapılır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Hurma Tatlısı geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınırla ün bağı bulunan Erzurum Hurma Tatlısının tüm üretim aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda ve Erzurum Ticaret Borsası, Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü ve Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden konuda uzman birer kişinin katılımlarıyla toplam 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından yapılır. Düzenli olarak yılda bir kez yapılan denetimler, ayrıca ihtiyaç duyulduğunda ve şikâyet halinde her zaman yapılır.
Denetim mercii; üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğunu; ürün özelliklerinin uygunluğunu; üretim metoduna uygunluğu ve Erzurum Hurma Tatlısı ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğunu denetler.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 161
Başvuru No : C2010/008
Başvuru Tarihi : 01.03.2010
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Kadayıf Dolması
Ürün / Ürün Grubu : Kadayıf dolması / Fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Ali Paşa Mah. Musalla Cad. No:19 ERZURUM
Coğrafi Sınırı : Erzurum

Kullanım Biçimi : Erzurum Kadayıf Dolması ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Kadayıf Dolması ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Avuç içi büyüklüğündeki tel kadayıfın içine dövülmüş ceviz konulup, sarılarak dolma şekli verildikten sonra yumurtaya batırılarak kızgın yağda kızartılıp, şerbetlenerek hazır hale getirilen tatlı çeşididir.Kadayıf Dolması Erzurum’un çok özel ve otantik bir tatlısıdır. Yapımı oldukça emek isteyen Erzurum Kadayıf Dolması’nın ünü, beğenilen tadıyla tüm yurda yayılmıştır.

Üretim Metodu:
Kullanılan malzemeler ve özellikleri:
Tel Kadayıf: Tel kadayıf, TS 10344 sayılı Tel Kadayıf Standardına uygun olması gerekmektedir. Standartta elenmiş buğday ununa, içme suyu ilave edilmesi ile hazırlanan hamurun, tekniğine uygun olarak dökülüp pişirilmesi suretiyle elde edilen bir yarı mamuldür.
Ceviz içi: Ceviz içi öğütülerek hacimleri küçültülür. Öğütme sırasında ceviz içi un gibi toz kıvamına getirilmemelidir. Erzurum Kadayıf dolmasında kullanılacak olan ceviz içinin miktarı da önemlidir. Çok fazla miktarda konulup sarıldığında kızartma esnasında acılık oluşturur. Az miktarda konulduğunda da lezzette eksiklik olmaktadır.
Yağ: Kızartma yağı olmalıdır.
Şerbet: 1 kg toz şekerin 700 gr temiz içme suyu içinde ateş üzerinde eritilmesiyle elde edilir. Şekerleşmeyi önlemek için şerbetin içine çeyrek limon suyu sıkılır. Kadayıf dolmalarının hamur olmasını önlemek için şerbet iyice kaynatılıp suyunun tamamen uzaklaşması sağlanmalıdır.
Erzurum Kadayıf Dolmasının lezzetini kullanılan malzemenin kalitesi ve özelliklede kullanılan tel kadayıfın yapısı etkilemektedir. Kullanılan tel kadayıfların ne çok ince ne de çok kalın olması gerekmektedir.
Erzurum Kadayıf Dolması için 20-25 gr tel kadayıflar koparılmadan bütün içerisinden ayrılarak temiz bir zemin üzerine serilir. İçerisine tercihen 5-10 gr ceviz içi konur. Fazla sıkmadan ince bir şekilde sarılır. Daha sonra sarısı beyazı ile iyice çırpılıp bulamaç haline getirilen yumurta havuzunda sarılan kadayıf dolmaları kendi etraflarında iki tur döndürülür.
Böylece yumurtanın tüm yüzeye sürülmesi sağlanır. Yumurta havuzundan çıkarılan kadayıf dolmaları meyilli tepsinin içerisinde bir veya iki dakika bekletilir. Burada süzülerek fazla yumurtanın akması sağlanır. Fazla yumurta kadayıf dolmalarının içine nüfuz ederek hamurlaşma yapacağından, ayrıca kızartma esnasında yumurta kokusu oluşturacağından ve kadayıf dolmasının yüzeyinde beyaz parçacıklar oluşturacağından dolayı istenmez. Süzülen kadayıf dolmaları kızgınkızartma yağına atılır. 7-10 dakikada kızaran kadayıf dolmaları yağdan çıkarılır ve önceden hazırlanmış soğuk şerbetin içine atılırlar. Birkaç dakika şerbetin içinde kalan kadayıf dolmalarının şerbeti tamamen içine çektiğinden emin olunduktan sonra çıkarılır.
Kızartılmış kadayıf dolmaları altın sarısı renginde olmalıdır. Çok fazla kızartılıp koyu renkte ve kuru olmamalıdır. Yine fazla yumurta ile muamele edilip üzerindeki fazla yumurtadan dolayı kızartma esnasında yumurta kokusu olmamalıdır. Kadayıf dolmaları kesildiği zaman kesit yüzeyinde kadayıfın tel yapısı görünmeli içi pişmiş olmalı, hamur olmamalıdır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Kadayıf Dolmasının geçmişi eskiye dayanır ve coğrafi sınıra özgü üretim metodu ustalık becerisi gerektirir. Üretim aşamalarının tamamı belirtilen coğrafi sınırda gerçekleştirilir.

Denetleme:
Denetim Erzurum Ticaret Borsası koordinasyonunda, Erzurum Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü ve Erzurum Esnaf ve Sanatkârlar Odasından yetkili en az 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından yapılacaktır. Denetimler yılda bir kere ayrıca tüketici şikâyetleri üzerine ve gerek görüldüğü hallerde ise her zaman yapılarak rapor hazırlanacaktır.
Denetim Merciinin Görevleri:
Erzurum Kadayıf Dolması mahreç işareti ile ilgili olarak üretim, satış ve benzeri şekillerde faaliyette bulunanlar tarafından Erzurum Ticaret Borsasına bu faaliyetleri ile ilgili bildirimde bulunması durumunda Borsa bu kişilerin coğrafi işaret kullanımlarını denetleyecektir. Coğrafi işareti kullanan ancak bildirimde bulunmayanlar üzerinde de Borsanın denetim hakkı bulunmaktadır.Coğrafi işareti kullanan kadayıf dolması imalatçıları yılda en az 1 defa olmak üzere denetlenecektir.Erzurum Ticaret Borsası koordinatörlüğünde kurulan denetim mercii, Erzurum Kadayıf Dolması üreten firmalara giderek “ürünün tanımı ve ayırt edici özellikleri” ile “üretim metodu” kısmında belirtilen özelliklere uygun olarak üretim yapılıp yapılmadığını kontrol eder.

Denetimlerde aşağıdaki hususların kontrolü sağlanacaktır.
1. Üretim metodunun denetlenmesi
a) Kadayıf dolmasında kullanılan kadayıf miktarı
b) Kadayıf dolmasında kullanılan ceviz miktarı.
c) Üretim metodunun uygunluğu.
2. Ürünün özelliklerinin denetlenmesi
a) Ürünün yapımında kullanılan cevizin özelliklerinin uygun olup olmadığı
b) Ürünün yapımında kullanılan yağın özelliklerinin uygun olup olmadığı
c) Ürün şerbetinin uygun olup olmadığı
d) Ürünün fiziksel özelliklerinin uygun olup olmadığı
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.
Denetim mercii üyelerine denetim görevinden dolayı ayrıca ek ücret ödenmez.

Tescil No : 1275
Tescil Tarihi : 08.12.2022
Başvuru No : C2021/000544
Başvuru Tarihi : 29.12.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Kara Fatma Çorbası
Ürün / Ürün Grubu : Çorba / Yemekler ve çorbalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınırı : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Kara Fatma Çorbası ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında Erzurum Kara Fatma Çorbası ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Kara Fatma Çorbası; nohut, aşurelik buğday, bulgur, yeşil mercimek, un, tereyağı, semizotu, kuru soğan, sarımsak, reyhan, nane, kekik, tuz ve su kullanılarak üretilen çorbadır. Erzurum’da aşurelik buğday, den ve gendime olarak da adlandırılır.
Erzurum Kara Fatma Çorbasının geçmişi Kurtuluş Savaşı yıllarına dayanır. Cephede cesurca savaşarak mücadele veren ve bu sebeple “gözü kara” olarak bilinen Fatma Seher, Atatürk tarafından Kara Fatma olarak isimlendirilmiştir. Askerlerin yemek ihtiyacını karşılamak için eldeki kıt kaynaklarla çorbanın tarifini oluşturduğundan, bu çorba da Kara Fatma adıyla anılmaya başlanmıştır. Erzurum Kara Fatma Çorbası, Erzurum ilinin mutfak kültürü içinde önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Erzurum Kara Fatma Çorbasının üretiminde kullanılan bileşenler: (10 kişilik)

• 150 g nohut
• 150 g den (gendime- aşurelik buğday)
• 150 g bulgur
• 200 g yeşil mercimek
• 200 g tereyağı
• 84 g buğday unu
• 2000 ml su
• 100 g semizotu
• 100 g orta boy kuru soğan
• 3 diş sarımsak
• 12 g reyhan
• 4,5 g nane
• 3 g kekik
• 40 g tuz

Nohut bir gece önceden ıslatılıp haşlanır.Den, bulgur ve yeşil mercimek ayrı kaplarda 10 dakika suda bekletilir. Bulgur yıkanıp 5 dakika haşlanır. Semizotu yıkanır.Un, 100 g tereyağı ile 5 dakika kavrulup pembeleşince üzerine su ilave edilerek 10 dakika pişirilir. Homojen hale gelince haşlanmış nohut, yeşil mercimek, den, haşlanmış bulgur, semizotu, sarımsak ve tuzu ilave edilerek kısık ateşte 15 dakika kadar pişirilir.Küp şeklinde doğranmış soğanlar, 100 g tereyağı ile pembeleşinceye kadar yaklaşık 5 dakika kavrulur. Buna coğrafi sınırda “sohariç” denir. Üzerine nane, reyhan ve kekik eklenip karıştırılır ve sıcak halde çorbanın üzerine ilave edildikten sonra Erzurum Kara Fatma Çorbasının servisi yapılır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Kara Fatma Çorbasının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınırla ün bağı oluşan Erzurum Kara Fatma Çorbasının tüm üretim aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşmelidir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda ve Erzurum Ticaret Borsası, Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi ve Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden konuda uzman birer kişinin katılımıyla üç kişiden oluşan denetim mercii tarafından, düzenli olarak yılda bir defa, gerekli görülen hallerde ve şikâyet üzerine ise her zaman gerçekleştirilir.Denetim mercii tarafından; üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu; üretim metoduna uygunluk ve Erzurum Kara Fatma Çorbası ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu denetlenir.Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1338
Tescil Tarihi : 16.02.2023
Başvuru No : C2021/000176
Başvuru Tarihi : 09.04.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Kavut Haşılı
Ürün / Ürün Grubu : Tatlı / Fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Kavut Haşılı ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Kavut Haşılı ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Kavut Haşılı; kavut, tuz ve sıcak suyun karıştırılıp bir tepsiye bastırılarak yayılması, ortasına bir çukur açılıp içine bal veya dut pekmezi konulduktan sonra üzerine eritilmiş tereyağı dökülmesi suretiyle Erzurum ilinde üretilen ve sıcak olarak servisi yapılan tatlıdır. Tüketimi; bir kaşık kavut haşılı alınır, bal veya dut pekmezine batırılıp tatlandırıldıktan sonra yeme şeklindedir.
Erzurum Kavut Haşılının kıvamı yoğun, rengi koyu kahverengidir. İsteğe bağlı olarak bir bardak süt ile birlikte servisi yapılabilir.
Coğrafi sınırda kavut; kızgın sac üzerinde kavrulan ekmeklik buğdayın, taş değirmenlerde öğütülüp un haline getirilmesiyle elde edilir. Buğday kabuğuyla birlikte taş değirmende öğütülür ve hazırlanan kavut, rüşeym içerir. Kavut kullanılarak yapılan tatlılara coğrafi sınırda “kavut haşılı” denir.
Erzurum Kavut Haşılının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Coğrafi sınıra özgü bileşen seçimi vardır. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
4 kişilik Erzurum Kavut Haşılı üretmek için gerekli olan bileşenlere ve üretim metoduna aşağıda yer verilmektedir.
Bileşenler:

• 420 g kavut
• 360 ml su
• 8 g tuz
• 30 g tereyağı
• 40 g bal veya dut pekmezi
• 250 ml süt (servis aşamasında isteğe bağlı olarak)

Erzurum Kavut Haşılının hazırlanması:
Kavut; ekmeklik buğdayın 50°C’de 30 dakika karıştırılarak kavrulması ve taş değirmende öğütülerek un haline getirilmesi suretiyle hazırlanır.
Geniş bir kâseye kavut ve tuz konur. Üzerine kaynar su dökülerek katı bir karışım elde edinceye kadar karıştırılır. Karışım, geniş bir tepsiye bastırılarak yayılır, ortasına çukur açılır ve çukurun içine bal veya dut pekmezi konur. Üzerine eritilmiş tereyağı gezdirilerek dökülür. Erzurum Kavut Haşılının servisi, sıcak olarak yapılır. İsteğe bağlı olarak bir bardak süt ile birlikte servisi yapılabilir.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Kavut Haşılının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Coğrafi sınıra özgü bileşen seçimi vardır. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Kavut Haşılının tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinatörlüğünde ve katılımıyla, Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesinden Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü ile Erzurum İl ve Tarım Orman Müdürlüğünden konuda uzman birer kişinin katılımıyla 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından düzenli olarak yılda bir defa, gerekli görülen durumlarda ve şikâyet halinde ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii, aşağıdaki kriterlere bağlı olarak denetim faaliyetlerini gerçekleştirir.

• Üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu.
• Üretim metoduna uygunluk.
• Erzurum Kavut Haşılı ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1343
Tescil Tarihi : 02.03.2023
Başvuru No : C2021/000518
Başvuru Tarihi : 15.12.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Kaz Lokması
Ürün / Ürün Grubu : Tatlı / Fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Kaz Lokması ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Kaz Lokması ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Kaz Lokması; özel amaçlı buğday unu, yumurta, maya, toz beyaz şeker, tuz, yoğurt ve su kullanılarak hazırlanan hamurdan, kaşık ile porsiyonlar alınıp kızgın yağda kızartılıp şerbetlenerek Erzurum ilinde üretilen tatlıdır. Servisi, sıcak olarak yapılır.
Erzurum Kaz Lokması, bileşen miktarları nedeniyle çok fazla şerbet çekmez. Çok fazla kızartılmadığından altın sarısı rengindedir. Hamuru, kaşıkla alınıp yağa döküldüğünden, yağın içinde kendiliğinden şekil alır ve bu şekil, genelde kaz hayvanına benzetildiğinden coğrafi sınırda kaz lokması olarak adlandırılır.
Erzurum Kaz Lokmasının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
10 porsiyon Erzurum Kaz Lokması üretiminde kullanılan bileşenlere ve üretim metoduna aşağıda yer verilmektedir.
Hamur bileşenleri:

• 500 g özel amaçlı buğday unu
• 2 yumurta
• 10 g kabartma tozu
• 5 g tuz
• 4 g karbonat
• 500 ml su

Kızartma yağı:

• 300 ml sıvıyağ

Şerbet bileşenleri:

• 400 g toz beyaz şeker
• 500 ml su
• 50 ml limon suyu

Bir tencerede su ve şeker karıştırılıp kaynamaya bırakılır. Kaynama başlayınca limon suyu ilave edilip hafif kıvamlı bir şerbet elde edilinceye kadar kaynatma devam edilir.
Bir kapta 2 adet yumurta, 500 g un, 1 paket kabartma tozu, 4 g karbonat ve 5 g tuz karıştırılır. Karışımın üzerine 500 ml su ilave edilerek hamur oluşturulur ve akışkan kıvamda bir hamur elde edinceye kadar çırpma teliyle çırpılmaya devam edilir. Hazırlanan hamurdan ½ yemek kaşığı kadar hamur parçaları alınıp kızgın yağa dökülür. Pembeleşinceye kadar kızartılan lokmalar, yağdan çıkarılır. Üzerine, şerbet dökülen Erzurum Kaz Lokmasının servisi, sıcak olarak yapılır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Kaz Lokması geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınırla ün bağı bulunan Erzurum Kaz Lokmasının tüm üretim aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda ve Erzurum Ticaret Borsası, Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü ve Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden konuda uzman birer kişinin katılımlarıyla toplam 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından yapılır. Düzenli olarak yılda bir kez yapılan denetimler, ayrıca ihtiyaç duyulduğunda ve şikâyet halinde her zaman yapılır.
Denetim mercii; üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğunu; ürün özelliklerinin uygunluğunu; üretim metoduna uygunluğu ve Erzurum Kaz Lokması ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğunu denetler.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1075
Tescil Tarihi : 13.04.2022
Başvuru No : C2021/000136
Başvuru Tarihi : 23.03.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Kesme Aşı Çorbası
Ürün / Ürün Grubu : Çorba / Yemekler ve çorbalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mahallesi Musalla Cad. No:23 Yakutiye /
ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Kesme Aşı Çorbası ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Kesme Aşı Çorbası ibareli logo ve mahreç işareti amblemi işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Kesme Aşı Çorbası; kesme adı verilen erişte, yeşil mercimek ve tarhun otu kullanılarak üretilen çorbadır. İsteğe bağlı olarak kızarmış köfte ilave edilebilir.Erzurum Kesme Aşı Çorbasının geçmişi eskiye dayanır ve Erzurum mutfak kültürü içinde önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Kesme Aşı Çorbasının tüm üretim aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşir.

Üretim Metodu:
Kesme (erişte) için bileşenler:

• 1 adet yumurta
• 200 gözel amaçlı buğday unu
• 20 gtuz
• 200 ml oda sıcaklığında su

Köfte için bileşenler:

• 100 gdana kıyma
• 10 gkarabiber
• 11 gtuz
• 13-15 ml sıvı yağ

Erzurum Kesme Aşı Çorbası için bileşenler (5 kişilik);

• 115 g yeşil mercimek
• 120 g kesme (erişte)
• 1 adet orta boy kuru soğan
• 15 g tereyağı
• 20 g domates salçası
• 5 g pul biber
• 50 g kuru tarhun
• 12 g tuz
• 500 ml su

Kesmenin yapılışı:
Yumurta, ılık su ve tuz homojen bir karışım elde edilinceye kadar 5 dakika çırpılır. Un eklenip 10 dakika yoğrularak sert bir hamur elde edilir. Hamur büyük bir beze haline getirilip 25-30 dakika üzeri kapalı bir şekilde oda sıcaklığında dinlendirilir. Unlanmış zemin üzerinde 0,2-0,4 cm kalınlığında açılıp kuruması için 5-10 dakika bekletilir. Bıçak ile 0,5 cm eninde ve 3 cm boyunda şeritler şeklinde kesilir. Kesilen hamurlar (kesme) üzerine un serpilip 1 gün bekletilerek kurutulur.
Köftenin yapılışı:
Yağsız dana kıyma, tuz ve karabiber 5 dakika homojen hale gelene kadar yoğrulup 1 cm çapında yuvarlanarak yaklaşık 40 adet köfte elde edilir. Köfteler bir tavada sıvı yağ ile kızartılır ve soğumaya bırakılır. Köfteler soğuyunca, kaynayan Erzurum Kesme Aşı Çorbasına ilave edilir.
Erzurum Kesme Aşı Çorbasının yapılışı:
Yeşil mercimekler ayıklanıp temizlenerek 0,5 litre suda 20-25 dakika pişirilip süzülür ve bir kaba konur. Kuru soğan, küçük küpler halinde doğranıp tereyağı ile pembeleşinceye kadar kavrulur. Domates salçası ve pul biber eklenip karıştırılır. Üzerine yeşil mercimek eklenir, karıştırılarak 2 dakika orta ateşte hafifçe kavrulur. Kesmeler, su ve tuz tencereye eklenip karıştırılır. Erzurum Kesme Aşı Çorbası kaynamaya başlayınca isteğe bağlı olarak önceden kızartılmış köfteler ve kuru tarhun otu eklenip 7-8 dakika orta derece ateşte pişirildikten sonra ocaktan alınır ve 5 dakika dinlendirilir. Erzurum Kesme Aşı Çorbasının servisi, sıcak olarak yapılır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Kesme Aşı Çorbasının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum mutfak kültürü içinde önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Kesme Aşı Çorbasının tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda ve Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Erzurum Ticaret Borsasından konuda uzman birer kişinin katılımıyla üç kişiden oluşan denetim mercii tarafından, düzenli olarak yılda bir defa, gerekli görülen hallerde ve şikâyet üzerine ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii tarafından; Erzurum Kesme Aşı Çorbasının üretiminde kullanılan bileşenlerin uygunluğu; üretim metoduna uygunluk ile Erzurum Kesme Aşı Çorbası ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu denetlenir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1318
Tescil Tarihi : 20.01.2023
Başvuru No : C2021/000172
Başvuru Tarihi : 09.04.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Ketesi
Ürün / Ürün Grubu : Kete / Fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Ketesi ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Ketesi ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Ketesi iki şekilde üretilebilen ketedir. Erzurum Sini Ketesi; tereyağı, buğday unu, su ve tuz ile hazırlanan hamurun oklavayla açılması, kavrulmuş unlu iç harç konup sini adı verilen tepside fırında pişirilmesi suretiyle; Erzurum Tandır Ketesi ise tereyağı, süt, yumurta akı, su, buğday unu, tuz ve kuru maya ile hazırlanan hamurun oklavayla açılması ve iç harç konup tandırda pişirilmesi suretiyle üretilir. Erzurum Tandır Ketesinde, kavrulmuş unlu iç harcın yanı sıra, peynirli iç harç veya ceviz içi kullanılır. Erzurum Ketesinin yufkası 1-2 mm kalınlığındadır. Yufkaların ince olması, Erzurum Ketesinin kabarması ve gevrek yapıda olması bakımından önemlidir.
Erzurum Sini Ketesi 12x12 cm boyutunda kare şeklinde ve pişmemiş haldeki bir adet kete hamurunun ağırlığı 250 g; Erzurum Tandır Ketesi ise 12 cm çapında daire şeklinde ve pişmemiş haldeki bir adet kete hamurunun ağırlığı 300 g’dır. Erzurum Ketesinin geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
25 adet Erzurum Sini Ketesi üretmek için gerekli olan bileşenlere ve üretim metoduna aşağıda yer verilmektedir.
Erzurum Sini Ketesinin hamuru için bileşenler:

• 1 kg buğday unu
• 250 g tereyağı
• 500 ml su
• 10 g tuz
• 1 adet Erzurum Sini Ketesini açmak için bileşenler:
• 10 g buğday unu
• 5 g nişasta
• 50 g tereyağı

Erzurum Sini Ketesinin kavrulmuş unlu iç harcı için bileşenler:

• 150 g buğday unu
• 50 g tereyağı
• 15 g tuz

Erzurum Sini Ketesinin hazırlanması:
Erzurum Sinin Ketesinin iç harcı; un, tereyağı ve tuzun bir tencerede un kokusu gidinceye kadar yaklaşık 100°C’de 15 dakika karıştırılarak kavrulmasıyla hazırlanır ve oda sıcaklığına kadar soğutulur.
Keteyi açmak için 1/2 oranında nişasta/un karışımı hazırlanır.
Bir kapta su, tereyağı ve tuz karıştırılıp üzerine azar azar buğday unu ilave edilerek yoğrulup elde edilen hamur, 30 dakika dinlendirilmeye bırakılır. Dinlendirilen hamurdan 50 g’lık parçalar alınır, her bir parça için nişasta / un karışımdan 15 g serpilir ve oklavayla, 1-2 mm kalınlığında 25 cm çapında yufkalar açılır. Yufkanın üzeri yaklaşık 50 g tereyağı ile yağlanır. Yufkaların kenar kısımları ortaya katlanır, 25-30 g iç harç konur ve kare şeklinde katlanarak tepsiye dizilir. Ketelerin üzerine, yumurta sürülür ve 250 °C sıcaklıktaki fırında yaklaşık 30-45 dakika pişirilir.
20 adet Erzurum Tandır Ketesi üretmek için gerekli olan bileşenlere ve üretim metoduna aşağıda yer verilmektedir.
Erzurum Tandır Ketesinin hamuru için bileşenler:

• 400 ml süt
• 500 g tereyağı
• 6 g tuz
• 10 g kuru maya
• 1 adet yumurta akı
• 800-1000 ml su
• 1 kg buğday unu

1 adet Erzurum Tandır Ketesini açmak için bileşenler:

• 10 g buğday unu
• 5 g nişasta
• 50 g tereyağı

Erzurum Tandır Ketesinin kavrulmuş unlu iç harcı için bileşenler:

• 1 kg un
• 750 g tereyağı
• 15 g tuz

Erzurum Tandır Ketesinin peynirli iç harcı için bileşenler:

• 250 g beyaz peynir
• 150 g maydanoz

Erzurum Tandır Ketesinin cevizli iç harcı için bileşenler:

• 300 g iri kıyılmış ceviz içi (her bir kete için 15 g kullanılır.)

Erzurum Tandır Ketesinin hazırlanması:
Erzurum Tandır Ketesinin kavrulmuş unlu iç harcı; un, tereyağı ve tuzun bir tencerede un kokusu gidinceye kadar yaklaşık 100°C’de 15 dakika karıştırılarak kavrulmasıyla hazırlanır ve oda sıcaklığına kadar soğutulur.
Keteyi açmak için 1/2 oranında nişasta/un karışımı hazırlanır.Peynirli iç harcı; Beyaz peynir elle ufalanır, ince doğranmış maydanozla karıştırılır.Geniş bir kaba süt ve tereyağı konur. Kuru maya, tuz ve yumurta akı ilave edilip karıştırılır, üzerine azar azar un eklenip yoğrularak hamur elde edilir ve 1,5-2 saat dinlenmeye bırakılır. Dinlendirilen hamurdan 70 g’lık parçalar alınır, her bir parça için nişasta/un karışımından 15 g serpilir ve oklavayla 1-2 mm kalınlığında 25 cm çapında yufkalar açılır. Her bir yufkanın üzeri yaklaşık 50 g tereyağı ile yağlanır. Her bir yufka yaklaşık 5 cm eninde, 9 parca olacak şekilde kesilir. Kesilen yufkalar 3 kat olacak şekilde üst üste konur, rulo haline getirilip alt tarafı sıkıştırılarak birleştirilir. İsteğe bağlı olarak 30-40 g kavrulmuş unlu harç, 30-40 g peynirli harç veya 15 g ceviz içi konur ve hamur kendi etrafında döndürülerek daire şekli verilir. Üzerine yumurta sürülüp tandırda 35-40 dakika pişirilir.Erzurum Ketesi rutubetsiz ortamda 3 gün, buzdolabında 1 hafta, şoklanmış halde 6 ay saklanabilir.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Ketesinin geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Ketesinin tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinatörlüğünde Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesinden Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümünden, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden ve Erzurum Ticaret Borsasından konuda uzman birer kişinin katılımıyla 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından düzenli olarak yılda bir defa, gerekli görülen durumlarda ve şikâyet halinde ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii, aşağıdaki kriterlere bağlı olarak denetim faaliyetlerini gerçekleştirir.

• Üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu.
• Üretim metoduna uygunluk.
• Erzurum Ketesi ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 164
Başvuru No : C2010/010
Başvuru Tarihi : 01.03.2010
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Küflü Civil Peyniri (Göğermiş Peynir)
Ürün / Ürün Grubu : Peynir / Peynirler
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Ali Paşa Mah. Musalla Cad. No:19 ERZURUM
Coğrafi Sınırı : Erzurum ili ve ilçeleri

Kullanım Biçimi : Erzurum Küflü Civil Peyniri (Göğermiş Peynir) ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Küflü Civil Peyniri (Göğermiş Peynir) ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Küflü Civil Peyniri (Göğermiş Peynir), Erzurum ve çevresinde özellikle kahvaltı sofralarından eksik olmayan yöresel peynir çeşitlerimizden birisidir. Küflü civil peynir, lavaş ekmek ve çay üçlüsü Erzurum’luların çok severek tükettiği lezzetlerdendir. Göğermiş peynir; Erzurum Civil Peynirinin didilerek lor peyniri ile veya sade civil peynirin didilerek gıda ambalajlamaya uygun plastik bidonlara basılıp suyunun uzaklaştırılması ve doğal olarak küflenmesi sonucu elde edilen kendine özgü lezzete sahip olgun bir peynir çeşididir.
Civil ve lor peyniri gibi yağsız veya yağ oranı düşük peynirlerin, protein, kalsiyum ve fosforca zengin olduğu; bu peynirlerin, çocuk ve yaşlıların beslenmesinde önem taşıdığı gibi yağsız gıdalarla beslenme eğiliminde olan toplum kesiminin de kaliteli hayvansal protein ihtiyacını karşılayabildiği belirtilmektedir.
Civil peynir, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 06.02.2009 tarihinde coğrafi işaret tescili yapılmış peynirlerimizden biri olup üretim alanı Erzurum İli ve ilçelerinin oluşturduğu coğrafi bölge ile sınırlandırılmıştır. Yöre halkı tarafından değişik tipleriyle (Sade salamura civil, lorlu basma civil, sade basma civil peynirleri), her öğün sofralardan eksik olmamaktadır. Civil peynir; asitliği belirli bir dereceye kadar artırılan yağsız süte çok az miktarda sıvı şirden mayası katılıp daha sonra ısıl işlem uygulanarak oluşan pıhtının, karıştırılıp yoğrulması ve sonra askılara asılarak kütle içinde tel (lif) oluşturması sonucu elde edilen yağsız veya az yağlı bir peynirdir. Taze olarak tüketilebildiği gibi salamurada muhafaza edilerek, tuzlanarak sade basma olarak (uzunlamasına dilimler halinde) ve bazen de Lor peyniri ile birlikte basılarak olgunlaştırılmaktadır. Son zamanlarda vakum ambalajlanarak da satılmaktadır.
Basma tip civil peynirinde olgunlaşma sırasında spontan gelişen mavi-yeşil küfler peynire özel bir lezzet katmakta ve yöre tüketicisi için büyük bir tercih unsuru olmaktadır. Bu peynirlere yöresel ifadeyle “göğermiş peynir” ismi verilmektedir.
Erzurum Küflü Peyniri (civil+lor peyniri) yapımında kullanılacak olan lor peyniri aşağıdaki özelliklere sahip Lor peyniri olmalı ve yine kullanılacak olan civil peyniri de aşağıdaki özelliklere sahip olan ve coğrafi işaret tescili yapılmış olan Erzurum Civil Peyniri olmalıdır.
Lor Peyniri ve Lor Peynirinin Tanımı: Gıda sanayinin bir dalı olan süt sanayinde bazı ürünlerin işlenmesi sırasında bir takım yan ürünler oluşmaktadır. Bu yan ürünlerin değerlendirilmemesi, gerek besin değeri gerekse ekonomik açıdan önemli kayıplara neden olmaktadır. Bu durum sütün peynire işlenmesi sonucu arta kalan peyniraltı suyu (PAS) için de geçerlidir. Ülkemizde PAS daha çok küçük işletmelerde Lor peyniri yapımında veya doğrudan hayvan beslenmesinde kullanılmakta olup, süt fabrikalarında genellikle bir değerlendirmeye tabi tutulmamaktadır.
PAS’ın en basit değerlendirme şekli lor peyniri yapımıdır. PAS’ın özelliğine bağlı olarak farklı bileşimde Lor Peynirleri elde edilmektedir. Çeşitli peynirlerin yapımı sırasında arta kalan PAS’ın “bazen tuz ilave ederek” belli dereceye kadar ısıtılıp pıhtılaştırılması sonucunda elde edilen ve olgunlaştırılmadan tüketilen bir peynir çeşididir.
Lor Peyniri Yapımı: Lor peyniri yapımında kullanılacak PAS 50-55 °C ‘ye ısıtılarak tanka alınır. PAS’ın asitliği ayarlanır. Pişirme kazanına alınır sıcaklık 82-85 °C ‘ye ulaşınca % 2-3 tuz ilave edilir. Pıhtı oluşumu beklenir ve oluşan pıhtıya zarar vermeden PAS sürekli karıştırılır. Bu sırada pıhtılaşan serum proteinleri beyaz tanecikler halinde yüzeyde toplanmaya başlar. Sıcaklığı 90-95 °C’ ye yükselterek 15 dakika beklenir. Yüzeyde oluşan pıhtı cendele bezi serilmiş süzme kaplarına veya süzme torbasına aktarılır. Böylece lor peyniri elde edilir. Lor peyniri protein ve diğer gıda bileşenleri bakımından zengin olup, ihtiva ettiği proteinin hayvansal kökenli olması nedeniyle de biyolojik değeri oldukça yüksektir.
Lor peynirinin kimyasal özellikleri için aşağıdaki sonuçlar bulunmuştur:

Erzurum Göğermiş Peyniri yapımında kullanılan Lor Peynirinin kimyasal özellikleri:

Erzurum Civil Peyniri: Civil peyniri Erzurum ilimizin yüksek dağları arasında kalan meralarda çeşitli besleyici otlarla beslenen hayvanlardan elde edilen sütün, separatörlerden geçirilerek yağının uzaklaştırılması sonucu kalan yağsız sütün belirli düzeyde asitlendirmesi işleminden sonra sıvı şirden mayası ile mayalanması ve ısıtılması ile oluşan pıhtının karıştırılıp yoğurulup askılara asılarak kütle içinde tel oluşturması sonucu elde edilen yağsız veya az yağlı peynir olarak sınıflandırılan yöresel peynir türüdür.
Erzurum ilimizin yüksek dağları arasındaki meralarında çeşitli otlarla beslenen hayvanlardan elde edilen sütler çeşitli kontrollerden geçirilerek hilesiz ve taze olduğundan emin olunur. Hilesiz ve taze olduğu tespit edilen süt işletmeye alınır. İşletmeye alınan süt separatörlerden geçirilerek yağı alınır. Yağsız sütün asitliği 22 Soxhlet-Henkel (ºSH) derecesine getirilir. Civil peyniri yapımında en önemli özellik asitlik derecesinin 22 ºSH’a getirilmesidir. Asitlendirmek için ya peyniraltı suyu ilave edilir ya da bekletilir. Yavaş yavaş ısıtılarak 35-45 °C de yaklaşık 100 ml süte 4 ml sıvı şirden mayası (rennet) katılarak mayalanması sağlanır. Bu işlemin ardından ısıl işleme devam edilir. Süt içerisinde pıhtı parçacıkları 52-62 °C de teşekkül etmeye başlar. Oluşan pıhtı parçacıkları karıştırma işlemiyle bir araya getirilerek tahta kepçenin etrafına sarılması sağlanır. Bu esnada ısıtma işlemine 60-65 °C ye kadar devam edilir. Meydana gelen pıhtı yoğurma ve çekme işlemleriyle tel haline getirilir. Aynı zamanda tahta kepçeye sarılan peynir yoğurulup uzaması için askılara da asılır. Peynir askıdan toplanıp tekrar asılır. Bu işlem birkaç kere tekrarlanır. Son askılama işleminde 30 dakika askıda bekletilir. Bu şekilde peynirin tel (lifli) yapı kazanması sağlanır. Lifli yapı kazandırılan peynirler temiz bir zemin üzerine konularak suyunun iyice akması sağlanır. Daha sonra salamura, vakum ambalaj, kuru tuzlama yapılarak ya da %20-30 oranında yağsız lorla basılarak olgunlaştırılır. Aynı zamanda Erzurum Civil Peyniri taze olarak da tüketilebilmektedir.
Erzurum Civil Peynirinin Fiziksel Özellikleri: Civil peyniri yağsız olmasından dolayı rengi beyazdır. Ayrıca süt yağından uzak beslenmek zorunda kalan insanlar için diyet amaçlı kullanılabilmektedir. Civil peyniri yağsız sütten yapıldığından tereyağı yapımında yağı alınmış sütte kullanılabilmektedir. Civil peyniri Erzurum orjinli bir peynir türü olup Erzurum’dan çevre illere yayılmıştır. Çevre illerde rastlanılan peynir türü saç, tel, çeçil gibi adlarla anılan peynir türü olup Civil peyniri ile karıştırılmamalıdır. Civil peynirine uygulanan askılama işleminden dolayı tel yapı kütle içinde ipliksi yapıdadır. Civil peynirini diğer tel peynirlerden ayırt eden en önemli özelliği tel yapısından kaynaklanmaktadır. Tel yapısı bir kütle içinde düz tel halindedir. Civil peynirinin yapısında herhangi bir silindirik yapı mevcut değildir. Ayrıca Civil peyniri kalıp halinde olmalı ve teller ayrışmamalıdır. Diğer tel peynirlerin üretimi Civil peynirinin üretim aşamaları bittikten sonra devam etmektedir. Diğer tel peynirlerde mevcut olan son aşama tel yapısının silindirik özellik kazanmasını sağlamaktadır. Genelde dört parmak eninde kalıplar halindedir. Civil peyniri salamurada büyük kitleler halinde olduğundan tuzu az tutmaktadır.
Bu özelliğinden dolayı tuz miktarı tel ve saç peynirlerinden az olmaktadır. Diğer tel peynirlerinin yüzey alanı fazla olduğundan tuzu tutma miktarı fazladır. Civil peyniri yapımında starter kültür ve kalsiyum klorür (CaCl2) gibi her hangi bir katkı maddesi kullanılmaz. Üretiminde sadece süt maya ve tuz kullanılmaktadır. Üretim esnasında
dikkatli olunmadığı takdirde sütte çürüme meydana geldiğinden civil peyniri yapımı ustalık isteyen iştir. İşlem aşamalarında pıhtının haşlanması işleminden dolayı pasta-filata (telemesi haşlanan) peynir grubuna dahil olmaktadır. Ayrıca civil peyniri Erzurum çevresinde beğenilerek ve yaygın olarak tüketilen ve halk arasında göğermiş peynir olarak bilinen küflü lor peynirin yapılmasında da kullanılmaktadır. Küflü lor peyniri çökelek peynirinin civil peynir ile basılarak bekletilip küflenmesi sağlandıktan sonra elde edilen yöresel peynir türüdür. Küflü peyniri yapabilmek için civil peynirinin olması şarttır.
Erzurum Civil Peynirinin Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri:

• Kuru madde (%) (en az) : 32,00
• Rutubet (%) (en fazla) : 68,00
• Süt Yağı (%) (en fazla) : 3,00
• KM’de yağ (%) (en fazla) : 5,00
• Tuz (NaCI)(%) (en fazla) : 2,00
• Tuz (NaCI)(%) (salamurada) (en fazla) : 7,00
• KM’de tuz (NaCI) (%) (en fazla) : 6,25
• pH (en az) : 4,5
• Asitlik (laktik asit cinsinden) (%) (en fazla) : 1,50

Yukarıda bahsedilen şekillerde elde edilen Erzurum Civil Peyniri ve lor peynirinin bidonlara basılarak küflenmesi sonucu müthiş bir lezzete sahip olan Erzurum Göğermiş Peyniri elde edilmektedir.
Erzurum Küflü Civil Peynirinin (Göğermiş Peynirin) Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri:

Üretim Metodu:
2 şekilde yapılabilir:
1. Küflü civil peynir, civil peynir ve lor peynirin (% 70-75+% 30-25) birlikte bidonlara basılarak suyunun uzaklaşması ve küflenmesi sonucu elde edilmektedir. Küflü civil peyniri elde etmek için yukarıda bahsedilen Erzurum Civil Peyniri ve peyniraltı suyundan elde edilen lor peyniri basılmadan önce tuzlanır. Plastik bidonlara Erzurum Civil Peyniri ve lor peynir yukarıda bahsedilen miktarlarda karıştırılarak basılır. Genelde % 70 civil peynir ve % 30 lor peyniri olmalıdır. Bidonun ağzı sıkıca kapatılır. Plastik bidonların kapakları delinerek yada cendere bezi konulup ters çevrilerek peynirlerden salınan suyun boşaltılması sağlanır. Bidonlar 8-12 °C’ de Sponan olarak küf gelişimi oluşuncaya kadar (en az 60 gün) muhafaza edilerek olgunlaşma gerçekleşir. Olgunlaşmasını tamamlayan küflü civil peynirler 4 °C’ de muhafaza edilir.
2. Didilmiş sade Erzurum Civil peyniri sade olarak tuzlanarak bidonlara basılır ve 1. peynir çeşidinde olduğu gibi işlemlere devam edilir.
Erzurum Küflü Civil Peyniri (Göğermiş Peynir) yapımında yağsız inek sütü kullanılır.
Peynirlerin üretimi bitirildikten sonra peynirler sularının süzülmesi için 2-3 gün için dinlenme odasına alınır. Dinlendirilen peynirler soğuk hava deposunda 2-4 °C de olgunlaşmaya bırakılır. 30-90 gün arasında olgunlaştırılır.
Olgunlaşmasını tamamlayan Erzurum Küflü Civil Peynirleri piyasada oluşacak arz ve talebe göre çeşitli gramajlarda gıda ambalajlamasına uygun plastik poşetlerde paketlenerek satışa sunulmaktadır.
Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Küflü Civil Peynirinin (Göğermiş Peynir) üretiminde 116 sayı ile tescilli Erzurum Civil Peyniri kullanılır. Üretim aşamalarının tamamı belirtilen coğrafi sınırda gerçekleştirilir.

Denetleme:
Erzurum Küflü Civil Peynirinin (Göğermiş Peynir) teknik özelliklerinin uygunluk kontrolleri Erzurum Ticaret Borsası koordinasyonunda, Erzurum Ticaret Borsası Temsilcisi, Erzurum Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğünden yetkili en az bir kişi, Atatürk Üniversitesi Gıda Mühendisliği Süt Anabilim Dalı hocalarından en az bir kişiden oluşmak üzere; en az 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından denetlenecektir. Denetleme yılda bir kere yapılacaktır. Ayrıca denetim tüketici şikâyetleri üzerine veya gerek görüldüğü durumlarda yapılarak rapor hazırlanacaktır.
Denetim Merciinin Görevleri:
Erzurum Küflü Civil Peyniri (Göğermiş Peynir) mahreç işareti ile ilgili olarak üretim, satış ve benzeri şekillerde faaliyette bulunanlar tarafından Erzurum Ticaret Borsasına bu faaliyetleri ile ilgili bildirimde bulunması durumunda Borsa bu kişilerin coğrafi işaret kullanımlarını denetleyecektir. Coğrafi işareti kullanan ancak bildirimde bulunmayanlar üzerinde de Borsanın denetim hakkı bulunmaktadır.
Yılda en az bir kere denetleme yapılacaktır.
Denetim mercii Erzurum Küflü Civil Peyniri (Göğermiş Peynir) ile ilgili olarak “ürünün tanımı ve ayırt edici özellikleri” ile “üretim metodu” kısmında belirtilen özelliklere uygun olarak üretim yapılıp yapılmadığını kontrol edecektir.
a) Üretim metodunun denetlenmesi

1. Kullanılan lor ve civilin nereden temin edildiği

2. Erzurum Küflü Civil Peynirinde (Göğermiş Peynir) lor ve civilin karıştırma oranlarının ne kadar olduğu

3. Üretim metodunun tescile uygunluğu

b) Ürünün özelliklerinin denetlenmesi

1. Ürün renginin uygun olup olmadığı

2. Ürün aromasının uygun olup olmadığı

3. Ürünün fiziksel ve kimyasal özelliklerinin uygun olup olmadığı (üründen numune alınarak, laboratuvara analize gönderilecektir)

Denetim merci, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür. Denetim mercii üyelerine denetim görevinden dolayı ayrıca ek ücret ödenmez.

Tescil No : 1125
Tescil Tarihi : 25.05.2022
Başvuru No : C2019/179
Başvuru Tarihi : 11.11.2019
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Kıtlama Şekeri
Ürün / Ürün Grubu : Şeker / Diğer
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Kıtlama Şekeri ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Kıtlama Şekeri ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Kıtlama Şekeri; TGK Şeker Tebliğine uygun beyaz şeker kullanılarak sert sıkıştırma tekniği ile üretilen beyaz renkli sert şekerdir. Sert olması nedeniyle kolay erimez. Üretimde kullanılan beyaz şeker, şeker pancarından elde edilir.
Erzurum Kıtlama Şekerinin üretim uzunluğu 22-25 cm, eni ise 1,8-2 cm olup depolama ve pazarlama şartlarına bağlı olarak boyutu küçültülebilir.
Erzurum Kıtlama Şekerinin bazı özelliklerine aşağıda yer verilmektedir.

Erzurum Kıtlama Şekeri kişisel tüketime hazırlanırken şeker makasıyla 3-5 cm uzunluğunda kesilir. Kesilen şekerden, “ısırılıp” (kıtlanıp) küçük bir şeker parçası alındığı için “kıtlama şeker” olarak tanımlanır.
Erzurum’un çay içme kültürü; özellikle şeker tüketimini azaltmak için, ağıza bir parça şeker alıp bu şekerle birkaç bardak çay içme şeklindedir. Bu nedenle kolay erimeyen sert şeker üretimi amaçlanmış ve 1956 yılında Erzurum’da Şeker Fabrikası kurulmasıyla birlikte Erzurum Kıtlama Şekeri de üretilmeye başlamıştır.
Geçmişi eskiye dayanan ve coğrafi sınırın çay içme kültürü içinde önemli bir yere sahip olan Erzurum Kıtlama Şekerinin coğrafi sınırla ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Erzurum Kıtlama Şekerinin hammaddesi, şeker pancarından üretilen beyaz şekerdir. Karasal iklimde ve özellikle gece ile gündüz arasındaki sıcaklık farkının fazla olduğu yerlerde yetişen şeker pancarındaki şeker (sakaroz) oranı yüksek olur. Bu sebeple Erzurum Kıtlama Şekerinin üretiminde başta Erzurum olmak üzere Van, Ağrı ve Muş gibi karasal iklimin hâkim olduğu Doğu Anadolu Bölgesinde yetiştirilen şeker pancarlarından elde edilen beyaz şeker tercih edilir.
Fabrikadan alınan beyaz şeker, prizma şeklindeki paslanmaz çelikten yapılmış ambara boşaltılır. Beyaz şeker, ambarın alt bölgesinde bulunan çarklar ile bir miktar öğütüldükten sonra helezonik borularla kıtlama şeker üretiminde kullanılan şeker makinasının mikser kısmına aktarılır ve zamanlayıcı röleler ile belirli aralıklarla ve 500 kg şekere 7 litre su eklenerek karıştırılır.
Kıtlama şekeri üretimi için kullanılan cihaz, belirli sayılarda kalıplardan oluşur. Kalıplar, korozyona maruz kalmamaları için kompozit bir malzeme olan pirinçten yapılır. Makine dönme hareketi yaparken, çarklar vasıtasıyla mikserden bir miktar toz şekeri kalıpların içine alır ve dönmeye başlar. Dönme işlemi bittikten sonra 60 cm boyunda dönen dairesel paslanmaz çelikten yapılmış baskı bölümüne aktarılır. Şeker baskı yerine geldiğinde 60 KN’lik bir basınçla sıkıştırılır, kalıptan düşürücüler vasıtasıyla bandın üstüne düşürülür ve bantla birlikte endüstriyel fırına iletilir.
Fırının sıcaklığı 220-250°C, boyutları ise 30 x 60 m’dir. Fırından geçirildikten sonra 3 saat kurutulup nemi iyice uzaklaştırılan şeker, 3 x 6 m boyutundaki soğutucularda şoklanarak sertleştirilir.
Erzurum Kıtlama Şekerinin üretim uzunluğu 22-25 cm, eni ise 1,8-2 cm olup depolama ve pazarlama şartlarına bağlı olarak boyutu küçültülebilir.
Üretim aşamaları tamamlanan Erzurum Kıtlama Şekeri, üstü açık kaplarda istiflenir ve 1 hafta dinlenmeye bırakılır. Dinlendirilen şekerler, fabrikalarda tam otomatik makinelerde el değmeden polipropilen çuvallara doldurulur ve çuvalların ağızları dikilir.
Erzurum Kıtlama Şekeri; kuru ve serin depolarda saklanmalı ve ıslanmayı önlemek için yerden 30 cm yüksekliğindeki tahta ızgaraların üzerine konmalıdır. Uygun şartlarda saklandığı takdirde raf ömrü 2 yıldır. Kişisel tüketim amaçlı kullanımlarda ise kapaklı cam kavanozlarda saklanmalıdır.
Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Kıtlama Şekerinin geçmişi eskiye dayanır ve Erzurum’un çay içme kültürü içinde önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle Erzurum Kıtlama Şekerinin coğrafi sınırla ün bağı bulunduğundan üretimin tüm aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda ve Erzurum Ticaret Borsasından, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümünden ve Erzurum Esnaf Sanatkârlar Odaları Birliğinden konuda uzman birer temsilcinin katılımlarıyla oluşan 4 kişilik denetim mercii tarafından düzenli olarak yılda bir kere, ayrıca gerekli görülen durumlarda veya şikâyet halinde her zaman yapılır.
Denetime esas kriterlere aşağıda yer verilmektedir.

• Üretimde kullanılan beyaz şekerin uygunluğu.
• Üretim metoduna uygunluk.
• Son ürünün fiziksel özelliklerinin uygunluğu ve gerekli görülmesi halinde kimyasal özelliklerinin uygunluğu bakımından analiz yapılması.
• Ambalaj ve saklama koşullarının uygunluğu.
• Erzurum Kıtlama Şekeri ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, kamu ve özel kuruluşlarından veya bunlarda görevli, uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanılabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasın da hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 847
Tescil Tarihi : 11.08.2021
Başvuru No : C2020/446
Başvuru Tarihi : 24.12.2020
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Mantısı / Erzurum Hıngeli
Ürün / Ürün Grubu : Mantı / Yemekler ve çorbalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye / Erzurum
Coğrafi Sınırı : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Mantısı / Erzurum Hıngeli ibaresi ve mahreç işareti amblemi ürünün kendisi veya ambalajının üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajının üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Mantısı / Erzurum Hıngeli ibaresi ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur. Aşağıda verilen logo gıda işletmeleri tarafından isteğe bağlı olarak kullanılabilir.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Mantısı / Erzurum Hıngeli; iç harcı dana etinden elde edilen kıyma ve soğandan oluşan, küçük kareler halinde kesilip üçgen şeklinde kapatılan hamurların suda haşlanması ile yapılır. Mantının üzerine; yoğurt veya tereyağı, domates salçası, nane ve kırmızıbiberden oluşan sos dökülerek servis edilir.
Erzurum Mantısının / Erzurum Hıngelinin en önemli bileşeni hamuru olup çok iyi yoğrulması gerekir. Bu hamurdan açılan yufkanın kalınlığı 2 mm’dir. Mantılar, 4x4 cm’lik kareler halinde kesilen yufkadan elde edilir.
Geçmişi eskiye dayanan Erzurum Mantısı / Erzurum Hıngeli, Erzurum’un mutfak kültürü içinde önemli bir yer tutar. Bu sebeple coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Erzurum Mantısı / Erzurum Hıngelinin içine konulan kıyma, Erzurum’da yetişen dana etinden elde edilir. Erzurum’da ekstentive hayvancılık yapıldığından hayvanlar, meralarda gezerek beslenir. Bu sebeple hayvanların kasları gelişerek elde edilen etlerin kalitesi yüksek olur.
Erzurum Mantısı / Erzurum Hıngelinin iç malzemesi; 250 g kıyma, 125 g rendelenmiş soğan, 10 g tuz ve 5 g karabiberin karıştırılmasıyla hazırlanır.
Mantının hamuru için 500 g un ve 100 ml su karıştırılarak hamur haline getirilir. Erzurum Mantısı / Erzurum Hıngeli yapımında kullanılan unun birinci sınıf, protein ve gluten miktarı yüksek olmalıdır. Gluten, hamurun yoğurma işlemi sırasında özlenmesini sağladığından mantının açılıp kapatılmasını kolaylaştırır.
Hamurun esnekliğini artırmak, kolay açılmasını sağlamak ve haşlama sırasında mantı tanelerinin tekstürünün bozulmaması için hamurun içine bir adet yumurta kırılıp karıştırma işlemine devam edilir. Hamurun özleşmesi için 15 dakika yoğrulan hamur, 4 eşit parçaya ayrılarak beze haline getirilir. Bezelerin üzerine nemli bez örtülerek 20 dakika bekletilir. Dinlendirilen hamur yapışmasını önlemek için üzeri unlanmış tezgâha konulan hamurlar, oklava ile 2 mm kalınlığa gelinceye kadar yufka halinde açılır. Yufkaların üzeri, yapışmalarını önlemek için ara ara hafifçe unlanır. Açılan yufkalar 4x4 cm büyüklüğünde kesilir. Kesilen her parçanın üzerine, kıymalı iç harçtan 3 g konur ve üçgen şekli verilip kapatılır. Kapatılan mantılar kaynayan sıcak suda haşlanarak pişirilir. Pişen Erzurum Mantısı / Erzurum Hıngeli servis tabağına çıkarılır. Servis tabağındaki mantıların birbirine yapışmasını engellemek için sıcak tereyağı ilave edilir. Erzurum Mantısı / Erzurum Hıngeli haşlandıktan sonra üzerine dökülen tereyağı, Erzurum’daekstansif hayvancılık ile inek sütünden üretilir. Mantının üzerine; yoğurt veya 50 g tereyağının içine 25 g domates salçası, 15 g nane ve 15 g kırmızıbiber eklenerek homojen şekilde pişirilen sos ilave edilerek servis edilir.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Mantısının / Erzurum Hıngelinin geçmişi eskiye dayanır. Hamurunun hazırlanması ustalık becerisi gerektirir. Üretiminde, coğrafi sınırdan elde edilen kıyma ve tereyağı kullanılır. Bu sebeplerle coğrafi sınırla ün bağı bulunan Erzurum Mantısının / Erzurum Hıngelinin tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinatörlüğünde ve Erzurum Ticaret Borsası, Erzurum Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü ile Atatürk Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümünden konuda uzman birer üyenin katılımı ile en az 3 kişiden oluşacak denetim mercii tarafından yapılır.
Denetimler yılda en az 1 kez yapılır ve 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca raporlanarak her yıl Erzurum Ticaret Borsası tarafından Türk Patent ve Marka Kurumuna gönderilir. Şikâyet üzerine veya gerekli görülen hallerde ayrıca denetim yapılabilir.
Denetim mercii; üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğunu; üretim metoduna uygunluğu; ürünün özelliklerinin uygunluğu ile Erzurum Mantısı / Erzurum Hıngeli ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğunu denetler. Denetim esnasında tespit edilen uygunsuzluklar ile alınması gerekli tedbirler, denetlenen kişi, kurum veya kuruluşa bildirilir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1311
Tescil Tarihi : 10.01.2023
Başvuru No : C2021/000131
Başvuru Tarihi : 23.03.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Pastırması
Ürün / Ürün Grubu : Pastırma / İşlenmiş ve işlenmemiş et ürünleri
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mahallesi Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Pastırma ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Pastırması ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Pastırması; büyükbaş hayvanların antrikot, kontrafile ve but kısımlarından elde edilen etlerin standardizasyon işlemi sonrasında tuzlanıp kurutulması ve çemenlenip tekrar kurutulması suretiyle üretilir.

Tablo 1. Erzurum Pastırması, üç sınıf halinde üretilir. Bu sınıflara ait özellikler aşağıdaki gibidir.

Tablo 2. Erzurum Pastırmasının Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri:

Erzurum Pastırmasının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum’un mutfak kültürü içine önemli bir yere sahiptir. Üretiminde, coğrafi sınırdan temin edilen etler kullanılır. Bu sebeplerle coğrafi sınırla ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Erzurum Pastırmasının üretiminde kullanılan etler, Erzurum’un yüksek rakıma sahip meralarında doğal yemlerle beslenmiş büyükbaş hayvanlardan elde edilir. Üretimde, kullanılacak hayvan etleri kesilen hayvanların antrikot, kontrafile ve but kısımlarından elde edilir.
100 kg Erzurum Pastırması üretmek için gerekli bileşenler aşağıda verilmektedir.

• 115-125 kg et
• 9,5-12,5 kg tuz
• 7-12,5 kg çemen
• 50 mg/kg sodyum nitrit

Fire oranı %15-25 arasında değişir. Çemenli kurutma: Çemenleme işlemi tamamlanmış etler 20±1°C’de ve %70±2 bağıl nemde 8 gün süre ile kurutulmuştur.
Hayvanlardan elde edilen 0-7 °C sıcaklığındaki etler açılır. Etlerin açılması işleminde parça etler lenf, yumrularından, fazla yağlarından, büyük damar ve sinirlerinden arındırılarak ve birkaç yerinden kesilerek etin içindeki sıvının akıtılması sağlanır. Açılan etler, 24-48 saat arasında kesilerek birinci tuzlama işlemiyle tuzda bekletilir. Tuzda bekletilerek suyun dışarıya çıkarılması sağlanır ve su aktivitesini azaltarak etin bozulması engellenir. İlk tuzlamadan alınan etler ters yüz edilerek 12-24 saat kadar ikinci kez tuzda bekletilir. Tuzlama işlemi; etin uzun süre muhafaza edilebilmesi için küflenmeyi önlemek amacıyla fazla suyun dışarı çıkmasını kolaylaştırmak için yapılır. Tuzunu tamamen almış olan etler, yıkanıp kurumaları için 2-3 gün oda şartlarında bekletilir. Kurutulan etler, fazla suyunun uzaklaştırılması için baskıya alınarak denkleme işlemi uygulanır. Denkleme işleminden sonra etler, çemenlenir. Çemenleme, baskılama ve kurutma işlemlerinden sonra etler daha önceden hazırlanan çemen hamuru içerisinde 4°C’de 1 gün bekletilir. Daha sonra etlerin yüzeyindeki çemen takriben 2-3 mm olacak şekilde inceltilerek çemenli kurutma işlemine geçilir. Çemen hamurunun hazırlanmasında 500 g buy otu tohumu unu, 450 g sarımsak, 150 g kırmızı tatlı toz biber ve 150 g kırmızı acı toz biber kullanılır ve bu bileşenler su ilave edilerek çemen hamuru kıvamına getirilir.
Çemenlenmiş etler, kurumaları için oda şartlarında 1-3 gün bekletilir. İkinci defa kurutma işlemi uygulanır. Erzurum Pastırması, son olarak ürün paketlemesi yapılır. Paketleme için gıda ile temasa uygun ambalajlarda paketlenir 0-4 °C de depolanır ve ürünün sevkiyatı da soğuk zinciri bozulmadan aynı sıcaklıkta yapılır. Paketleme üzerinde üretim ve son tüketim tarihleri bulunan etiketler yapıştırılarak etiketleme işlemi yapılır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Pastırmasının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum’un mutfak kültürü içine önemli bir yere sahiptir. Üretiminde, coğrafi sınırdan temin edilen etler kullanılır. Bu sebeplerle coğrafi sınırla ün bağı bulunan Erzurum Pastırmasının tüm üretim aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda, Atatürk Üniversitesi Ziraat fakültesi Gıda Mühendisliği bölümünden, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden ve Erzurum Ticaret Borsasından konuda uzman birer kişinin katılımıyla 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından yapılır. Denetimler düzenli olarak yılda bir defa, ayrıca gerekli görülmesi ve şikâyet halinde ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii tarafından; Erzurum Pastırması üretiminde kullanılan bileşenlerin uygunluğu; etin coğrafi sınırdan temin edilmesi; üretim metoduna uygunluk ve Erzurum Pastırması ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu denetlenir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 806
Tescil Tarihi : 16.07.2021
Başvuru No : C2019/178
Başvuru Tarihi : 11.11.2019
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Peynir Helvası
Ürün / Ürün Grubu : Helva / Fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınırı : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Peynir Helvası ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Peynir Helvası ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Peynir Helvası; 116 sayı ile coğrafi işaret olarak tescilli Erzurum Civil Peyniri, buğday unu veya kepekli un, süt kaymağı ve tuz kullanılarak bakır tavada üretilen tuzlu helvadır. Özellikle sütün bol olduğu yaz aylarında yoğun olarak üretilir.
Geçmişi eskiye dayanan Erzurum Peynir Helvası, coğrafi sınırda “hores” adıyla da bilinir. Üretiminde; aynı coğrafi sınırdan kaynaklanan ve genellikle aynı gün üretilmiş taze ve tuzsuz Erzurum Civil Peynirinin yanı sıra süt kaymağı da kullanılması, ayırt edici özelliğini kazanmasını sağlar. Coğrafi sınıra özgü bu üretim metodu, ustalık becerisi gerektirir. Bu nedenle Erzurum Peynir Helvasının coğrafi sınırla ün bağı bulunur.
Erzurum Peynir Helvası, Erzurum Civil Peynirinin taze ve tuzsuz niteliği nedeniyle lifli bir yapıya sahiptir. Peynir, helva içinde homojen biçimde tel tel görünür ve tadım sırasında ağızda erir. Rengi, açık kahverengiden koyu kahverengine kadar değişebilir.
Erzurum Peynir Helvasının kimyasal özellikleri aşağıdaki gibidir.

Üretim Metodu:
Erzurum Peynir Helvasının üretiminde kullanılan bileşenler aşağıdaki gibidir.

• 1 kg süt kaymağı
• 400 g Erzurum Civil Peyniri (günlük üretilmiş ve tuzsuz)
• 5 yemek kaşığı buğday unu veya kepekli un
• % 1 oranında tuz (peynire göre)

Bakır tavada süt kaymağı, kaymağın kesilmemesine ve köpürmemesine dikkat edilerek 15-20 dakika kaynatılır. Erimiş kaymağın üzerine azar azar un eklenerek kısık ateşte, yaklaşık 15 dakika kavrulur. Kavurma işlemi, gıda ile temasa uygun cilalı tahta kaşıkla yapılır.
Halk arasında “yağın kusması” olarak adlandırılan, yağın yüzeye çıkması aşamasına gelindiğinde, peynir helvası ateş üzerinden alınır ve 70-80°C’ye kadar soğumaya bırakılır.
Taze ve tuzsuz Erzurum Civil Peynir didiklenerek tel haline getirilir. Mermerşahi denen beyaz pamuklu kumaş içine koyularak suyu sıkılır. Hazırlanan civil peynire göre %1 oranında tuzlandıktan sonra kavrulmuş unun içine eklenir. Tahta kaşıkla karıştırılarak civil peynirin erimesi sağlandıktan sonra Erzurum Peynir Helvası servis hazır hale gelir.
Erzurum Peynir Helvası talebe göre istenilen miktarlarda ve gıda ambalajlama kurallarına uygun paketlerde satışa sunulur. +4°C’de en fazla 10 gün, daha uzun süreli muhafaza yapılması gerektiğinde ise şoklanarak saklanır.
Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Geçmişi eskiye dayanan Erzurum Peynir Helvasının üretiminde, aynı coğrafi sınırdan kaynaklanan ve genellikle aynı gün üretilmiş olan taze ve tuzsuz Erzurum Civil Peyniri kullanılır. Coğrafi sınıra özgü bu üretim metodu, ustalık becerisi gerektirir. Bu nedenle Erzurum Peynir Helvasının coğrafi sınırla ün bağı bulunduğundan üretimin tüm aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda ve Erzurum Ticaret Borsasından, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği bölümünden ve Erzurum Esnaf Sanatkârlar Odaları Birliğinden konuda uzman birer temsilcinin katılımlarıyla oluşan denetim mercii tarafından yılda bir kere düzenli olarak, ayrıca gerekli görünen durumlarda veya şikâyet halinde her zaman yapılır.
Denetime esas kriterlere aşağıda yer verilmektedir.

• Üretimde kullanılan Erzurum Civil Peynirinin, tercihen günlük üretim olmak üzere taze ve tuzsuz olması.
• Üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu.
• Üretim metoduna uygunluk.
• Nihai ürün özelliklerinin uygunluğu.
• Ambalaj ve muhafaza koşullarının uygunluğu.
• Erzurum Peynir Helvası ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, kamu ve özel kuruluşlarından veya bunlarda görevli, uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanılabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1293
Tescil Tarihi : 19.12.2022
Başvuru No : C2021/000139
Başvuru Tarihi : 24.03.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Pekmezli Kadayıfı
Ürün / Ürün Grubu : Kadayıf tatlısı / Fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazımkarabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No: 23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Pekmezli Kadayıfı ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında Erzurum Pekmezli Kadayıfı ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Pekmezli Kadayıfı, yağlanmış tepsiye serilen tel kadayıfın iki tarafının da ocakta kızartıldıktan sonra şerbet dökülmesi suretiyle üretilen tatlıdır.
Erzurum Pekmezli Kadayıfın üretiminde kullanılan şerbet; beyaz şeker, su ve ince dilim limon ile hazırlanır ve kızarmış kadayıfa dökülmeden önce dut pekmezi ilave edilir. İsteğe bağlı olarak üzerine çekilmiş ceviz içi veya fındık içi serpildikten sonra sıcak ya da soğuk olarak servisi yapılır.
Erzurum Pekmezli Kadayıfın geçmişi eskiye dayanır. Erzurum mutfağında önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Erzurum Pekmezli Kadayıfın üretiminde kullanılan bileşenlere ve üretim metoduna aşağıda yer verilmektedir.
Bileşenler:

• 500 g tel kadayıf
• 275 ml ayçiçeği yağı
• 60 g çekilmiş ceviz içi ya da fındık içi (isteğe bağlı)

Şerbet bileşenleri:

• 1,2 l su
• 1200 g beyaz şeker
• 30 ml dut pekmezi
• 1 ince dilim limon

Hazırlanması:
Derin bir tencerede şeker, su ve ince dilim limon sıkılarak şerbetin içine atılır. Orta ateşte 5 dakika karıştırılır. Kaynamaya başlayınca kısık ateşte 15-20 dakika pişirmeye devam edilir. Ocaktan alınan şerbet, 15 dakika dinlendirilir.
Kadayıflar el ile 3-4 kez parçalanıp 35 cm x 25 cm x 3 cm boyutlarında yağlanmış tepsiye düzgün biçimde yerleştirilir. Ayçiçek yağı, kadayıfın aralarında gezdirilerek dökülür. Tepsinin büyüklüğüne yakın bir kap ile kadayıfın üzerine bastırılarak kadayıf tellerinin sıkışması sağlanır.
Tepsi ocağın üzerine konur. Kadayıfın her tarafının eşit bir şekilde kızarması için tepsi ocağın üzerinde döndürülerek kısık ateşte kızartılmaya başlanır. Alt kısımdaki kadayıflar hafif kızarınca, ikinci bir tepsi kullanılarak kadayıf ters çevrilir ve diğer tarafı da kızartılır. Fazla yağı süzülüp ters çevrilir ve süzülen yağ, kadayıfın üzerine gezdirilerek dökülür. 5 dakika daha kızartılan kadayıf, ocaktan alınıp 15 dakika oda sıcaklığında bekletilir.
Şerbete dut pekmezi eklenip karıştırılır ve kadayıfa gezdirilerek dökülür. Erzurum Pekmezli Kadayıfının servisi, isteğe bağlı olarak üzerine çekilmiş ceviz içi veya fındık içi serpildikten sonra sıcak ya da soğuk olarak yapılır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Pekmezli Kadayıfın geçmişi eskiye dayanır. Erzurum mutfağında önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Pekmezli Kadayıfın tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda ve Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Erzurum Ticaret Borsasından konuda uzman birer kişinin katılımıyla 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından, düzenli olarak yılda bir defa, gerekli görülen hallerde ve şikâyet üzerine ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii tarafından; Erzurum Pekmezli Kadayıfın üretiminde kullanılan bileşenlerin uygunluğu; üretim metoduna uygunluk ve Erzurum Pekmezli Kadayıfı ibaresi, logosu ile mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu denetlenir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1092
Tescil Tarihi : 25.04.2022
Başvuru No : C2021/000128
Başvuru Tarihi : 23.03.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Sucuğu
Ürün / Ürün Grubu : Sucuk / İşlenmiş ve işlenmemiş et ürünleri
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Sucuğu ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Sucuğu ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Sucuğu; büyükbaş hayvanlardan (sığır, düve dana) elde edilen etin kıyma haline getirildikten sonra tuz, beyaz şeker ve çeşitli baharatlar ilave edilerek oluşturulan sucuk hamurunun doğal veya yapay kılıflara doldurulup olgunlaştırılmasıyla üretilen fermente kurutulmuş et ürünüdür.
Erzurum Sucuğunun üretiminde; kesiminden önce yorulmamış, fermente olabilen, karbonhidrat miktarı glikojene dönüşmemiş hayvan eti kullanılır. Bu etin pH’sı 5,90’ın üzerindedir. Etler fazla yağlarından ve sinirlerinden arındırılmış, iyi soğultulmuş veya dondurulmuştur. Üretimde, koyunlardan elde edilen kuyruk yağı kullanılır, kesinlikle iç yağ ve çöz yağı kullanılmaz.
Erzurum Sucuğunun rengi; kiremit renginden koyu kahverengine kadar değişen renk ve tonlarda olur. Sucuk etin baharatlarla harmanlanması ve fermentasyon işlemine tabi tutulmasıyla elde edilmiş olgunlaşmış sucuk kokusuna sahiptir. Yine Erzurum sucuğu içerisindeki baharatların etkisi ve geçirdiği fermentasyon sonucu fermente et tadına sahip bir ürünüdür. Kılıf ile sucuk hamuru arasında hava boşluğu bulunmaz. Kesit yüzeyi mozaik görünüşte olur ve hava boşluğu ile çatlak olmaz.
Tablo: Erzurum Sucuğunun Kimyasal Özellikleri

Erzurum Sucuğunun geçmişi eskiye dayanır. Erzurum’un yemek kültürü içine önemli bir yere sahiptir. Bu sebeple coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Erzurum Sucuğunun üretiminde kullanılan et; tercihen Erzurum ilinin bitki örtüsü açısından zengin meralarında, açık havada gezerek doğal yemlerle beslenen büyükbaş hayvanların, genellikle kol ve döş etlerinden elde edilir. Üretimde kullanılan kuyruk yağı da, tercihen Erzurum’daki meralarda beslenen koyunlardan elde edilir.

• 100 kg Erzurum Sucuğunun Bileşenleri:
• 85 kg et
• 15 kg kuyruk yağı
• 5 kg sucuk kombi (Erzurum sucuğu için kırmızıbiber, karabiber, kimyon, yenibahar, zerdeçal, zencefil, beyaz biber, kişniş, tarçın vs.)
• 1,7 kg kürleme tuzu
• 100 g kg baybal

Baybal; Sodyum Asetat (E 262), Sodyum Sitrat (E 331), Sodyum L-Askorbat (E301), L-Askorbat (E300) den oluşan et ürünleri için koruyucu katkı maddesidir.
Büyükbaş hayvanlardan elde edilen 0-4 °C sıcaklığında etin kabulü yapılır. Parça etler kıyma makinesinde kıyılarak küçültülür. Kıyma makinesinde küçültülen ete hayvansal yağ kürleme tuzu ve baharat karışımı ilave edilip bir gece bekletilen et homojen hale gelmesi ve daha küçük parçalara ayrılması için ikinci kez kıyma makinesinden geçirilir. Hazırlanan karışımlar 4°C de 24 saat boyunca pH değeri 5,9’a düşene kadar dinlendirilir. Böylece sucuğun olgunlaştırılması sağlanır. Hazırlanan karışımlar doğal veya yapay kılıflara dolum makinesi ile doldurulur. Doldurma işlemi tamamlanan sucuklar fermentasyon ve olgunlaştırma işlemi için 20-22 °C de 52 saat boyunca pH değeri 5,4’den küçük oluncaya kadar olgunlaşması için bekletilir. Paketlenmeye alınan sucuklar tüketime hazırdır ve depolamak gerekirse 4 °C de saklanır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Sucuğun geçmişi eskiye dayanır. Erzurum’un yemek kültürü içine önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınırla ün bağı bulunan Erzurum Sucuğunun tüm üretim aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsası koordinatörlüğünde ve Erzurum Ticaret Borsası, Atatürk Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü ile Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden konuda uzman birer kişinin katılımıyla oluşan toplam üç kişilik denetim mercii tarafından düzenli olarak yılda bir kere, ayrıca şikâyet halinde ve ihtiyaç duyulduğunda ise her zaman yapılır.
Denetim mercii tarafından; üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu; üretim metoduna uygunluğu, ürünün kimyasal özelliklerinin uygunluğu ve Erzurum Sucuğu ibaresi, logosu ile mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu denetlenir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1367
Tescil Tarihi : 26.05.2023
Başvuru No : C2021/000533
Başvuru Tarihi : 22.12.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Tatar Böreği
Ürün / Ürün Grubu : Yemek /Yemekler ve çorbalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Tatar Böreği ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Tatar Böreği ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri: Erzurum Tatar Böreği, buğday unu, yumurta, tuz ve su ile hazırlanan börek hamurunun açılıp üçgen şeklinde kesilmesi, haşlanması ve üzerine sırasıyla sarımsaklı yoğurt, kıymalı sos sonra da tereyağı ve pul biber ile hazırlanan sosun dökülmesi suretiyle Erzurum ilinde üretilen hamur işi yemektir. Kıymalı sos; yağsız dana kıyma, zeytinyağı, maydanoz, karabiber ve tuz kullanılarak hazırlanır. Erzurum Tatar Böreği, mantıya benzediği için, coğrafi sınırda “içsiz mantı” olarak da bilinir. Erzurum Tatar Böreğinin hamuru, 2 cm kalınlıkta ve kenar uzunlukları yaklaşık 5x3x3 cm olan üçgen şeklindedir. Bu hamurlar, daha sonra kullanılmak üzere kurutulduktan sonra -4 ̊ C’de dondurularak muhafaza edilebilir. Erzurum Tatar Böreğinin geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
4 kişilik Erzurum Tatar Böreği üretmek için gerekli olan bileşenlere ve üretim metoduna aşağıda yer verilmektedir.
Hamuru için bileşenleri:

• 400-500 g buğday unu
• 1-2 adet yumurta
• 8 g tuz
• 360 ml su

Sarımsaklı yoğurt bileşenleri:

• 500 g yoğurt
• 3-4 diş sarımsak

Sos bileşenleri:

• 150 g tereyağı
• 5 g pul biber
• 2 g tuz

Kıymalı sos bileşenleri:

• 300 g yağsız dana kıyma
• 30 ml zeytinyağı
• 75 g maydanoz
• 7 g karabiber
• 5 g tuz

Hamurun hazırlanması:
Bir kaba un, yumurta ve tuz konup üzerine azar azar su eklenerek yoğrulur. Hazırlanan hamur 5 bezeye ayırılır. Her bir beze, unlanan tezgâhta kalınlığı 2 cm olacak şekilde açılır ve genişliği en az 5 cm olan uzun şeritler kesilir. Hamur şeritleri, kenar uzunlukları yaklaşık 5x3x3 cm olan üçgenlere kesilir ve unlanarak tepsiye konur.
Üçgen şeklinde kesilen hamurlar, birbirine değmeyecek şekilde düz bir zemine yayılıp oda sıcaklığında yaklaşık 24 saat kurutulduktan sonra -4 ̊ C’de dondurularak muhafaza edilebilir.
Bir tencerede 2 l su ve 6 g tuz kaynatılır. Su kaynamaya başlayınca üçgen kesilen hamurlar ilave edilir ve pişinceye kadar yaklaşık 15 dakika haşlanır.
Sarımsaklı yoğurt ve sosların hazırlanması:
Bir kapta yoğurt, tuz ve rendelenmiş sarımsak karıştırılarak sarımsaklı yoğurt hazırlanır.
Bir tavada tereyağı kızdırılır ve pul biber ilave edilerek yemeğin sosu hazırlanır.
Zeytinyağında kavrulan kıymaya ince doğranmış maydanoz, karabiber ve tuz ilave edilip 1 dakika daha kavrularak kıymalı sos hazırlanır.
Erzurum Tatar Böreğinin hazırlanması:
Haşlanmış hamurlar süzülerek tencereden çıkarılıp servis tabağına konur. Üzerine sırasıyla sarımsaklı yoğurt, kıymalı sos ve pul biberli sos gezdirilerek döküldükten sonra sıcak olarak servis yapılır.
Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Tatar Böreğinin geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Tatar Böreğinin tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinatörlüğünde, Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesin Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümünden, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden ve Erzurum Ticaret Borsasından konuda uzman birer kişinin katılımıyla 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından düzenli olarak yılda bir defa, gerekli görülen durumlarda ve şikâyet halinde ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii, aşağıdaki kriterlere bağlı olarak denetim faaliyetlerini gerçekleştirir.

• Üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu.
• Üretim metoduna uygunluk.
• Erzurum Tatar Böreği ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1230
Tescil Tarihi : 26.09.2022
Başvuru No : C2021/000166
Başvuru Tarihi : 07.04.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Tel Helvası
Ürün / Ürün Grubu : Helva / Fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlıla
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınırı : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Tel Helvası ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Tel Helvası ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Tel Helvası; tereyağı ile kavrulan buğday ununa beyaz şeker, su ve limon suyu eklenip pişirildikten sonra karışımın kar veya buz üzerinde soğutulup tel haline getirilmesi suretiyle üretilen helvadır. Erzurum Tel Helvasının rengi beyaz, yapısı tel teldir.
Erzurum Tel Helvasının üretimi için pişirilen karışımın kar veya buz üzerinde soğutulması, coğrafi sınıra özgü olup hızlı bir soğutma işlemidir. Ayrıca üretimin son aşamasında ürünün birkaç kişi tarafından halka şeklinde döndürülerek çekilip uzatılması, tel şeklindeki yapısının kazandırılmasını sağlar ve ustalık becerisi gerektirir.
Erzurum Tel Helvasının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Coğrafi sınıra özgü üretim metodu, ustalık becerisi gerektirir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.
Erzurum Tel Helvasının bazı kimyasal özellikleri aşağıdaki gibidir.
Tablo.1 Erzurum Tel Helvasının Bazı Kimyasal Özellikleri

Üretim Metodu:
Bileşenler:

• 1 kg buğday unu
• 1 kg beyaz şeker
• 100 ml limon suyu
• 40 g tereyağı
• 1 l su
• 100 g ceviz içi (isteğe bağlı)

Erzurum Tel Helvasının üretimi:
Erzurum Tel Helvası üretimi iki aşamadan oluşur. İlk aşamada un elekten geçirilip bir tencereye konur. Üzerine 40 g tereyağı eklenir ve homojen bir karışım elde edilinceye kadar pişirilir. Bu aşamada sıcaklık 140-150ºC’ye kadar çıkar.
İkinci aşamada şerbet hazırlanır. Su ve beyaz şeker karıştırılarak pişirilir. Kaynayan şerbetin rengi sarıya dönünce şerbetin içine limon suyu ilave edilip koyulaşması için 15 dakika daha kaynatılır. Kaynatma aşaması, tel helvasının kalitesini önemli düzeyde etkiler.
Şerbet hazırlanırken ince bir tabaka halinde tereyağı ile yağlanmış tepsi kar üzerinde soğutulur. Şerbet ocaktan alınır alınmaz soğutulmuş tepsiye dökülüp yayılır. Bu sırada şerbetin sıcaklığı 80°C’ye kadar düşer ve tepsi üzerinde soğuyup sertleşen şeker kütleleri, spatula ile tepsiden kazınıp üst üste konulur. Tepsiden alınan şeker kütlesi, iki kişinin çekerek uzatıp katlamasıyla ağartılır ve halka haline getirilerek önceden hazırlanmış tereyağı ile kavrulmuş unun üzerine bırakılır. Birkaç kişi ile yavaş yavaş çevrilerek unlu ve şekerli kütlelerin birleşip iyice karışması sağlanır. Bu işleme ürünün, tel tel bir görünüme sahip olana kadar devam edilir ve şeker halkasının kopmamasına dikkat edilir. Halkada kopmalar olursa ürünün nihai özelliklerinin kazanması mümkün olmaz. İsteğe bağlı olarak üzerine ceviz içi serpilebilir.
Erzurum Tel Helvasının pişirildikten sonra tel haline getirilmesi işlemi, ürünün son halini alması açısından en önemli basamaktır. Döndürerek uygulanan çekme işlemi 35-40 dakika kadar sürer.
Erzurum Tel Helvasının üretimindeki hızlı soğutma işlemi, kış aylarında kar üzerinde yapılır. Kar olmadığı zamanlarda ise kalıp olarak dondurulan buz parçaları kullanılır.
Erzurum Tel Helvası, gıda ile temasa uygun ambalajlarda vakumla paketlenir. Hava ile temas ettiğinde, tel şeklindeki yapısı bozulur. 5ºC sıcaklıkta 30 gün muhafaza edilebilir.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Tel Helvasının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Coğrafi sınıra özgü üretim metodu, ustalık becerisi gerektirir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Tel Helvasının tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinatörlüğünde, Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesinden, Erzurum İl ve Tarım Orman Müdürlüğünden ve Erzurum Ticaret Borsasından konuda uzman birer kişinin katılımıyla 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından düzenli olarak yılda bir defa, gerekli görülen durumlarda ve şikâyet halinde ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii tarafından; üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu, üretim metoduna uygunluk, nihai ürün özelliklerinin uygunluğu, ambalaj ve muhafazalama koşullarının uygunluğu ile Erzurum Tel Helvası ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu denetlenir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1244
Tescil Tarihi : 23.10.2022
Başvuru No : C2021/000134
Başvuru Tarihi : 23.03.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Tereyağı
Ürün / Ürün Grubu : Tereyağı / Tereyağı dâhil katı ve sıvı yağlar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mahallesi Musalla Cad. No:23 Yakutiye
ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Tereyağı ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Tereyağı ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.
Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri: Erzurum Tereyağı inek sütlerinden elde edilen krema kullanılarak üretilen tereyağıdır. Üretimde kullanılan kremanın süt yağı en az % 82-83’tür. İsteğe bağlı olarak % 2 oranını geçmeyecek şekilde tuzlama yapılabilir.

Tablo 1. Erzurum Tereyağının Kimyasal Bileşim Tablosu.

Erzurum Tereyağının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeple coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Erzurum Tereyağının üretiminde kullanılan sütler, Erzurum meralarında beslenen ineklerden elde edilir. Toplanan sütler, kalite kontrol analizleri yapıldıktan sonra seperatörlere aktarılarak krema ve yağsız süt olarak ayrılır. Elde edilen krema en az % 82-83 süt yağına sahip olmalıdır. Krema, en az 20-30 gün 0-4 °C’de bekletilerek asitliğinin 7-8 °SH olması ve olgunlaşması sağlanır. Olgunlaşan krema, tamburlara aktarılarak döndürülür. Döndürme sırasında 14-16 °C’deki içme suyu ile yıkanan kremada tereyağı oluşumu başlar. Oluşan yayık altı suyu uzaklaştırılıp berrak su elde edilinceye kadar yıkanır. Yıkama işlemi sırasında tanecikler halinde ayrılan tereyağı, malakse denilen yoğurma işlemi ile bir araya toplanır. İsteğe bağlı olarak ve % 2 oranını geçmeyecek şekilde tuzlama işlemi yapılabilir. Erzurum Tereyağı, gıda ile temasa uygun ambalajlarda istenilen miktarlarda (0,5 kg, 1 kg, 2,5 kg, 5 kg vb.) paketlenir. Buzdolabında 0-4 °C’de ve hava almayacak şekilde 1 ay muhafaza edilebilir. Ayrıca şoklanarak da - 18 °C ‘de 6 ay muhafaza edilebilir.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Tereyağının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Üretiminde, coğrafi sınırda beslenen hayvanlardan elde edilen süt kullanılır. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Tereyağının tüm üretim aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşmelidir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda, Atatürk Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümünden, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden ve Erzurum Ticaret Borsasından konuda uzman birer kişinin katılımıyla 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından yapılır. Denetimler düzenli olarak yılda bir defa, ayrıca gerekli görülmesi ve şikâyet halinde ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii tarafından; Erzurum Tereyağı üretiminde kullanılan bileşenlerin uygunluğu, üretim metoduna uygunluk ile Erzurum Tereyağı ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu denetlenir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1368
Tescil Tarihi : 26.05.2023
Başvuru No : C2021/000173
Başvuru Tarihi : 09.04.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Tuzlu Lokumu
Ürün / Ürün Grubu : Hamur işi / Fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Tuzlu Lokumu ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Tuzlu Lokumu ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Tuzlu Lokumu; tereyağı, sıvıyağ, yumurta, yoğurt, kabartma tozu, buğday unu ve tuz ile hazırlanan hamurun yaklaşık 8x3 cm ölçülerinde baklava dilimi şeklinde kesilip üzerine yumurta sarısı sürülmesi ve isteğe bağlı olarak susam serpildikten sonra pişirilmesi suretiyle Erzurum ilinde üretilen hamur işidir.
Erzurum Tuzlu Lokumu, içeriğinde tereyağı ve yoğurt bulunması nedeniyle ağızda dağılan yumuşak bir yapıya sahip olduğundan coğrafi sınırda “tuzlu lokum” olarak adlandırılır. Geçmişte tereyağının yanı sıra tereyağı tortusu da kullanılmasına rağmen günümüzde sadece tereyağı kullanılır. Erzurum Tuzlu Lokumu; oda sıcaklığında 3 gün, gıda ile temasa uygun kapalı kaplarda ise 1 hafta muhafaza edilebilir.
Erzurum Tuzlu Lokumunun geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Düğün gibi özel davet yemeklerinde ve ramazan ayı sofralarında yer alır. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
30 adet Erzurum Tuzlu Lokumu üretmek için gerekli olan bileşenlere ve üretim metoduna aşağıda yer verilmektedir.
Bileşenler:

• 125 g tereyağı
• 80 ml sıvı yağ
• 245 g yoğurt
• 2 adet yumurta
• 10 g kabartma tozu
• 550 g buğday unu
• 8 g tuz
• Susam (isteğe bağlı olarak)

Erzurum Tuzlu Lokumunun hazırlanması:
Yumurtalardan birinin sarısı, tuzlu lokumların üzerlerine sürmek için ayrılır.
Oda sıcaklığındaki tereyağı, sıvı yağ, yoğurt, yumurta, kabartma tozu ve tuz geniş bir kapta karıştırılır. Üzerine azar azar un ilave edilerek yapışkan olmayan bir hamur elde edinceye kadar yoğrulur. Hamurdan yaklaşık 20 cm çapında silindir hamur parçaları hazırlanır ve yaklaşık 8x3 cm ölçülerinde baklava dilimi şeklinde kesilerek bir tepsiye dizilirler.
Üzerlerine yumurta sarısı sürülüp isteğe bağlı olarak da susam döküldükten sonra 180° C sıcaklıktaki fırında, üzeri kızarıncaya kadar yaklaşık 35 dakika pişirilir. Fırından çıkarılan Erzurum Tuzlu Lokumu, soğuduktan sonra gıda ile temasa uygun paketlerde satışa sunulur.
Erzurum Tuzlu Lokumu; oda sıcaklığında 3 gün, gıda ile temasa uygun kapalı kaplarda ise 1 hafta muhafaza edilebilir.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Tuzlu Lokumunun geçmişi eskiye dayanır. Erzurum mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Tuzlu Lokumunun tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşmelidir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinatörlüğünde ve Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümünden, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden ve Erzurum Ticaret Borsasından konuda uzman birer kişinin katılımıyla üç kişiden oluşan denetim mercii tarafından düzenli olarak yılda bir defa, gerekli görülen durumlarda ve şikâyet halinde ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii, aşağıdaki kriterlere bağlı olarak denetim faaliyetlerini gerçekleştirir.

• Üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu.
• Üretim metoduna uygunluk.
• Erzurum Tuzlu Lokumu ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1037
Tescil Tarihi : 23.02.2022
Başvuru No : C2021/000165
Başvuru Tarihi : 06.04.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Yumurta Pilavı
Ürün / Ürün Grubu : Yemek / Yemekler ve çorbalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Yumurta Pilavı ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Yumurta Pilavı ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Yumurta Pilavı; yumurta, buğday unu ve tuz ile hazırlanan hamurun, oklava ile açılıp yaklaşık olarak 2 mm kalınlığında ve 25 cm uzunluğunda şeritler halinde kesilmesi ve kesilen bu şeritlerin tuzlu suda haşlandıktan sonra üzerine tereyağı dökülmesi suretiyle üretilen bir yemektir.
Erzurum Yumurta Pilavının üretimi için hazırlanan ince şeritlerin, daha sonra kullanılmak üzere oda sıcaklığında bir gün bekletilip kurutularak muhafaza edilmesi mümkündür.
Erzurum Yumurta Pilavının hamurunun hazırlanmasında su kullanılmaz. Geçmişi eskiye dayanır ve Erzurum mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Bileşenler:

• 1 kg buğday unu
• 40 g tereyağı
• 6 adet yumurta
• 11 g tuz

Yumurta ve tuz derin bir kap içinde çırpılır. Üzerine yavaş yavaş un eklenerek yoğrulur. Elde edilen hamur, sert bir yüzeye koyulup katı kıvama gelene yoğrulup üzerine nemli bez örtülür ve 20 dakika dinlendirilir. Dinlendirilen hamurdan küçük hamur topları alınarak 2 mm kalınlığında ve 65 cm çapında olacak şekilde 6 adet yufka oklava ile açılır. Açılan yufkalar, yaklaşık olarak 25 cm uzunluğunda şeritler halinde kesilip önceden unlanmış tepsiye konur.
Kaynayan 2 litre suya 24 g tuz eklenir ve hamur şeritleri bu suda haşlanır. Sudan çıkarılan şeritler süzülür, üzerine eritilmiş tereyağı döküldükten sonra tabağına konan Erzurum Yumurta Pilavının servisi, sıcak olarak ve isteğe bağlı olarak üzerine ceviz içi serpildikten sonra yapılır.
Daha sonra kullanılmak üzere muhafaza edilecek hamur şeritleri, oda sıcaklığında 1 gün bekletilerek kurutulur. Karton kutulara veya cam kavanozlara koyularak serin ve kuru ortamda veya buzdolabı poşetlerine konularak derin dondurucuda muhafaza edilir.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Yumurta Pilavının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Yumurta Pilavının tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşmelidir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinatörlüğünde ve Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Erzurum Ticaret Borsasından konuda uzman birer kişinin katılımıyla üç kişiden oluşan denetim mercii tarafından düzenli olarak yılda bir defa, gerekli görülen durumlarda ve şikâyet halinde ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii tarafından; üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu, üretim metoduna uygunluk ve Erzurum Yumurta Pilavı ibaresi, logosu ile mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu denetlenir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1372
Tescil Tarihi : 06.06.2023
Başvuru No : C2021/000536
Başvuru Tarihi : 24.12.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Çaşır Kavurması
Ürün / Ürün Grubu : Yemek / Yemekler ve çorbalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Çaşır Kavurması ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Çaşır Kavurması ibareli logo ve mahreç işareti amblemi işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Çaşır Kavurması; maydanozgiller (Apiaceae) familyasından Latince adı Prangos ferulacea olan çaşır bitkisinin kök ve dal kısımlarının tereyağında kavrulup üzerine yumurta kırılarak üretilen yemektir. Çaşır bitkisi coğrafi sınırda “çaşur”, “çakşır” ve “tetik çaşırı” isimleriyle de anılır.
Kendiliğinden yetişen çaşır bitkisi, mayıs ayının başı ve haziran ayının ortası olmak üzere iki kez toplanır. Toplanan çaşır bitkileri, yılın diğer dönemlerinde kullanılmak için salamura yapılır ya da haşlanarak dondurucuda saklanır. Tadı hafif acımsı ve mayhoştur.
Erzurum Çaşır Kavurmasının geçmişi eskiye dayanır. Coğrafi sınırın mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Erzurum Çaşır Kavurması üretiminde kullanılan çaşır bitkisi, coğrafi sınırda yetişir. Mayıs ayının başı ve haziran ayının ortası olmak üzere iki kez toplanır. Toplanan çaşır bitkileri, yılın diğer dönemlerinde kullanılmak için salamura yapılır veya haşlanarak (ort. 30 dk) dondurucuda saklanır.
Salamura için bileşenler:

• 5 kg çaşır bitkisi
• 80 g kaya tuzu
• Su

Salamuranın hazırlanması:
Çaşırlar ayıklanarak gövde kısmı alınır. İyice yıkandıktan sonra yumuşayıncaya kadar haşlanır. Haşlanan çaşırların acısını almak için soğuk suya konulur. Her iki saatte bir soğuk suyu değiştirilir. Böylece çaşır acısını suya bırakmış olur. 6 - 8 saat kadar çaşır için bu işlem 3 - 4 defa tekrarlanmış olur. Daha sonra çaşırlar bidonlara basılır. Bidonun üzerine kaya tuzu eklenir. Bidonun ağız kısmına kadar su eklenir. Daha sonra hava almaması için üzerine üzüm yaprağı konur ve bidonun kapağı sıkıca kapatılır. Salamura olması için 1 ay bekletilir. 1 ayın sonunda tüketime hazırdır.
4 - 5 kişilik Erzurum Çaşır Kavurması üretmek için gerekli olan bileşenlere ve üretim metoduna aşağıda yer verilmektedir.
Erzurum Çaşır Kavurması için bileşenler:

• 500 g taze / haşlanmış çaşır bitkisi veya 600 g salamura çaşır
• 35 g tereyağı
• 4 adet yumurta
• 12 g tuz

Taze çaşır bitkilerin yaprakları temizlenir, ayıklanır, yıkanır ve gövde kısmı ayrılır. Kaynayan suya tuz eklenir ve çaşırın sertlik durumuna göre en fazla 30 dk haşlandıktan sonra süzülüp, acısını gidermek için soğuk suda 30 dk bekletilir. Suyu süzülen haşlanmış çaşır ince bir şekilde kıyılır. Eğer kullanılan çaşır salamura ise çaşırlar iyice yıkanır ve ılık suda tuzu gidene kadar (60 dk) bekletilir. Haşlanarak dondurucuda saklanan çaşır kullanıldığı zaman ise çaşır çözdürülür ve çözünen çaşır ince şekilde doğranır.
Bir tencerede tereyağı eritilip üzerine çaşırlar eklenir. 10 dk kavrulup çırpılmış yumurta eklenir. Yumurta piştikten sonra isteğe bağlı olarak üzerine karabiber serpilen Erzurum Çaşır Kavurmasının servisi, sıcak olarak yapılır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Çaşır Kavurmasının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Üretiminde, coğrafi sınırda yetişen çaşır bitkisi kullanılır. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Çaşır Kavurmasının tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda; Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Erzurum Ticaret Borsasından konuda uzman kişilerin katılımıyla 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından yapılır. Denetimler düzenli olarak yılda bir defa, ayrıca gerek görülmesi veya şikâyet halinde ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetime esas kriterler aşağıdaki gibidir:

• Üretimde kullanılan bileşenlerin ve miktarlarının uygunluğu.
• Üretim metoduna uygunluk.
• Erzurum Çaşır Kavurması ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1213
Tescil Tarihi : 08.09.2022
Başvuru No : C2021/000520
Başvuru Tarihi : 15.12.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Çaşır Salamurası
Ürün / Ürün Grubu : Salamura çaşır / İşlenmiş ve işlenmemiş meyve ve sebzeler ile mantarlar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınırı : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Çaşır Salamurası ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işaret amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılmadığında, Erzurum Çaşır Salamurası ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülebilecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Çaşır Salamurası; maydanozgiller (Apiaceae) familyasından Latince adı Prangos ferulacea olan çaşır bitkisi suda haşlanıp kaya tuzu ile salamura edilmesi suretiyle üretilir. Çaşır bitkisinin sadece 10-20 cm’lik gövde kısmı Erzurum Çaşır Salamurası üretiminde kullanılır.
Çaşır bitkisi coğrafi sınırda çakşır, çaşur ve tetik çaşırı olarak da bilinir. Yabani bir bitki olup mayıs ve haziran aylarında hasadı yapılır. Gövdesi yaprak şeklinde 2 kısımdan oluşur. Açık yeşil rengi, bitki kesildikten sonra biraz koyulaşır. Buruk bir tadı vardır.
Erzurum Çaşır Salamurasının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Genellikle kışın, yemeklerin yanlarında tüketilir. Ayrıca çaşır kavurması, çaşır öldürmesi vb yemeklerin üretiminde de kullanılır. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu: Erzurum Çaşır Salamurasının üretiminde, coğrafi sınırda yetişen çaşır bitkisi kullanılır. Malzemeler: 5 kg Çaşır, 80 g kaya tuzu ve su
Çaşır bitkisi ayıklanarak gövde kısmı alınır. İyice yıkandıktan sonra bol suda yumuşayıncaya kadar haşlanıp acı olan tadının giderilmesi amacıyla soğuk suya konulur. Her 2 saatte bir soğuk suyu değiştirilir. Toplamda 6-8 saat kadar soğuk suda beklemiş olan çaşırlar sudan çıkarılıp bidonlara koyulur. Üzerine kaya tuzu eklenip bidonun ağız kısmına kadar su doldurulur. Hava ile temasını kesmek için üzerine üzüm yaprağı konur ve bidonun kapağı sıkıca kapatılır. 1 ay bekletildikten sonra fermantasyon işlemi tamamlanan Erzurum Çaşır Salamurası piyasaya arz edilir. Tüketilmeden önce sıcak suyla yıkanarak fazla tuzunun uzaklaştırılması sağlanır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Çaşır Salamurasının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Çaşır Salamurasının tüm üretim aşamaları coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda, Erzurum Ticaret Borsası, Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden konuda uzman birer üyenin katılımıyla oluşan denetim mercii tarafından, düzenli olarak yılda bir defa, gerekli görülen hallerde ve şikâyet üzerine ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii; üretimde kullanılan malzemelerin uygunluğunu, üretim metoduna uygunluğunu ve Erzurum Çaşır Salamurası ibaresi, logosu ile mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğunu denetler.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1304
Tescil Tarihi : 26.12.2022
Başvuru No : C2021/000549
Başvuru Tarihi : 29.12.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Çeç Pancarı
Ürün / Ürün Grubu : Yemek / Yemekler ve çorbalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mahallesi Musalla Cad. No:23 Yakutiye / ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Çeç Pancarı ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Çeç Pancarı ibareli logo ve mahreç işareti amblemi işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Çeç Pancarı; dana kavurma veya dana parça et, çeç, kuru soğan, tereyağı, domates salçası, pilavlık bulgur, yeşil mercimek, pul biber, karabiber, tuz ve su kullanılarak Erzurum ilinde üretilen yemektir.
Coğrafi sınırda şalgam bitkisinin (Brassica napobrassica) sap ve yeşil kısımlarına “çeç” adı verilir.
Erzurum Çeç Pancarının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum mutfağı içinde önemli bir yere sahiptir. Coğrafi sınıra özgü bileşen seçimi vardır. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Erzurum Çeç Pancarının üretiminde kullanılan bileşenlere ve üretim metoduna aşağıda yer verilmektedir.

• 150 g dana kavurma veya 500 g dana parça et
• 500 g çeç
• 1 adet orta boy kuru soğan
• 30 g tereyağı
• 10 g domates salçası
• 70 g pilavlık bulgur
• 70 g yeşil mercimek
• 2-5 g pul biber
• 2-5 g karabiber
• 10-15 g tuz
• Su

Erzurum Çeç Pancarının üretiminde parça et kullanılacaksa haşlanarak pişirilir. Yeşil mercimek haşlanır. Soğan yemeklik olarak doğranır ve tereyağı ile kavurulur. Üzerine, önce salça eklenip karıştırılır, sonra pişmiş parça et veya kavurma, yeşil mercimek, çeç, bulgur, karabiber, pul biber ve tuz eklenerek üzerini geçecek miktarda su ilave edilir. Kısık ateşte 20-25 dakika pişirilir. Erzurum Çeç Pancarının servisi, sıcak olarak yapılır.
Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Çeç Pancarının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum mutfağı içinde önemli bir yere sahiptir. Coğrafi sınıra özgü bileşen seçimi vardır. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Çeç Pancarının tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleştirilir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda ve Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Erzurum Ticaret Borsasından konuda uzman birer kişinin katılımıyla üç kişiden oluşan denetim mercii tarafından, düzenli olarak yılda bir defa, gerekli görülen hallerde ve şikâyet üzerine ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii tarafından; üretimde kullanılan bileşenlerin ve miktarlarının uygunluğu; üretim metodunun uygunluğu ve Erzurum Çeç Pancarı ibaresi, logosu ile mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu denetlenir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1194
Tescil Tarihi : 18.08.2022
Başvuru No : C2021/000517
Başvuru Tarihi : 15.12.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Çiriş Yemeği
Ürün / Ürün Grubu : Yemek / Yemekler ve çorbalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mahallesi Musalla Cad. No:23 Yakutiye / ERZURUM
Coğrafi Sınırı : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Çiriş Yemeği ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Çiriş Yemeği ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Çiriş Yemeği, çiriş otu (Asphodelus aestivus L), bulgur, pul biber, kuru soğan ve tuz kullanılarak üretilen yemektir. İsteğe bağlı olarak et veya kavurma eklenerek da üretilir.
Çiriş otunun toprağın üstünde kalan kısmı, yemeklik olarak kullanılır.
Erzurum Çiriş Yemeğinin geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Erzurum Çiriş Yemeğinin üretiminde, coğrafi sınırda yetişen çiriş otu kullanılır.
6 kişilik etli Erzurum Çiriş Yemeği üretimi için gereken bileşenler aşağıdaki gibidir.

• 500 g çiriş otu
• 35 g pilavlık bulgur
• 40 g domates salçası veya mevsiminde 2 adet orta boy domates
• 45 ml sıvıyağ
• 15 g tereyağı
• 1 adet orta boy kuru soğan
• 3 g pul biber
• 500 ml su
• 15 g tuz
• 100 g kavurma veya parça et

Çiriş otu ayıklanır, yıkanır ve yemeklik doğranır.
Kavurma veya parça et bir tencerede tereyağı ve sıvıyağ ile kavrulur. Üzerine ince doğranan soğanlar ilave edilip soğanlar pembeleşinceye kadar kavurulur. Salça veya küp doğranmış domatesler eklenip kavurmaya devam edilir.
Doğramış çiriş otları ilave edilip 2-3 dakika kavrulduktan sonra yemeğin üzerini geçmeyecek şekilde sıcak su ile tuz ve pul biber eklenir. Çiriş otları pişince bulgur ilave edilerek bulgurlar yumuşayıncaya kadar pişirilir. Erzurum Çiriş Yemeğinin servisi, sıcak olarak yapılır.
4 kişilik etsiz Erzurum Çiriş Yemeği üretimi için gereken bileşenler aşağıdaki gibidir.

• 500 g çiriş otu
• 25 g pilavlık bulgur
• 10 g domates salçası
• 30 ml zeytinyağı
• 1 adet orta boy kuru soğan
• 300 ml su
• 10 g tuz
• 2 g karabiber

Zeytinyağı tencerede ısıtılır. Üzerine soğan yemeklik doğranıp kavrulur. Domates salçası da eklenip kavurmaya devam edilir. Yemeğin içerisine iri doğranan çiriş otlar, bulgur ve tuz ilave edilir.
Üzerine çıkacak kadar sıcak su ilave edip tencerenin kapağı kapatılır.5 dakika daha pişirildikten sonra bulgurlar yumuşayınca karabiber eklenip karıştırılır. Ocaktan alıp 10-15 dakika dinlendirdikten sonra servis yapılır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Çiriş Yemeğinin geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınırla ün bağı bulunan Erzurum Çiriş Yemeğinin tüm üretim aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinasyonunda ve Erzurum Ticaret Borsası, Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi ve Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden konuda uzman birer kişinin katılımlarıyla toplam 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından yapılır. Düzenli olarak yılda bir kez yapılan denetimler, ayrıca ihtiyaç duyulduğunda ve şikâyet halinde her zaman yapılır.
Denetim mercii; üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğunu; üretim metoduna uygunluğu ve Erzurum Çiriş Yemeği ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğunu denetler.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 987
Tescil Tarihi : 27.12.2021
Başvuru No : C2021/000137
Başvuru Tarihi : 24.03.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Çortutu Pancarı
Ürün / Ürün Grubu : Yemek / Yemekler ve çorbalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mahallesi Musalla Cad. No:23 Yakutiye / ERZURUM
Coğrafi Sınırı : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Çortutu Pancarı ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Çortutu Pancarı ibareli logo ve mahreç işareti amblemi işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Coğrafi sınırda şalgam bitkisinin (Brassica napobrassica) yumrularından elde edilen turşuya çortutu adı verilir. Erzurum Çortutu Pancarı ise çortutunun, dana eti, tereyağı, salça, soğan, bulgur ve pul biberle pişirilmesi ile üretilir.
Erzurum Çortutu Pancarının ana malzemesi şalgamdır. Erzurum’da bolca yetiştirilen şalgam, önce turşu yapılarak tüketilmiş daha sonra bu turşudan yemek yapılarak tüketime devam edilmiştir. Erzurum mutfağının geçmişi eskiye dayanan ve üretimi ustalık becerisi gerektiren yemeklerinden olan Erzurum Çortutu Pancarının üretimi coğrafi sınıra özgü nitelik taşır. Bu sebeple coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Çortutunun hazırlanışı;
Malzemeler:

• 1 kg şalgam
• 1 çay bardağı kaya tuzu
• 1 yemek kaşığı tuz
• 2 l su

Şalgamlar ilk önce daire şeklinde dilimlenir daha sonra küçük parmak kalınlığında kesilir. Kesilen parçalar, 1 çay bardağı kaya tuzu ile harmanlanarak bir gece kaya tuzunda bekletildikten sonra sudan geçirilir. Ardından turşu kurulacak kaplara doldurularak üzerine 1 yemek kaşığı tuz ve 2 litre su eklenir. Şalgam parçalarının suyun içerisinde kalması amacıyla üzerlerine ağırlık konularak kabın ağzı kapatılır. Çortutu, oda sıcaklığında 15 gün bekletildikten sonra kullanıma hazır hale gelir.
Erzurum Çortutu Pancarının yapılışı (Yaklaşık 4 kişilik);
Malzemeler:

• 130 g Çortutu
• 2 yemek kaşığı tereyağı
• 1 yemek kaşığı domates salçası
• 500 g dana eti (500 gr Kemikli et, parça et veya pöç şeklinde kullanılabilir) veya 150 g dana kavurma
• 1 çay bardağı pilavlık bulgur
• 1 çay kaşığı pul biber
• 1 adet orta boy kuru soğan

Dana eti (Kemikli et, parça et veya pöç) kullanılması durumunda etlerin üzerini geçecek şekilde su eklenerek düdüklüde yaklaşık 45 dakika haşlanarak pişirilir. Kavurma kullanılması durumunda ise haşlama aşaması atlanır. Soğan doğranıp tereyağı ile kavrularak üzerine salça konulduktan sonra karıştırılır. Ardından haşlanan et veya kavurma eklenir. Çortutu, üzerini geçecek şekilde suya konulur ve 10 dakika suda dinlendirilir. Dinlenen çortutu süzülerek yemeğe eklenir. Bulgur ve pul biber de eklenerek kısık ateşte 30 dakika pişirilir. Erzurum Çortutu Pancarı, 30 dakika dinlendirildikten sonra servis edilir.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Çortutu Pancarı üretimi, kendine özgü koşullar bulundurur. Bu sebeple yöre ile ün bağı bulunan Erzurum Çortutu Pancarının tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsası koordinasyonunda ve Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi, Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Erzurum Ticaret Borsasından konuda uzman birer kişinin katılımıyla üç kişiden oluşan denetim mercii tarafından, düzenli olarak yılda bir defa, gerekli görülen hallerde ve şikâyet üzerine ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii tarafından; üretimde kullanılan bileşenlerin ve miktarlarının uygunluğu; üretim yöntemlerinin uygunluğu ve Erzurum Çortutu Pancarı ibareli, logo ile mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu denetlenir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1185
Tescil Tarihi : 02.08.2022
Başvuru No : C2021/000480
Başvuru Tarihi : 19.11.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Erzurum Şalgam Dolması
Ürün / Ürün Grubu : Yemek / Yemekler ve çorbalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzurum Ticaret Borsası
Tescil Ettirenin Adresi : Kazım Karabekir Paşa Mah. Musalla Cad. No:23 Yakutiye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Erzurum Şalgam Dolması ibareli aşağıdaki logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzurum Şalgam Dolması ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzurum Şalgam Dolması; daire şeklinde dilimlenerek haşlanan şalgamların arasına iç harç koyulup pişirilmesi suretiyle üretilen yemektir. İç harcı kıyma, pirinç, soğan, sarımsak, reyhan, karabiber, pul biber ve tuz kullanılarak hazırlanır. Tereyağında kavrulan salça eklenerek pişirilir. Servisi sıcak olarak yapılır. İsteğe bağlı olarak üzerine sarımsaklı yoğurt dökülebilir.
Erzurum Şalgam Dolmasının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı vardır.

Üretim Metodu:
4-5 kişilik Erzurum Şalgam Dolması için bileşenler
Dolma için:

• 1 kg şalgam
• 500 g kıyma
• 70 g pirinç
• 1 orta boy soğan
• 3 diş sarımsak
• 3 g reyhan
• 4,5 g karabiber
• 6 g pul biber
• 16 g tuz
• Sosu için:
• 30 g tereyağı
• 18 g salça

Şalgamlar 5 mm kalınlığında daire şeklinde dilimlenir. 10 dakika suda haşlanıp süzgeçle süzülerek soğumaları beklenir.
İç harcı için kıyma, pirinç ve diğer bileşenler bir kapta karıştırılır. Hazırlanan harçtan, şalgamların büyüklüğüne göre yaklaşık 30-40 gram alınıp elde yassı şekil verilir. İki şalgam diliminin arasına konur. Hazırlanan dolmalar tencereye dizilir.
Bir tavada kızdırılan tereyağına salça eklenip kavrulur ve dolmaların üzerine ilave edilir. Dolmaların üzerini geçecek şekilde su eklenir. Dolmaların dağılmaması için üzerine bir tabak kapatıldıktan sonra tencerenin kapağı da kapatılarak 25-30 dakika pişirilir. Erzurum Şalgam Dolmasının servisi, sıcak olarak yapılır. İsteğe bağlı olarak üzerine sarımsaklı yoğurt dökülebilir.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum Şalgam Dolmasının geçmişi eskiye dayanır. Erzurum ilinin mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzurum Şalgam Dolmasının tüm üretim aşamaları coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Erzurum Ticaret Borsasının koordinatörlüğünde ve Erzurum Ticaret Borsası, Atatürk Üniversitesi Turizm Fakültesi ve Erzurum İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden ürün konusunda uzman birer üye olmak üzere en az 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından gerçekleştirilir. Denetimler düzenli olarak yılda bir kez, ihtiyaç duyulduğunda ve şikâyet halinde ise her zaman yapılır.
Denetim kriterleri aşağıdaki gibidir.

• Kullanılan bileşenlerin uygunluğu.
• Üretim metoduna uygunluk.
• Erzurum Şalgam Dolması ibaresinin ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1020
Tescil Tarihi : 04.02.2022
Başvuru No : C2019/153
Başvuru Tarihi : 22.10.2019
Coğrafi İşaretin Adı : Hasankale Lavaşı
Ürün / Ürün Grubu : Lavaş / Fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Pasinler Ticaret ve Sanayi Odası
Tescil Ettirenin Adresi : Kethüda Mahallesi, Ulucami Sokak No: 68/A Pasinler ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Hasankale Lavaşı ibaresi ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Hasankale Lavaşı ibaresi ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Hasankale Lavaşı; ekmeklik buğday unu, su, ekşi maya ve tuz kullanılarak hazırlanan hamurun, üzerine kepek serpilmiş pasalar üzerinde şekillendirilip odun ateşli mozaik tabanlı taş fırınlarda pişirilmesi suretiyle üretilir. Ekşi maya olarak genellikle bir önceki lavaş üretiminden ayrılan hamur kullanılır veya lavaş ustası tarafından yeniden ekşi maya hazırlanır.
Hasankale Lavaşının boyu 120 – 150 cm, eni 10 – 20 cm ve kalınlığı 2 –5 cm kadardır. Üretiminde ekşi maya ve kepek kullanılması ile odun ateşinde pişirilmesi sayesinde karakteristik tat ve kokusunu kazanır. Günlük tüketim amaçlı üretilir. Gıda ile temasa uygun ambalajlarda, güneş görmeyen, serin ve kuru yerde muhafaza edildiği takdirde raf ömrü 3 gündür.
Hasankale Lavaşının geçmişi eskiye dayanır. Hasankale ilçesinde başlayan üretim, zamanla Erzurum ili geneline yayılmıştır. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
250 - 260 adet Hasankale Lavaşı üretmek için gereken bileşen miktarına ve üretim metoduna aşağıda yer verilmektedir.

• 50 (± 0,5) kg ekmeklik buğday unu
• 30 (± 0,5) litre su
• 500 (± 50) g ekşi maya
• 500 (± 50) g tuz

Kepek (pasalara serpmek için)
Ekşi mayanın hazırlanması: Genellikle bir önceki lavaş üretiminden ayrılan hamur ekşi maya olarak kullanılır. Ancak yeniden yapılması gerekirse; 25 (± 1) kg ekmeklik buğday ununa, 20 (± 1) litre su ilave edilerek, lavaş hamurundan daha sert bir kıvama gelinceye kadar yoğurulur. 10 - 12 saat dinlendirilen bu hamur, ekşi maya olarak kullanılır.
Un, su, ekşi maya ve tuz karıştırılıp yoğrulur. Hazırlanan hamur en az 10 dakika dinlendirildikten sonra, 250 - 260 parçaya bölünür. Bu parçalardan, “künt” denilen küçük top şeklinde hamurlar hazırlanır. Küntler, içine kepek serpilmiş tahta pasalara dizilir. Hamurun yapışmaması için lavaş ustası ellerini suyla ıslatır, un kullanmaz. Küntler; lavaş ustasının parmak ucu darbeleriyle, piştikten sonra boyları 120 – 150 cm, enleri 10 – 20 cm ve kalınlıkları 2 –5 cm olacak şekilde ince uzun hamurlar haline getirilir. Fırın küreğine yerleştirilir ve odun ateşiyle yanan mozaik tabanlı taş fırınlarda 3-7 dakika pişirilir.
Hasankale Lavaşı günlük üretilir. Soğuduktan sonra gıda ile temasa uygun ambalajlara konularak güneş görmeyen, serin ve kuru yerde muhafaza edildiği takdirde raf ömrü 3 gündür.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Hasankale Lavaşının geçmişi eskiye dayanır ve coğrafi sınır ile ün bağı bulunur. Bu sebeplerle Hasankale Lavaşının tüm üretim aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Pasinler Ticaret ve Sanayi Odasının koordinasyonunda ve Pasinler Ticaret ve Sanayi Odası ile Pasinler İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünden konuda uzman birer kişinin katılımıyla oluşan toplam 2 kişilik denetim mercii tarafından düzenli olarak yılda bir kere, şikâyet halinde ve ihtiyaç duyulduğu her zaman yapılır.
Denetime esas kriterlere aşağıda yer verilmektedir.
Üretimde kullanılan bileşenlerin uygunluğu.

• Taş fırının uygunluğu.
• Üretim metoduna uygunluk.
• Ürünün fiziki özelliklerinin uygunluğu.
• Muhafaza ve ambalajlama koşullarının uygunluğu.
• Hasankale Lavaşı ibaresinin ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 206
Tescil Tarihi : 27.12.2016
Başvuru No : C2012/075
Başvuru Tarihi : 07.06.2012
Coğrafi İşaretin Adı : Hınıs Fasulyesi
Ürün Adı : Kuru Fasulye
Coğrafi İşaretin Türü : Menşe adı
Tescil Ettiren : Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü
Tescil Ettirenin Adresi : Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü 25090 Aziziye ERZURUM
Coğrafi Sınır : Hınıs ilçesi ve köyleri

Kullanım Biçimi : Markalama

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Hınıs ilçesi ve köylerinde yetişen Hınıs Şeker Fasulyesi yuvarlak veya oval şekilli beyaz renkli üründür. Ayrıca Hınıs Fasulyesinin meyvesi olan baklalar çeşide göre uzun ve dolgundur. Çeşide göre baklalar içerisinde 4-10 arasında değişen tohum bulunur. Nadiren tek tohumlu küçük baklalara da rastlanır. Bununla birlikte lezzet ve aromasının çok iyi oluşu, çabuk pişmesi ve pişirilince kabuk atmaması gibi özellikleri bulunmaktadır. Fasulye yetiştiriciliği yapılan Hınıs İlçesinin toprakları killi- tınlı yapıda ve pH’sı 7 civarındadır. Rakımı 1720 m, yıllık yağış miktarı 452,8 mm’dir.
Fiziksel Özellikleri:
Bitki rengi ve tipi: Yeşil, sarılıcı
Bakla rengi: Yeşil
Tane şekli: Yuvarlak-oval
Ekim normu: 12-16 kg/da
Bitki boyu (cm): 98.0
Tane sayısı (adet): 32.2
İlk bakla yüksekliği (cm): 16.5
Tane verimi (kg/da): 200-250
Fizikokimyasal Özellikleri:
100 tane ağırlığı (g):48.06-49.58
Yaş ağırlık (g): 96.96-101.30
Su alma kapasitesi (g/tane): 0.48-0.51
Su alma indeksi (%): 1.01-1.05
Kuru hacim (ml): 139-140
Yaş hacim (ml): 236-240
Şişme kapasitesi (ml/tane): 0.47-0.50
Şişme indeksi (%): 2.20-2.25
Pişme süresi (dak): 40-46
Protein (%): 23.4-25.1
Toprak özellikleri:
Bünyesi: Tınlı veya Killi Tınlı
EC:2.1 Tuzsuz
Suya Doygunluk Oranı: 54
pH: 7.30
Organik Madde Miktarı: 2.24 Orta
Kireç Miktarı: 8.6 Orta Kireçli
P2O5 İçeriği: 6.3 Kg/da az veya orta
K2O İçeriği: 370 Kg/da
İklim Özellikleri:
Erzurum ili Hınıs ilçesi 39˚22̍18'' enlemi, 41˚24'62'' boylamında, 1720 rakımda yer almaktadır. Bölgede çok sert bir kara iklimi hüküm sürer. Hava sıcaklığı ortalama 15˚C, hava nispi nemi ortalama %61, yıllık toplam yağış miktarı 452,8 mm’dir. Ekim ayında düşmeye başlayan sıcaklık değerleri özellikle ocak ayında ortalama olarak -8.3 dereceye kadar düşer.
Toprak Hazırlığı:
Sonbaharda tarla pullukla 18-22 cm derinlikte sürülüp yabancı otlar yok edilerek, kışa bu şekilde bırakılır ki yağmur ve kar sularını iyi tutabilsin. İlkbaharda da tarla nemini kaçırmadan, toprak tavda iken ve yabancı otları yok etmek amacı ile mibzerle ekim için kazayağı + tapan veya kürüm geçirilir, ekime hazır duruma getirilir. Serpme ekimde ise ilkbaharda önce tohum atılıp sonra kazağı + tapan geçirilir.
Tohumlukta Bulunması Gereken Kriterler:
Tohumlukların çimlenme gücünün ve veriminin yüksek olmasına, hastalıklı, kırık, çatlak tohumlukların kullanılmamasına dikkat edilir.
Ekim Zamanı ve Yöntemi:
Sıcak iklim bitkisi olan fasulyenin ekimi, baharın son soğuklarından zarar görmesin diye Mayıs ayının 10 ile 20’si arasında 1600-1720 m yükseklikteki arazilere yapılır. Bu aylarda toprak sıcaklığı 6-8°C hava sıcaklığı ise 12-16°C' olup, çimlenme ve çıkış için yeterlidir. Tohumlar serpme ve mibzerle ekilebilir. Ekim derinliği 3-5 cm arasında olup, derinlik ürün ve toprağa bağlıdır. Ağır toprakta yüzlek, hafifte ise derine ekim yapılmalıdır. Dekara ekilecek tohumluk miktarı, ürün ve tane iriliğine bağlı olup, iri taneli olanların miktarı küçük tanelilerden daha fazladır. Mibzerle ekimde fasulye 12-16 kg/da tohum ister. Serpme ekimde bu tohum miktarları 1/3 kat kadar artırılmalıdır.

Denetim:
Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünün koordinasyonunda Hınıs İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Hınıs Kaymakamlığı tarafından ürünün üretim ve pazarlamasına yönelik denetimler yapılacaktır. Hınıs Fasulyesi yetiştiriciliği konusunda toprak hazırlığından hasata kadar üretici/çiftçilere üretim konusunda eğitimler düzenlenecektir. Denetim komisyonunda belirtilen kurumların görevlendireceği uzman kişilerce ürünün üretim metoduna uygunluğu, tohum, ekim, gübre uygulaması, sulama dönemleri belli periyotlarla denetlenecektir.

Tescil No : 976
Tescil Tarihi : 20.12.2021
Başvuru No : C2021/000149
Başvuru Tarihi : 30.03.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Karnavas Bezi
Ürün / Ürün Grubu : Dokuma kumaş / Dokumalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Olur Kaymakamlığı
Tescil Ettirenin Adresi : Merkez Mah. Cumhuriyet Cad. 35/2 Olur ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili Olur ilçesi

Kullanım Biçimi : Karnavas Bezi ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Karnavas Bezi ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Karnavas Bezi; % 100 pamuk ipliğiyle bezayağı tekniği kullanılarak kamçılı tezgâhlarda dokunan ve 4’lü, 9’lu saz dalı ve hayat ağacı motiflerinden oluşan yöresel motiflerin yanı sıra Orta Asya Türk motifleriyle süslenen dokuma kumaştır. Başörtüsü, yazlık giyim ve aksesuarları ile ev dekorasyonu yapımında kullanılır.
Karnavas Bezi; tezgâhta birbirinden ayrı şekilde dokunan yaklaşık 160x55 cm ölçüsünde iki parça bezin, elde dikilerek yaklaşık 160x110 cm ebadında olacak şekilde birleştirilmesi ile üretilir. Geçmişte geleneksel olarak yün atkı ve çözgü iplikleri kullanılırken günümüzde hazır leventlere sarılmış halde alınan 20 ve 30 numaralı çok bükümlü % 100 pamuk ipliği kullanılır. Genelde beyaz renkli olmakla beraber, kullanım yerine göre renkli çözgü iplikleri ile çizgiler oluşturulup desenlendirilerek de dokunabilir. Dokumanın desenleri için seçilen motiflerde bordo, kırmızı, mavi, yeşil, sarı, pembe vb. gibi canlı renkler kullanılırken “kenar suyu” olarak adlandırılan bezin kenar kısımlarında sadece bordo ve lacivert renkleri kullanılır.
Dokumada kullanılan motiflerden şemsiye, yıldız, çengel, hayat ağacı, su ve bitki motifleri Orta Asya Türk motiflerinden olup para çiçeği (3’lü, 5’li ve 8’li), salkım çiçek (4’lü ve 9’lu ), Meryem Ana ve geçmişten günümüze gelen bazı motifler de Karnavas Bezinde kullanılır.
Karnavas Bezinin geçmişi eskiye dayanır. Karnavas, Erzurum ili Olur ilçesinde bulunan Ormanağzı Mahallesinin eski adı adıdır. Bu mahallede başlayan üretim, zamanla tüm ilçeye yayılmıştır. Coğrafi sınıra özgü üretim metodu ustalık becerisi gerektirir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Karnavas Bezini dokumaya başlarken, leventlere sarılı halde alınan 20 ve 30 numaralı çok bükümlü % 100 pamuk iplik, kamçılı tezgâhların üst kısmında iplik takılan kısma yerleştirilir. Çözgü ipliği, gücü deliği adı verilen dokuma çerçevesiyle bağlantılı olan çelik tellerin her birinden tek, tarak deliğinden ise çift olacak şekilde geçirilip tahta çubuğa bağlanarak tahar işleme olarak adlandırılan işlem yapılır. Kamçılı tezgâhlarda bu teknikle üretilen Karnavas Bezinde 100’lük tarak kullanılır. Dokumaya geçmeden önce çözgü ipliklerini sabitlemek amacıyla 10 kat pamuk ipliği, atkı ipi olarak kullanılır ve bezayağı tekniği ile 10 sıra dokuma yapılır.
Kamçılı tezgâhlara iplik geçirme işleminin ardından 15 cm boşluk bırakılarak Karnavas Bezi dokunmaya başlanır. Dokuma sırasında ağızlık açma işlemi, geçmişte el tezgâhlarında mekiğin sağa-sola elle itilmesiyle yapılırken günümüzde kamçılı tezgâhlarda kamçı ve ayakçalar kullanılarak yapılır. Ayakçalar ve kamçı ile açılan
iplerin arasından mekiğin bir sağa bir sola itilmesiyle ağızlık oluşması için Karnavas Bezi üretiminde iki çerçeve kullanılır.
Karnavas Bezi motifleri, bezin dokunması sırasında atkı ve çözgü ipinin arasına geçirilen renkli iplerin sıkıştırılması ile oluşur. Motif oluşturma sırasında tezgâhın bir ayağına basılıp çözgü iplerinin bir kısmı yukarı kaldırıldıktan sonra ilave atkı ipi, gerektiği miktarda telden geçirilip üzerine normal atkı ipi atıldıktan sonra tarakla sıkıştırılır. Ardından desen ipi ile motiflerin işlenmesine diğer ayağa basılarak açılan ağızlıktan devam edilir. Her atkı atımında motif iplikleri de desene göre çözgü ipliklerine sarılarak desen oluşturulur.
Karnavas Bezine 3 cm düz dokuma yapılarak başlanır. Daha sonra su yolu motifi dokunur. Su yolu motifinin arasına canlı renkli iplerden seçilerek tekli çatal çiçeği, gelin alma, çengel vb. motiflerinden biri seçilerek dokumaya devam edilir. Motiflerin genişliğine göre aralarındaki mesafe ölçü çubuğu ile ayarlanarak seçilmiş olan motiflerden 5 ya da 6 tanesi dokunur. Orta kısımlara gelindiğinde 9’lu veya 4’lü saz dalı, kırtıklı gül, 4’lü para çiçeği gibi motiflerden biri seçilerek Karnavas Bezinin dokunmasına devam edilir. Bu kısımda seçilen motiflerin aralarına 10-11 cm düz dokuma yapılarak 8 sıra olacak şekilde dokunur. Sonuna gelindiğinde başında uygulanan ikinci sıra motif ve birinci sıra kenar suyu motifi tekrar dokunur, 3 cm düz dokuma yapılarak ürün tamamlanır. Yeni ürüne başlamak için 10 cm dokuma yapmadan boşluk bırakılır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Karnavas Bezinin geçmişi eskiye dayanan Coğrafi sınıra özgü üretim metodu ustalık becerisi gerektirir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Karnavas Bezinin tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Olur Kaymakamlığının koordinasyonunda ve Erzurum İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Olur İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Geleneksel Türk El Sanatları Bölümü ile Olur Kaymakamlığından konuda uzman birer kişinin katılımıyla 4 kişiden oluşan denetim mercii tarafından yapılır. Denetimler düzenli olarak yılda bir defa, gerekli görülen durumlarda ve şikâyet halinde ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetime esas kriterler aşağıdaki gibidir:

• Üretimde kullanılan malzemelerin uygunluğu.
• Özellikle motif çeşitleri ve dokuma tekniği olmak üzere üretim metoduna uygunluk.
• Yaklaşık 160x55 cm ölçüsündeki iki dokuma parçasının elde dikilerek birleştirilmesinin uygunluğu.
• Karnavas Bezi ibaresinin, logosunun ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No: 112
Başvuru Tarihi: 12.08.2005
Başvuru No: C2005/023
Yayın Tarihi: 11.05.2008
Coğrafi İşaretin Türü: Menşe Adı
Başvuru Sahibi: Ormanağzı Köyü Muhtarlığı
Başvuru Sahibinin Adresi: Ormanağzı Köyü Olur/Erzurum
Ürünün Adı: Dut Pekmezi
Coğrafi İşaretin Adı: KARNAVAS DUT PEKMEZİ
Kullanım Biçimi: Markalama
Coğrafi Sınırları: Erzurum ili, Olur ilçesinde, Ormanağzı (Karnavas), Taşlıköy ve Yeşilbağlar, Köprübaşı, Coşkunlar Köyleri

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri: Karnavas dut pekmezinin; diğer bölgelerden ayırıcı özellikleri şunlardır. Pekmez yapılan dutların

olup, dut bahçelerinde yalnız çiftlik gübresi kullanılmaktadır, kimyasal mücadele yapılmaktadır. Karnavas dut pekmezi sağlık açısından çok yararlı olup kansızlığa iyi geldiği, vücudu güçlendirdiği ve daha pek çok yönden insan sağlığına faydalı olduğu bilinmektedir. Ayrıca eşsiz lezzetiyle de yöre halkının kahvaltı sofralarını süsleyen bir üründür.

Ürünün Tanımı ve Özellikleri: Karnavas Dut Pekmezi;

olup oldukça viskoz bir yapıya sahiptir.

Üretim Şekli: Karnavas dut pekmezi yapımı dutların olgunlaşmasıyla birlikte Haziran ayının ilk haftası başlar ve yaklaşık beş hafta sürer. Dut ağaçları bu süre zarfında iklim şartlarına bağlı olarak, 3-4 gün aralıklarla 8-10 kere hasat edilir. Genellikle ilk hasatta elde dilen dut, pekmez yapımında kullanılmaz. Yaş olarak tüketilir veya perakende satılır. Daha sonraki hasatlar pekmez üretimi için daha uygundur. Tam olgunlaşmış dutlar hasat edildikten sonra ayıklama işlemine tabi tutulur. Ayıklama aşamasında, dut içerisinde bulunan olgunlaşmamış yeşil dutlar, yaprak,böcek, odun parçacığı gibi yabancı maddeler uzaklaştırılır. Bu işlemden sonra dutlar kazana boşaltılarak 1/4 oranında su ilave edilir ve çam odunu ateşinde kaynatılır (pişirilir). Bu şekilde ısıl işleme tabi tutulan dutlar çam ağacından yapılmış olan presleme düzeneklerine alınarak preslenir ve şıra denilen kısım elde edilir. Şıra ise süzme işlemine tabi tutularak, koyulaştırma kaplarına alınır. Koyulaştırma açık kazanlarda karıştırılarak yapılmaktadır. Şıranın miktarına bağlı olarak 15-40 dakika sürmektedir. Koyulaştırma işlemine pekmezin kıvamına bakılarak son verilir. Pekmezler başka bir kaba alınıp karıştırılarak, havalandırılarak soğutulur bu esnada tahta kaşıklar marifetiyle karıştırılarak içerisindeki suyun buharlaşarak uzaklaşması sağlanır ve pekmez parlak rengini alana kadar karıştırmaya devam edilir. Pekmez yapımında su ve dut kullanılır hiçbir katkı maddesi ilave edilmez, Bu şekilde üretilen pekmezler ambalajlanarak depolanır.
Üretimi yapılan dut pekmezinin %80'ine yakını hemen satılırken, geriye kalan kısmı cam ya da olastik kavanozlarda oda sıcaklığının birkaç derece altında muhafaza edilir. İdeal kullanım süresi bir yıl olmakla beraber daha uzun sürelerde de muhafaza edilmesi mümkündür.

Kullanım Biçimi: Üretilecek ürün etiket bilgileri üzerine "Karnavas Dut Pekmezi" ibaresi yazılacaktır. Ürün cam kavanozlara ihtiyaca göre 100 g, 250 g, 400g, 800g olarak otomatik dolum makineleri ile doldurularak etiketlenecektir. Etiket bilgileri üzerinde, ürünün adı, üretim ve son kullanma tarihleri, seri veya parti nosu, içeriği, muhafaza şekli, besin değeri, logo, resim bulunacaktır. Organik ürün olduğu sertifikalandığı zaman organik ibaresi de yazılacaktır.

Denetim: Karnavas Dut Pekmezinin üretimi ve kalite kontrolü; Olur Kaymakamlığı Köylere Hizmet Götürme Birliğinden bir kişi, Olur Belediyesinden bir kişi, Tarım İlçe Müdürlüğünden bir kişi, Atatürk Üniversitesi Oltu Meslek Yüksekokulu Gıda Teknolojisi Programından uzman bir kişi, Ormanağzı (Karnavas) Köyü Muhtarlığından (üretici) bir kişi 5 kişilik komisyon tarafından her yıl üretim aylarında (Haziran-Temmuz aylarında) ve ihtiyaç duyulduğunda yapılacaktır.

Tescil No : 506
Tescil Tarihi : 20.07.2020
Başvuru No : C2018/191
Başvuru Tarihi : 08.10.2018
Coğrafi İşaretin Adı : Narman Şeker Fasulyesi
Ürün / Ürün Grubu : Kuru fasulye / İşlenmiş ve işlenmemiş meyve ve sebzeler ile mantarlar
Coğrafi İşaretin Türü : Menşe adı
Tescil Ettiren : Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü
Tescil Ettirenin Adresi : Selçuklu Mahallesi Tarımsal Araştırma Caddesi 25090 Dadaşkent ERZURUM
Coğrafi Sınırı : Erzurum ili Narman ilçesi

Kullanım Biçimi : Narman Şeker Fasulyesi ibaresi ve menşe adı amblemi ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Narman Şeker Fasulyesi ibaresi ve menşe adı amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.
Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Narman Şeker Fasulyesinin elde edildiği bitkiler yeşil renkte ve sarılıcıdır. 170 cm’ye kadar uzayabilen bu bitkiler, aynı zamanda geççidir. Coğrafi sınırda gece ve gündüz sıcaklık farkının yüksek olması sebebiyle bitkilerin vejetasyon süresi uzundur ve yetiştiricilik 10 Mayıs - 10 Ekim tarihleri arasında yapılır.
Bir önceki dönemde yetiştirilen bitkilerden alınan tohumların kullanılması suretiyle elde edilen Narman Şeker Fasulyesi, yerel popülasyon özelliği gösterir. Yuvarlak - oval şekilli, beyaz renkli, şeker tane tipinde bir kuru fasulyedir. Narman Şeker Fasulyesi çabuk pişmesiyle bilinmekte olup, kendine özgü tatlımsı tada ve yüksek protein içeriğine sahiptir. Olgunlaşan baklaların kırmızı renk alması ve hasat olgunluğunda üzerlerinde grimsi eflatun lekeler oluşması ayırt edicidir.

Üretim Metodu:
Toprak Hazırlığı: Tarla, ekim ayının son haftası pullukla sürülür ve kışı bu halde geçirmesi sağlanır. Toprak işleme sonucu oluşan kesekler kış aylarındaki donup çözülmelerin etkisiyle parçalanır ve toprak havalanmış olur. Mayıs ayında toprak tava geldiğinde, tarla pullukla tekrar sürülür ve rotatil çekilerek tohum yatağı hazırlanır. Mayıs ayında yapılan ikinci toprak işlemesinden önce, toprağa yanmış ahır gübresi serpilir.
Ekim Zamanı ve Yöntemi: Narman Şeker Fasulyesi üretimi yapılan bitkilerden alınan tohumlar, bir sonraki yetiştirme döneminde kullanılmak üzere saklanır. Tohumların çimlenme gücünün yüksek olmasına ve hastalıklı, kırık veya çatlak tohumların kullanılmamasına dikkat edilir. Tohumlar, ilkbahar geç donlarından zarar görmemesi için 10 - 20 Mayıs tarihlerinde ekilir. Narman Şeker Fasulyesi, genelde serpme ekim yöntemiyle ekilmesine rağmen, ekimin mibzerle yapılması da mümkündür. Ekim normu kullanılan yönteme göre farklılık gösterir. Serpme ekimde 15 - 20 kg/da ve mibzerle ekimde 12 - 16 kg/da tohum kullanılır. Serpme ekimin ardından toprak kazayağı ile işlenir ve sıra arası ile sıra üzeri mesafeler ayarlanamadığı için çıkış yaptıktan sonra bitkiler çok sık aralıktaysa seyreltme işlemi yapılır. Mibzerle ekimde tohumlar, ekim derinliği 3 - 5 cm, sıra arası 50 - 65 cm ve sıra üzeri 10 - 25 cm olacak şekilde ekilir. Ekim derinliği ile bitki aralıkları toprak yapısına göre ayarlanır. Ağır toprakta yüzlek, hafifte ise derine ekim yapılır.
Gübreleme: Ekimden önce toprak analizi yaptırılarak toprağın organik madde ve besin elementi içeriği tespit edilir ve ekimle birlikte, gerekli organik madde ve besin elementleri toprağa verilir.
Tarladaki Bakım İşlemleri: Narman Şeker Fasulyesinde en önemli bakım işlemleri, yabancı ot mücadelesi ve toprağın havalandırılmasıdır. Bunun için de çapalama işlemi yapılır. Bitkiler çıkış yaptıktan sonra 2 - 3 yapraklı olduğu dönemde ilk çapalama işlemi yapılır ve ilerleyen dönemde yabancı ot yoğunluğu dikkate alınarak ikinci ve gerekirse üçüncü çapalama işlemi yapılır.
Sulama: Fasulyede ilk sulama, çıkış ile çiçeklenme dönemleri arasında yapılır. Çiçeklenmenin başladığı yedinci ayın ikinci haftası, bakla bağlamanın başladığı ve tane doldurmanın gerçekleştiği sekizinci ay bitkinin su ihtiyacının en fazla olduğu dönemlerdir ve bu dönemlerde de sulama yapılır. İklim durumuna ve bitkinin su ihtiyacı dikkate alınarak yetiştirme sezonu içinde toplamda 5 - 6 defa karık usulü sulama yapılır.
Hasat: Bitkilerin ve baklaların sararıp, tanenin sertleştiği devre hasat zamanıdır. Yörede iklim koşullarına bağlı olarak eylül - ekim aylarında bitkiler hasat edilmeye başlanır. Hasatta küçük gruplar halinde elle toplanan fasulyeler genişçe bir alana serilerek kurumaya bırakılır, daha sonra serilen fasulyelerin üzerinden traktörle geçilerek ezilir ve harman edilir. Bu şekilde tane saptan ayırt edilmiş olur. Bu işlemin ardından fasulyeler elekten geçirilir ve elle ayıklama işlemi yapılır. Ayıklanmış olan temiz fasulye tohumları çuvallanarak serin ortamda muhafaza edilir.

Denetleme:
Denetimler, Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü koordinasyonunda, Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünden 2 kişi ile Narman İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünden 2 kişinin katılımıyla oluşturulan denetim mercii tarafından yapılır. Her yıl 2 farklı dönemde yapılacak rutin denetimlerin yanı sıra şikâyet olması durumunda da denetim merciinin toplanarak denetleme yapması sağlanır.
1. Tohum ekim dönemi denetimi: Mayıs ayının ilk haftası ile haziran ayının ilk haftası arasında yapılır.
2. Bitki yetiştirme ve hasat dönemi denetimi: Haziran ayı ile ekim ayının ortası arasında yapılır.
Tohum ekim döneminde, toprak hazırlığı ile tohumluk materyalin uygunluğu, bitki yetiştirme döneminde üretim metoduna uygunluk ile bitkilerin fiziksel özelliklerinin, hasat döneminde ise olgunlaşan baklalarda kırmızı renk ve grimsi lekeler ile hasat edilen Narman Şeker Fasulyesinin fiziksel özelliklerinin uygunluğu denetlenir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No: 127
Başvuru Tarihi: 17.05.2007
Başvuru No: C2007/004
Yayın Tarihi: 03.07.2009
Coğrafi İşaretin Türü: Mahreç İşareti
Başvuru Sahibi: Oltu Ticaret ve Sanayi Odası
Başvuru Sahibinin Adresi: Osman Ayyıldız Cad. Merkez Sok. No:9/1 Oltu/ ERZURUM
Ürünün Adı: KEBAP
Coğrafi İşaretin Adı: OLTU CAĞ KEBABI
Kullanım Biçimi: Markalama
Coğrafi Sınırları: Erzurum İli Oltu İlçesi sınırları (belirtilen özelliklere bağlı kalmak şartı ile Türkiye sınırları içerisinde üretilebilir.

Ürün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikler: Oltu Cağ Kebabını diğer kebap türlerinden ayıran en önemli özellik söz konusu kebabın üretiminde kullanılan etin bölgeye ait doğal ortamda veya yaylalarda doğal besinlerle beslenerek yetiştirilen koyunlardan elde edilmiş olması ve üretim tekniği olarak, odun ateşinde, yatay olarak pişirilmesi ve Cağ adı verilen küçük şişle ya da talebe göre cağsız kesilerek tabakta servis edilmesidir. oltu Cağ Kebabı hazırlanırken üretim şeklinde belirtilenler dışında hiçbir madde katılmamaktadır.

Üretim Alanı: Türkiye sınırları içerinde üretilebilir. (belirtilen özelliklere bağlı kalmak şartı ile)
Üretim Metodu: Et hazırlanışı: Yaylalarda doğal oratamda yetiştirilmiş, en az bir yaşındaki koyunlardan elde edilen et sinir, damar ve zarlardan ayıklanır. Etin yağ oranının %25-%30 arasında olması gerekmektedir. Etin yağ oranı fazla ise alınır. Ayıklanan et, şişe takılmaya uygun şekilde hazırlanır. Et parçalarının belirli bir ölçüsü olmamakla birlikte şişin boyu ve kalınlığı ile orantılı olacak şekilde et parçalara ayırılmalıdır. Örneğin şişin çapı 30 cm ise şişe dizilecek etin boyu 60 cm yani 2 katı kadar olmalıdır. Et tuzlanarak bir gün dinlendirilir.Dinlendirilen et, çok ince kıyılmış soğan, karabiber ile yoğrulup macun haline getirilmesi ile elde edilen özel harç ile iyice yoğrulup hazır hale getirilir. Hazırlanan et şişe takılır ve hafifçe sıkıştırılır. Kullanılan şiş kromdan yapılmış ve et takılan bölgesinin 2x2cm ebadında dört köşe olması önemlidir.
Pişirme: Hazırlanan şiş, meyve veya meşe ağacı odunu kullanılarak yakılan ocakta pişirilir. Ocağın taşya da tuğladan yapılması Oltu Cağ Kebabının kendine has lezzeti için önemlidir. Şiş ateşe konulmadan yarım saat önce ateş yakılmalıve ocağın tamamen kızması sağlanmalıdır. Şiş durgun ateşe tabladan 15cmyükseklikte ve ateşin durumuna göre uygun bir mesafede özel düzeneğe yatay olarak konulur ve piştikçe şiş çevrilir. Etin renginin kırmızıdan kahverengiye dönme seviyesi uygun pişme durumudur.
Sunuş: Pişen Oltu Cağ Kebabı geleneksel olarak Cağ adı verilen küçük şişle ya da talebe göre cağsız kesilerek tabakta servis edilir. Cağ adı verilen küçük şişin et takılan bölümü kromdan yapılmış 20cm uzunluğunda 2mm kalınlığında ve 3mm genişliğinde ucu sivri olarak imal edilir. Geleneksel olarak ahşap saplı olması tercih edilir. Cağ kullanılması durumunda, özel cağ'lar şişteki ete geçirilir ve kebap bıçağı olarak tabir edilen bıçakla kalınlığı 4-7mm oalrak şekilde kesilir. Cağ'ın alt tarafı, ocağın yanında hazırlanan ızgarada isteğe göre kızartılır ve porselen veya krom tabakta servis edilir. Bir Oltu Cağ Kebabı ortalama 80gr olarak sunulur. Cağsız tabakla servis durumunda ise bir porsiyon diye tabir edilen servis 100gr olarak sunulur. Oltu Cağ Kebabı, mevsimine göre ayrı bir tabakta da söğüş kuru soğan ve mevsimine göre söğüş domatesle servis edilir.

Denetim: Oltu Cağ Kebabı'nın yukarıdaki koşullara uygunluğunun denetimi Oltu Ticaret ve Sanayi Odası'nın koordinatörlüğünde, Oltu Belediyesinden 1 personel, Oltu Meslek Yüksekokulndan 1 gıda mühendisi ve Oltu Ticaret ve Sanayi Odasından bir personelin katılımı ile oluşturulacak toplam 3 kişil komisyon tarafından yapılacaktır. Oltu Cağ Kebabı coğrafi işaretinin kullanımı ve denetimi söz konusu komisyon kontrolü altında olup, coğrafi işareti haksızbir şekilde kullananlar hakkında ilgili komisyon tarafından gerekli yasal takibat başlatılacaktır. Söz konusu komisyon, coğrafi işaretin kullanımına ilişkin denetimi yılda bir düzenli olarak, ihtiyaç duyulduğunda ve şikayet üzerine ise her zaman yapacaktır. Denetime ilişkin raporlar OltuTicaret ve Sanayi Odası tarafından düzenli olarak Türk Patent Enstitüsü'ne gönderilir.

Tescil No : 192
Tescil Tarihi : 27.11.2015
Başvuru No : C2012/062
Başvuru Tarihi : 19.03.2012
Coğrafi İşaretin Adı : Oltu Taşı
Ürün / Ürün Grubu : Doğal taş / Diğer ürünler
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Oltu Ticaret ve Sanayi Odası
Tescil Ettirenin Adresi : Osman Yıldız Cad. Merkez Sok. No:9/1 Oltu ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili Oltu ilçesi

Kullanım Biçimi : Oltu Taşı ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Oltu Taşı ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Siyah Kehribar olarak da adlandırılan Oltu Taşı, tipik sedimenter teşekkülleridir. Neojen yaşlı birimlerinde 70-80 cm kalınlığında bir marıngrozu tabakası içinde azami birkaç cm kalınlığında, birkaç metre yataylık gösteren mercekler halinde bulunmaktadır. Bu tabakalar yer yer çatallanmış ve kırılmışlardır. Marın ve Killerden oluşan, filik karakterindeki merceklerin, şiddetli teknotizmaya maruz kalıp kıvrımlaşarak kırıldığı tahmin edilmektedir. Oltu Taşı çıkarmak için açılan galeriler içerisinde birçok bitki ve ağaç fosillerine de rastlanır.
Oltu Taşının az da olsa damarlı olması nedeniyle tamamen pürüzsüz bir görünümü yoktur. Oltu Taşına elle temas halinde kadifemsi bir dokunuş hissi verir. Ayrıca zımpara kâğıdına sürüldüğünde kahverengi toz bırakır. Kolaylıkla çatlayıp kırılmaz ve uzun süre dayanıklıdır.
Fiziksel Özellikleri
Oltu Taşı’nın en dikkat çekici özelliği yer kabuğundan çıkarıldığında çok yumuşak, hava ile temas ettirilmediği sürece bu yumuşaklığını muhafaza edip, hava ile temas ettiğinde sertleşen, zengin, kompakt bir maddedir. Bu özelliklerinden dolayı Oltu Taşının işlenmesi kolay, işlendikçe hava ile temas ederek sertleşen, kullandıkça parlayan bir cevherdir. Genellikle siyah, bazen koyu kahverengi, nadiren gri ve yeşilimsi renklerde bulunur. Hava gazında alev çıkarak yanar ve geriye bir miktar kül bırakır. Yanma esnasında aniden soğutulursa camlaşır ve kalıp haline gelir. Sürtünme ile elektriklenir ve hafif cisimleri çeker. Oltu Taşı Mors sertlik cetveline göre 3 sertliğe sahip olup, özgül ağırlığı 1,26 olan bir cins jayettir.
Oltu Taşı’nın parlatılmış bir kesitinin mikroskop altında yapılan incelemesinde; Linyit, Kil Plajları, Prit taneleri ve Reçine Emrenyasyonu gözlemlenir.
Oltu Taşı, cevher mikroskobunda yapılmış olan kimyasal analizinde ise %77,95 karbon içermekte ve kalorifik değeri 8064 k cal/kg’a kadar ulaşmaktadır.

Oltu Taşı’nın kuru esas üzerine yapılan kimyevi analizinde;

C: 77,95
H2: 0,6.72
S: 09
Kül: 03
Uçucu Madde:Bocmer’e göre %45,35;A.S.T.M.ye göre %51,37
Rutubet: 2,18
Kalori: 8064 k cal/kg
Özgül Ağırlığı: D:1,26 "Jayet"

Üretim Metodu:
Galeri denilen küçük ocaklardan insan emeği ile güçlükle çıkarılan Oltu Taşı, ustalar tarafından teneke ölçeği veya kilo ile satın alınır. Satın alınan taşlar, hava ile temas edip sertleşmemesi için kullanılacağı zamana kadar tekrar toprağa gömülerek sertleşmesi engellenir.
Oltu Taşı yapılacak tespih, takı veya benzer ürün çeşitlerinin büyüklük ve şekillerine göre usta tarafından taşın içindeki yabancı maddeler ve çatlaklar da göz önünde tutularak büyük bir ustalıkla seçilir. Seçilen Oltu Taşı keserle ağaç kütük üzerinde, yaklaşık olarak küçük kare prizma ve dikdörtgen prizma şeklinde kırılır. Kırma işlemi ustalık gerektiren önemli bir adım olup kırmalarda fazla fire verilmemesine dikkat edilir.
İşlem için kırılan Oltu Taşı daha sonra özel olarak yapılan çelik bıçakla, taşın keskin köşeleri yontularak işlenebilecek duruma getirilir. Kırılan taşlar yapım sırası gelene kadar yine çatlamaması ve hava ile temas etmemesi için bir torba içerisinde nemli olarak toprağa gömülür. Gerektikçe buradan alınan taşlar suda saklanarak teker teker yumuşak haliyle işlenir.
Oltu Taşı’nın kullanıma sunulmadan önceki son aşaması, cilalama (parlatma) aşamasıdır. Oltu Taşını cilalama işleminde aşağıdaki araç ve gereçler kullanılmaktadır.

• Polisaj makinesi: Taşı parlatmak için kullanılan keçeli, elektrik motoru olan makinedir.
• Odun kömürü: Çırtı ağacının yakılmasından elde edilir.
• Tebeşir: Tebeşir toz haline getirilerek cila (parlatma) işleminde kullanılır.
• Yağ: Bazı bitkisel ve hayvansal yağlar, Oltu Taşı’nı cilalama (parlatma) işleminde kullanılır.
• Bez (kumaş): Çuha bezi üzerine yağ, kömür ve tebeşir tozu sürülerek cilalama (parlatma) işleminde kullanılır.

Oltu Taşı’na elde cilalama yapılırken; taş tornadan çıkarılmadan önce bez parçasına yağ, tebeşir tozu ve çırtı odununun kömürü sürülür. Bu bez parçası işlenmiş tanelere sürülerek çark döndürülür ve sürtünmenin etkisiyle Oltu Taşı’na cila (parlatma) işlemi yapılmış olur.
Polisaj makinesi ile yapılan cila (parlatma) işleminde ise; elektrik motorlarına takılan bez parçası ile cilalama işlemi de geliştirilmiştir.
Parlatma işlemi biten Oltu Taşı, hazırlanan tasarıma göre altın, gümüş vb. madenlerle birlikte kullanılarak mamul hale getirilir.
Oltu Taşının elde işlenmesi nedeniyle tespih ve takıdaki görünüşü simetrik yapıya sahiptir. Oltu Taşı tespih tanelerinin ip geçmesi için açılan delikleri simetrik ve keskin kenarlı olur.
Oltu Taşı her türlü tespih, takı ve süs eşyası yapımında kullanılır.
Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Oltu Taşı, temel özellik ve ayırt edici nitelik olarak hammaddesinin Erzurum ili Oltu ilçesinde çıkarılıyor olmasıdır.

Denetleme:
Denetimler; Oltu Ticaret ve Sanayi Odasının koordinasyonunda ve Oltu Ticaret ve Sanayi Odasından, Atatürk Üniversitesi Oltu Meslek Yüksekokulundan, Oltu Taşını Geliştirme Sanatkârlarını Koruma ve Kalkındırma Derneğinden konuda uzman birer kişinin katılımıyla oluşan denetim mercii tarafından düzenli olarak yılda bir kez, ayrıca şikâyet halinde ve gerekli görülen durumlarda her zaman yapılır.
Oltu Taşı ürünlerin denetimi, Oltu Taşı’nın ayırt edici özellikleri bölümünde ayrıntılı olarak açıklanan özelliklerinin kontrolleri yapılacaktır. Bu amaçla gerektiğinde Oltu Taşı’ndan kesit alınarak damarlı görünümü ve bileşenleri incelenecektir. Ayrıca orijinal ürünlerde coğrafi işaretin kullanımı sağlanacaktır.

Tescil No : 1463
Tescil Tarihi : 06.09.2023
Başvuru No : C2023/000146
Başvuru Tarihi : 25.04.2023
Coğrafi İşaretin Adı : Pasinler Yaprak Döneri
Ürün / Ürün Grubu : Döner / Yemekler ve çorbalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Pasinler Ticaret ve Sanayi Odası
Tescil Ettirenin Adresi : Kethüda Mah. Ulucami Sok. No:68 Pasinler ERZURUM
Coğrafi Sınır : Erzurum ili

Kullanım Biçimi : Pasinler Yaprak Döneri ibaresi ve mahreç işareti amblemi, ürünün veya ambalajının üzerinde yer alır. Ürünün veya ambalajının üzerinde kullanılamadığında, Pasinler Yaprak Döneri ibaresi ve mahreç işareti amblemi işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Pasinler Yaprak Döneri; ürüne özgü olarak hazırlanan sos ile terbiye edilmiş yaprak haline getirilen sığır karkas etlerinin döner şişlerine dizilerek genellikle dikey konumdaki döner ocağında yavaş yavaş döndürülerek pişirilmesi ile Erzurum ilinde üretilen bir üründür.
Pasinler Yaprak Dönerinin üretiminde genellikle kesimden sonra dinlendirilmiş dana karkas etlerinin but ve kaburga kısımlarındaki etler kullanılır. Bu etlerin ince ve yaprak şeklinde hazırlanması, terbiye edilmesi ve pişirilmesi aşamaları ustalık becerisi gerektirir.
Pasinler Yaprak Döneri; kendine has üretim metodu ile hazırlanan, uzun yıllardır halk arasında meşhur olarak ve günlük öğünlerde tüketilen bir üründür.
Erzurum ilinin yemek kültüründe yer alan ürünlerden biri olan Pasinler Yaprak Dönerinin Erzurum ili Pasinler ilçesi ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Pasinler Yaprak Döneri Bileşenler Listesi ve Kullanılacak Ortalama Miktarları:

• 20 kg ince ve yaprak şeklinde hazırlanmış et,
• 4 kg kuyruk yağı (tercihen koyun kuyruk yağı).

Döner sosu hazırlanması için kullanılacak bileşenler:

• 1 kg rendelenmiş ya da çok ince doğranmış kuru soğan,
• 500 ml ayçiçek yağı ve/veya zeytinyağı,
• 250 g ince şekilde doğranmış biber,
• 200 ml doğal mineralli su,
• 100 ml sirke,
• 50 g yoğurt,
• 25 g kekik,
• 25 g tuz,
• 15 g karabiber,
• 15 g kırmızı pul biber,
• 5 g nane.

Pasinler Yaprak Döneri Hazırlanması ve Pişirilmesi Aşamaları:
Pasinler Yaprak Dönerinin hazırlanması ve pişirilmesinin tüm aşamalarında asgari teknik şartlar ve gıda hijyeni gerekliliklerine riayet edilir.
Yaprak şeklinde açılan etler yeterince dövülerek daha ince hale getirilir.
Yeteri kadar büyüklükte bir kabın içerisinde döner sosu için gerekli bileşenler iyice homojen bir şekilde karıştırılır.
Hazırlanan sos içerisine hazırlanan etler konulur. Ortalama bir gün süre ile etler sos içerisinde bekletilir. Hazırlanan sosun tat ve aroması ile etin iyice terbiye edilmesi sağlanır. Daha sonra terbiye işlemi sonlandırılır.
Terbiye edilmiş etler; ortalama 15 adet parça etten sonra bir sıra kuyruk yağı dizilmesi suretiyle döner şişine geçirilir/dizilir.
Döner şişine uygun şekilde dizilen etler ve kuyruk yağları döner ocağına/tezgâhına yerleştirilir.
Pasinler Yaprak Döneri; tercihen odun ateşinde olmak üzere; döner ocağında 10-15 cm mesafede ayarlanabilir şekilde yavaş yavaş döndürülerek pişirilir.
Pasinler Yaprak Döneri; yeterince kızarıncaya kadar pişirilir. Pişirilmesi tamamlanan yaprak dönerler, döner bıçağı ile ince şekilde kesilir.
Servis:
Pasinler Yaprak Dönerinin servisi; tercihe göre pilav üstü olarak/pilav yanında, ekmek arası olarak, 100 g yaprak döner vb. şekilde istenilen porsiyonlarda tüketicilere servisi yapılır.
Ayrıca Pasinler Yaprak Dönerinin; sıcak olarak servisinin yapılması ve tüketilmesi tavsiye edilir.
Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Erzurum ilinde uzun bir geçmişe sahip olarak üretilen, kullanılan bileşenler ve üretim metodu bakımından farklılaşan Pasinler Yaprak Dönerinin hazırlanması ve pişirilmesi aşamaları ustalık becerisi gerektirir. Bu sebeplerle; Pasinler Yaprak Dönerinin Erzurum ili Pasinler ilçesi ile ün bağı bulunur. Pasinler Yaprak Dönerinin, tüm üretim aşamaları Erzurum ilinde gerçekleştirilir.

Denetleme:
Denetimler; Pasinler Ticaret ve Sanayi Odasının koordinasyonunda; Pasinler Ticaret ve Sanayi Odası ile Pasinler İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünün katılımıyla en az 3 kişiden oluşan denetim merci tarafından gerçekleştirilir.
Denetim yılda en az bir kere düzenli olarak yapılır. Şikâyet üzerine veya gerekli görülen hallerde ayrıca denetim yapılabilir. Yapılan denetimler; 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca raporlanarak her yıl düzenli olarak Pasinler Ticaret ve Sanayi Odası tarafından Türk Patent ve Marka Kurumuna sunulur.
Denetim merci tarafından, denetimde aranılacak kriterlere aşağıda yer verilmektedir.

• Üretimde kullanılan bileşenler listesinin uygunluğu,
• Pasinler Yaprak Dönerinin hazırlanması, pişirilmesi ve servisinin uygunluğu,
• Pasinler Yaprak Döneri ibaresinin ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu denetlenir.

Denetim sırasında tespit edilen uygunsuzluklar ile alınması gerekli tedbirler denetlenen ilgili kişi, kurum veya kuruluşa bildirilir. Denetim merci, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 431
Tescil Tarihi : 22.05.2019
Başvuru No : C2017/039
Başvuru Tarihi : 15.05.2017
Coğrafi İşaretin Adı : İspir Kaymağı
Ürün / Ürün Grubu : Kaymak / Peynirler ve tereyağı dışında kalan süt ürünleri
Coğrafi İşaretin Türü : Menşe adı
Tescil Ettiren : İspir Esnaf ve Sanatkârlar Odası
Tescil Ettirenin Adresi : Cumhuriyet Cad. Esnaf Odası İşhanı Kat: 2 No: 35 İspir ERZURUM
Coğrafi Sınırı : Erzurum ili İspir ilçesi

Kullanım Biçimi : Coğrafi işaret, üreticinin markası ile birlikte ve markadan küçük olmamak üzere ürün ambalajında kullanılır.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
İspir Kaymağının İspir’deki tarihsel geçmişi konusunda erişilen en eski kaynak, 1642 tarihli Avarız Defteridir. Osmanlı tarih yazarlarından Kâtip Çelebi, İspir’de üretilen kaymağın küçük fıçılara bir kat kaymak bir kat bal konularak basıldığından, böylelikle lezzetli bir ürün elde edilirken bozulmasının da engellendiğinden bahsetmektedir.
İspir Kaymağı; İspir’de yetişen ineklerin sütünden elde edilen, gözenekli süngerimsi yapıda ve bal peteği görünümünde, dış kısmı sarımsı beyaz renkte, orta sertlikte ve kuru nitelikteki kaymaktır. İspir Kaymağı üretiminde sütü kullanılan inekler, yaz aylarında İspir’deki doğal otlaklarda kış aylarında ise bu otlaklardan elde edilerek kurutulan otlarla beslenir. Bu sayede tüm yıl boyunca İspir Kaymağı üretiminin yapılması mümkün olur.
İspir Kaymağının Özellikleri

Üretim Metodu:
İspir Kaymağının üretimi sırasıyla sütün kaynatılması ve köpürtülmesi; kaymak tabakasının oluşturulması, pişirilmesi ve serin bir yerde kurutulması aşamalarından oluşur.
İspir Kaymağı, İspir’de yetişen ineklerin sütünden ve sütün yağı alınmadan yapılır. 6 litre sütten yaklaşık yarım kilo kaymak elde edilir.
İneklerden alınan süt, kalın tülbentle süzülerek kaynatılır. Bu şekilde hazırlanan süt, odun ateşiyle yakılan tandırın üstüne konularak kızdırılan derin ve 60-70 cm çapında kalaylı bir bakır veya alüminyum tepsiye yaklaşık 1 metre yükseklikten köpürtülerek yavaş yavaş dökülür. Köpük halinde tepsinin her tarafına eşit olarak yayılan süt, genellikle akşamdan sabah saatlerine kadar 8 saat süre bekletilir. Kaymak oluşurken sütün tandırda kaynamamasına dikkat edilir. Bu şekilde oluşan kaymak, hafif sarıya yakın beyaz renklidir. Kaymağın fazla kızarması yanık tada neden olduğundan istenmeyen bir durumdur.
Tepsinin yanlarından bıçakla kesilerek ayrılan İspir Kaymağı, oklava ile ortasından kaldırılarak yaş tarafı iç kısma gelecek şekilde yarım daire halinde ikiye katlanarak yörede honça diye tabir edilen tahta yer sofrasına konulur ve serin bir odada kendi halinde kurumaya bırakılır.
Ürünün depolama, taşıma ve pazarlanması aşamalarında muhafaza sıcaklığı 4°C’den fazla olmamalıdır.
İspir Kaymağının üretiminde kullanılan malzemeler, Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliğine uygundur.

Denetleme:
İspir Esnaf ve Sanatkârlar Odasının koordinatörlüğünde ve İspir İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Atatürk Üniversitesi Hamza Polat Yüksekokulundan en az birer üyenin katılımıyla oluşacak denetim mercii tarafından denetim işlemleri yürütülür.
Denetimler yılda bir kere yapılır ve 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca raporlanarak Türk Patent Ve Marka Kurumuna sunulur. Şikâyet üzerine veya gerekli görülen hallerde ayrıca denetim yapılabilir.
Denetim mercii, İspir Kaymağını üreten firmalara denetçi ekibi göndererek “ürünün tanımı ve ayırt edici özellikleri” ile “üretim metodu” kısmında belirtilen özelliklere uygun olarak üretim yapılıp yapılmadığını kontrol eder. İspir Kaymağının yapımında kullanılan sütün, İspir’de yetişen hayvanlardan elde edilip edilmediğinin kontrolü tesellüm belgeleri üzerinden yapılır.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No: 141
Koruma Tarihi: 07/07/2008
Başvuru No: C2008/029
Coğrafi İşaretin Türü: Menşe
Başvuru Sahibi: İSPİR ESNAF VE SANATKARLAR ODASI
Başvuru Sahibinin Adresi: Yukarı Mahalle Cumhuriyet Cad. Esnaf İş Hanı Kat:2İspir / ERZURUM
Ürünün Adı: Kuru Fasulye
Coğrafi İşaretin Adı: İspir Kuru Fasulyesi
Kullanım Biçimi: Markalama
Coğrafi Sınırları: İspir ilçesi sınırları

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri :
İspir Kuru Fasulyesine ait genel özellikler:

O.Sivri: Orta Sivri, U.Sivri: Uzun Sivri, Az Bur: Az buruşuk,Mak.Has.Uyg.:Makineli Hasada Uygunluğu.

Büyüme Tipi Yarı Sarılıcı
Bitki Boyu 150-170 cm
Bitkide bakla sayısı 40-50 adet
Bakla uzunluğu 7 cm 12 cm
İlk bakla yüksekliği 11 cm 15 cm
Baklada tohum sayısı 4 adet 5 adet
1000 tane ağırlığı 300 g-325 g
Tohum verimi 230 kg/da 305 kg/da
İspir fasulyesi, ülkemizde şeker fasulyesi olarak bilinen yuvarlağa yakın ve hafif böbrek şeklinde olabilmektedir.

Üretim Metodu: Fasulye sıcak iklim bitkisi olması nedeniyle yetiştiriciliği de ılıman ya da sıcak iklimlerde yapılabilmektedir. Nitekim fasulye 0°C’nin altındaki sıcaklıklardan zarar görmektedir. Sıfırın altındaki 2-3oC’lik sıcaklıklar bile oldukça önemli zararlara neden olmaktadır. Fasulye tohumlarının çimlenebilmesi için toprak sıcaklığının en az 10oC olması gereklidir. Fasulye tohumları toprak sıcaklığı 20-30oC arasında olduğu zaman en iyi çimlenme göstermektedir. Fasulye gelişme devresi içinde 20-25 oC arasında sıcaklık ister. Daha yüksek sıcaklarda çiçeklerin tozlanıp döllenmesi olumsuz yönde etkilenir ve ayrıca çiçek ve bakla dökülmeleri görülür.
Toprak Hazırlığı; İyi hazırlanmış keseksiz tohum yatağı iyi bir çimlenme ve çıkış gereklidir. Diğer taraftan sulama suyunun tarlada rahat bir şekilde dağıtılabilmesi için tarlanın iyi bir şekilde tesviye edilmesi gerekir. Bu amaçla ilkbaharda ekim öncesi tohum yatağı hazırlığı ve yabancı ot kontrolü için yapılacak toprak işlemelerde toprağı alt üst etmeyen ve 8-12 cm derinlikte alttan işleyen kazayağı, kırlangıç kuyruğu gibi aletler kullanılmalıdır. Daha sonra toprak tesviyesi ve varsa kesekleri parçalamak amacıyla diskaro +tapan,tırmık+tapan yada freze gibi aletler kullanılır.
Ekim zamanı; Ekim zamanını belirleyen en önemli faktör sıcaklıktır. Fasulye 0°C’nin altındaki sıcaklıklardan zarar görür. Bu nedenle fasulye ekimine ilkbahar son donlarının bitiminden sonra başlanır. Buna göre son donların meydana geldiği dönemde fasulye toprak düzeyine çıkmamış olmalıdır. Fasulyede minimum çimlenme sıcaklığı 10 oC olmakla birlikte bu sıcaklıkta çimlenme çok yavaştır. Çimlenmenin kısa sürede ve yüksek oranda gerçekleşmesi için toprak sıcaklığının en az 15oC yi bulması gerekir. Dolayısıyla ekim zamanı bölgelere göre farklılık gösterir. Yörede bazen erken ekim yapılmakta dolayısı ile don ve aşırı yağışlardan zarar görebilmektedir.
Gübreleme; Baktagil bitkileri Rhizobium bakterileri vasıtasıyla ihtiyaç duydukları azotun ¾ ünü atmosferden sağlayabilmektedirler. Fakat fasulye simbiyotik yolla atmosferden en az miktarda (ortalama 5-6 kg/da) azot bağlayan bitkidir. Bitki bakteri, toprak ve iklim özelliklerine bağlı olarak simbiyotik azot fiksasyonu çok önemli düzeylerde değişebilmektedir. Yörede fasulye yetiştiriciliğinde yalnızca çiftlik gübresi kullanılmakta dolaysı ile verimde azalmalar görülebilmektedir.
Bakım; Fasulye tarımında en önemli bakım işlemi çapalama ve yabancı ot kontrolüdür. Ekim sonrası sulama yapılmış veya yağmur yağmışsa toprak yüzeyinde kaymak denilen sert bir tabaka oluşabilir. Çimlenen tohumların kolayca çıkış yapabilmesi için bu tabakanın hafif bir çapalama yapılarak kırılması gerekir. Bitkiler çiçek oluşturana kadar yabancı otların kontrol edilmesi gerekir.
Sulama; fasulye bitkisinin ekimden hasadına kadar 400-450 mm suya ihtiyacı vardır. Bitkinin ekimi yazlık olduğu için bu miktarın büyük bir çoğunluğunun sulama suyu ile verilmesi gerekir. Yörede genellikle ilk çiçeklenmeye kadar sulama yapılmamakta daha sonra düzenli olarak salma şeklinde sulama yapılmaktadır.
Çimlenme dönemi; Fasulye ekiminin yapıldığı toprakta çimlenme için toprakta yeterli miktarda nem bulunmalıdır. Çimlenme için yeterli nemin bulunmadığı durumda ya ekim öncesi sulama yapılarak toprak tava gelince ekilir, ya da ekim sonrası sulama yapılar. Ekimden sonra yapılacak sulama veya meydana gelecek yağış özellikle ağır topraklardakaymak tabakası oluşturur. Bu kaynak tabakası çıkışı zorlaştıracağı için bu tabakanın yumuşatılması için hafif bir yağmurlama sulama yapılabilir.
Çıkış çiçekleme arası dönem; Hava sıcak ve toprakta nem sıkıntısı varsa bitkiler 10-15 cm boylandığında hafif sulama çok uygundur. Bu dönem ile çiçeklenme arasında hafif bir sulama yapılmalıdır. Sulamada karık sulama tercih edilmeli mümkün olmadığı durumlarda diğer sulama yöntemleri kullanılmalıdır. Gelişmenin ilk dönemlerinde fazla su verilmesi bitkide kök ve gövde çürüklerini artırır kök gelişimini yavaşlatır.
Hasat ve harman; Kuru tane amaçlı fasulye yetiştiriciliğinde hasat zamanının tespiti son derece önemlidir. Hasadın erken yapılması denelerin buruşuk olmasına bağlı olarak verim ve kalitede azalmalara neden olmaktadır. Hasat için en uygun zaman bitkilerde baklaların genel olarak sarardığı tohumların normal şekil ve rengini kazandığı dönemdir. Harman makine ile yapılacaksa tanelerin fasla setleşmemesi gerekir. Hasat ve harman şekli yetiştiricilerin imkanlarına göre değişir. Ülkemizde hasat genel olarak bitkilerin elle yolunması yada biçilmesi şeklinde yapılır. Hasadın günün serin ve özellikle sabah saatlerinde yapılması hasat kayıplarını azaltmaktadır. Hasadı yapılan bitkiler küçük gruplar halinde iklim şartlarına bağlı olarak5-6 gün kurumaya bırakılır. Harman çoğunlukla sopayla dövmek yada üzerinden traktör gezdirmek suretiyle yapılmaktadır. Bu amaçla özel geliştirilmiş harman makineleri kullanılmaktadır. Bu durumda kırık tane oranının fazla olmaması için batör dönme hızının yüksek olmaması gerekir. Yörede hasat ağustos ayının ikinci yarısından itibaren başlamakta eylül ayı sonuna kadar devam etmektedir. Hasat elle yapılmakta sökülen bitkiler gölge yerlere taşınarak baklalar da bulunan daneler elle çıkarılmaktadır.

Denetleme: Ürünün ekim aşaması, hasat aşaması ve pazarlamasına yönelik denetimler yılda 3 sefer ve şikâyet halinde her zaman olmak suretiyle İspir Esnaf ve Sanatkârlar Odası koordinatörlüğünde İspir İlçe Tarım Müdürlüğü ve Atatürk Üniversitesi İspir Hamza Polat Meslek Yüksekokulundan görevlendirilecek ürün konusunda uzman en az 3 kişilik denetim mercii tarafından yapılacaktır. Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Denetim mercii hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.