Tescil No : 1208
Tescil Tarihi : 05.09.2022
Başvuru No : C2022/000052
Başvuru Tarihi : 11.02.2022
Coğrafi İşaretin Adı : Erzincan Üzümlü Sarucu
Ürün / Ürün Grubu : Şekerleme / İşlenmiş ve işlenmemiş meyveler ve sebzeler ile mantarlar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Üzümlü Köylere Hizmet Götürme Birliği
Tescil Ettirenin Adresi : Çavuşlu Mah. Erzincan Bulvarı No:43 Hükümet Konağı Üzümlü ERZİNCAN
Coğrafi Sınırı : Erzincan ili Üzümlü ilçesi

Kullanım Biçimi : Erzincan Üzümlü Sarucu ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işaret amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılmadığında, Erzincan Üzümlü Sarucu bareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülebilecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzincan Üzümlü Sarucu; coğrafi işaret olarak 37 sayı ile tescilli Cimin Üzümünün ortadan ikiye ayrılarak kurutulan üzüm tanelerinin içine, iç ceviz konulduktan sonra, pamuk ipliğe dizilerek tüketime sunulan geleneksel bir üründür.
Erzincan Üzümlü Sarucuna ait bazı bileşim özellikleri aşağıdaki Tablo 1’de yer almaktadır.
Tablo 1. Erzincan Üzümlü Sarucuna ait bazı bileşim özellikleri

Erzincan Üzümlü Sarucunun geçmişi eskiye dayanır. Coğrafi sınırın mutfak kültüründe önemli bir yere sahiptir. Üretimi, özellikle üzümlerin hazırlanması ve kurutulması bakımından ustalık becerisi gerektirir. Ayrıcakurutulan üzüm tanelerinin içine ceviz konulup pamuk ipliğine dizilmesi geleneksel bilgidir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
1 kg Erzincan Üzümlü Sarucu üretiminde; yaklaşık olarak 650-700 g kadar kuru Cimin Üzümü ve 300-350 g kadar yörede yetişen Juglans regia L. çeşit taze ceviz içi kullanılır.
Erzincan Üzümlü Sarucunun üretimi; Cimin Üzümlerinin kurutulması ve ”ceviz içi – üzüm” bileşenlerinin ipe dizilerek kurutulması olmak üzere iki ana aşamadan oluşur.
İlk aşamada Cimin Üzümü salkımlardan iri üzüm taneleri seçilir, keskin bir bıçak ile ortalarından ikiye kesilir ancak üzüm parçalarının birbirinden ayrılmaması gerekir. Çekirdekleri çıkarıldıktan sonra tahta kerevetler üzerine serilir, üzerleri temiz bir bez ile örtülür. Ağırlığının %75-80’i azalıncaya kadar yaklaşık olarak 3 gün kurutulur.
Üretimin ikinci aşamasında cevizlerin kurutulmuş üzümler ile sarılması ve iplere dizilmesi ile gerçekleştirilir. Yarım ceviz içi, üç adet üst üste konulmuş üzümler ile sarılır. İplere dizme aşamasında cevizin kırılmaması için taze olması istenir. Aksi takdirde cevizlerin nemli bir bez içinde nemlendirilmesi sağlanır. Üretimin bir sonraki aşaması ise Erzincan Üzümlü Sarucunun ince pamuklu iplere dizilerek güneşte ikinci kez kurutulmasıdır. Bu aşamada 24-48 saat içerisinde tamamlanır.
Kurutma işlemi tamamlana Erzincan Üzümlü Sarucu, hava ile teması olmayacak şekilde ambalajlanarak serin yerlerde depolanır.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Üretimi, özellikle üzümlerin hazırlanması ve kurutulması bakımından ustalık becerisi gerektirir. Ayrıca kurutulan üzüm tanelerinin içine ceviz konulup pamuk ipliğine dizilmesi geleneksel bilgidir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzincan Üzümlü Sarucunun tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşmelidir.

Denetleme:
Denetimler, Üzümlü Köylere Hizmet Götürme Birliğinin koordinasyonunda, Üzümlü Köylere Hizmet Götürme Birliği, Üzümlü Belediyesi ve Üzümlü İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünden ürün konusunda uzman birer üyenin katılımıyla oluşan denetim mercii tarafından, düzenli olarak yılda bir defa, gerekli görülen hallerde ve şikâyet üzerine ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetim mercii; üretimde kullanılan Cimin Üzümü ile cevizin uygunluğunu, üretim metoduna uygunluğunu ve Erzincan Üzümlü Sarucu ibaresi, logosu ile mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğunu denetler.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 880
Tescil Tarihi : 03.09.2021
Başvuru No : C2021/019
Başvuru Tarihi : 18.01.2021
Coğrafi İşaretin Adı : Kemah Doğal Kaynak Tuzu
Ürün / Ürün Grubu : Kaynak tuzu / Yiyecekler için çeşni/lezzet vericiler, soslar ve tuz
Coğrafi İşaretin Türü : Menşe adı
Tescil Ettiren : Kemah İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü
Tescil Ettirenin Adresi : Çarşı Mahallesi Kemal Cantürk Cad. 2. Sok. No:34 Kemah ERZİNCAN
Coğrafi Sınır : Erzincan ili Kemah ilçesi

Kullanım Biçimi : Kemah Doğal Kaynak Tuzu ibaresi ve menşe adı amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Kemah Doğal Kaynak Tuzu ibaresi ve menşe adı amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Kemah Doğal Kaynak Tuzu, Munzur Dağlarındaki kaya tuzu yataklarından geçen yer altı sularının dağın doğal yapısında bulunan tuz tabakasını eritip tuzlu su şeklinde yeryüzüne çıktıktan sonra tuz havuzlarında doğal enerji kaynaklarıyla (güneş ısısı ve rüzgâr) buharlaştırma yöntemi sonucu elde edilen amorfik kristalize tuzdur.
Seyyah Evliya Çelebi’nin Seyahatname adlı eserinde Kemah ilçesinde üretilen tuza yer verilmiş, Osmanlı saray mutfağında kullanıldığı belirtilmiştir.
Kemah Tuzunun tuzluluk oranı (bome derecesi), debisine bağlı olarak % 14 ila % 24 arasında değişir. Kemah Doğal Kaynak Tuzunun Özellikleri:

• Kolayca ufalanabilir ve ağızda kolayca eriyebilir yapıdadır.
• Dil yakıcı tattadır.
• Kokusuzdur.
• Kübik sisteme göre kristal bir yapısı olmakla birlikte amorf (kararlı bir kristal yapısı olmayan) yapıdadır.
• Parlak görünümdedir.
• Yaklaşık olarak %40 sodyum ve %60 klordan oluşur.
• Nem oranı %1,6 - 2,3’tür.
• Sertliği 2,5 mg/l’dir.
• Özgül ağırlığı 2,1-2,35 gr/cm³ arasındadır.

Kuzeyde Karadağ ile güneyde kalker formasyonundan oluşan Munzur Dağları arasındaki saha, Kemah formasyonudur. Kemah tuzlaları, bu formasyon içerisinde geniş yayılış alanına sahip jipsli araziler üzerinde kurulmuşlardır. Jipsli seriler içerisindeki kaya tuzu yatakları, tuzlu suyun oluşmasında en önemli etkendir. Katkı maddesi içermeyen Kemah Tuzunun bulaşan miktarlarına aşağıda yer verilmektedir.

Kemah Tuzunun Bulaşan Miktarı:

Kemah Doğal Kaynak Tuzunun elde edildiği Kemah tuzlaları, Doğu Anadolu Bölgesinin yüksek dağ sıraları arasında yer alan bir vadi içerisinde bulunur. Bu nedenle Kemah ilçesinde üretimin en yoğun yapıldığı kurak devrelerde yağışların düşük oluşu, sıcaklık değerlerinin çevresine göre nispeten yüksek olması, kuzeyden ve güneyden sahayı kuşatan dağların nemli hava kütlelerinin ilerleyişini durdurması gibi özellikler, tuz oluşumunda büyük önemi olan buharlaşmanın yüksek olmasını sağlar. Tuzlu kaynak suyunun kristalize havuzlarına gönderilmesinden sonra ise düşük yağış, yüksek sıcaklık ve yüksek buharlaşma, tuz oluşumu için önemlidir. Kemah Tuzu özellikle peynir yapımında tercih edilir.

Üretim Metodu:
Kemah Doğal Kaynak Tuzu, yeryüzüne ulaşan tuzlu su çözeltisine hiçbir kimyasal ve katkı maddesi katılmadan, depolama ve derecelendirme (konsantrasyon) havuzlarına aktarılarak dinlendirilir. İlk konsantrasyon havuzunda %28 tuzluluk derecesine ulaştıktan sonra ikinci konsantrasyon havuzuna aktarılır. Bu havuzda yaklaşık %2 oranında tuzluluk derecesinin artırılması ile diğer konsantrasyon havuzuna aktarılır ve bu işlem, en son konsantrasyon havuzunda tuzlu suyun kristalize olması için %36’lık doygunluk derecesine gelmesi ile son bulur. Her konsantrasyon havuzunda tuzlu su çözeltisinde bulunabilecek ağır metallerin fazlalıkları, her bir konsantrasyon havuzunda kademeli şekilde çökeltilerek ayrıştırılır. Ayrıştırılan tuzlu su, suyu tutacak yapıda doğal kilden ve sıkıştırmakta kullanılan doğal taşlardan imal edilmiş üretim havuzlarına (kristalizasyon havuzlarına) aktarılır.
Üretim havuzlarında güneş enerjisinden ve kurutucu sıcak hava rüzgârlarından faydalanılarak suyun tuzluluk derecesi %36’ya, yani doygunluk derecesine ulaştıktan sonra, çözeltinin buharlaşmasıyla kristalleşme işlemi başlar. Kristalleşme evresinde tuz tanecikleri, kübik yapı olarak suyun yüzeyinde oluşur. Kübik yapıdaki tuz, buharlaşma evresi devam ettiği süresince büyür, ağırlığı artar ve suyun yüzeyine tutunamayacak ağırlık ve boyuta geldiğinde havuzun tabanına çöker. Bu işlem, havuz içerisindeki suyun en az yarısı buharlaşana kadar tekrar eder. Tabana çöken tuz taneleri, havuzun kenarlarına alınır.
Havuzdan toplanan tuzlar, suyunun süzülüp nem oranının yaklaşık %2’ye düşmesi ve kuruması amacı ile dinlendirilir. Kuruyan tuzlar, 1 mm³ ilâ 18 mm³ büyüklüğe sahiptir.
Kemah Doğal Kaynak Tuzu, herhangi bir öğütme işlemine tabi tutulmadan 5 kg, 10 kg ve 20 kg ağırlıklarda paketlenir ve nem oranı en az %5 olan depolarda muhafaza edilir.

Denetleme:
Denetimler; Kemah İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünün koordinatörlüğünde ve Kemah İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü, Binali Yıldırım Üniversitesi Kemah Meslek Yüksek Okulu Müdürlüğü, Kemah Belediyesi ile Kemah Orman İşletme Şefliğinden ürün konusunda uzman birer kişiden oluşan 4 kişilik denetim mercii tarafından gerçekleştirilir. Denetimler, tuz üretiminin yoğun olarak gerçekleştiği (mayıs-ekim) dönemde yılda bir kez, ayrıca ihtiyaç duyulduğunda ve şikâyet halinde ise her zaman yapılır.
Denetime esas kriterlere aşağıda yer verilmektedir.

• Kaynak suyun konsantrasyonunun % 14 ilâ % 24 bomemetre olması.
• Üretim metodunun uygunluğu.
• Ürünün fiziksel özelliklerinin (kübik kristal yapı, koku, renk ve parlaklık) uygunluğu.
• Paketleme ve depolama koşullarının uygunluğu.
• Bulaşan miktarının uygunluğu.
• Kemah Doğal Kaynak Tuzu ibaresi ve menşe adı ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 813
Tescil Tarihi : 27.07.2021
Başvuru No : C2020/401
Başvuru Tarihi : 16.11.2020
Coğrafi İşaretin Adı : Kemaliye Dutu / Eğin Dutu
Ürün / Ürün Grubu : Dut / İşlenmiş ve işlenmemiş meyve ve sebzeler ile mantarlar
Coğrafi İşaretin Türü : Menşe adı
Tescil Ettiren : Kemaliye Belediyesi
Tescil Ettirenin Adresi : Dörtyolağzı Mah. Cumhuriyet Cad. No:78 Kemaliye ERZİNCAN
Coğrafi Sınırı : Erzincan ili Kemaliye ilçesi

Kullanım Biçimi : Kemaliye Dutu / Eğin Dutu ibaresi ve menşe adı amblemi ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Kemaliye Dutu / Eğin Dutu ibaresi ve menşe adı amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Kemaliye Dutu / Eğin Dutu; Erzincan ilinin Kemaliye ilçesi ile özdeşleşmiş Latince tür ismi Morus alba L. olan üzümsü bir meyvedir. Kemaliye Dutu / Eğin Dutu; genellikle vejetatif yöntemler ile çoğaltılan ağaç popülasyonları şeklinde, genel özellikleri bakımından birbirine benzer birçok genotipten oluşur. Eski adı Eğin olan Kemaliye ilçesinde uzun yıllardır dut yetiştiriciliği yapılır. Kemaliye Dutu / Eğin Dutunun belirtilen coğrafi sınır ile bilinirliliği ve ünü bulunur.
Kemaliye ilçesi coğrafi konumu ve iklim özellikleri ile dut yetiştiriciliği açısından avantajlı bir konumdadır. Kemaliye ilçesindeki dut bahçeleri farklı rakımlarda yer alır. Genel olarak ilçenin killi-tınlı karakterdeki toprak yapısında olması ve karasal iklim özelliği neticesinde ilçede gece ve gündüz sıcaklıkları arasındaki fark oldukça fazladır. Özellikle bu durum, Kemaliye Dutu / Eğin Dutunun tatlanmasını ve ticari anlamda suda çözünebilir kuru madde (SÇKM) ve kurutma randımanı değerleri bakımından ideal bir ürün olmasını sağlar.

Kemaliye Dutu / Eğin Dutunun Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özelikleri:
Hasat döneminde iklim, yetiştirme koşulları ve meyvenin olgunluk durumuna göre yaş meyvelerde; meyve ağırlığı 0,4-3,5 g, meyve eni 8-19 mm, meyve boyu 12-32 mm ve meyve sapı uzunluğu 4,5-15 mm arasında değişir.
Çekirdeksiz özellikteki Kemaliye Dutu / Eğin Dutu yaş meyveleri görsel olarak beyaz renktedir.
Kemaliye Dutu / Eğin Dutunun kurtulmuş meyveleri görsel olarak beyaz-sarı ve kahverengi-sarı renk ve tonlarındadır.
Hasat dönemindeki yaş meyvede; SÇKM değeri (meyve suyunda) en az % 17, şıra randımanı en az % 59 ve kurutma randımanı ise en az % 25’tir.
Kemaliye Dutu / Eğin Dutunun; hasat sonrası raf ömrü kısa olup daha çok yaş meyve ya da kurutulmuş meyve olarak değerlendirilir. Bu nedenle hasat edildikten sonra yaş meyve veya kurutulmuş olarak, dökme ya da ambalajlı olarak tüketiciye arz edilir.

Üretim Metodu:
Kemaliye Dutu / Eğin Dutu Yetiştiriciliği ve Üretim Aşamaları
Kemaliye Dutu / Eğin Dutunun yetiştirilmesi kapama meyve bahçeleri tesisinden ziyade genellikle bahçe aralarında ve bahçe sınırlarında tek ağaç ya da ağaç dizileri şeklindedir.
Çoğaltma Yöntemi: Anaç olarak çekirdekli beyaz dutlardan elde edilen dut çöğürleri kullanılır. Kemaliye Dutu / Eğin Dutundan alınan aşı kalemleri kullanılarak vejetatif yöntemler ile çoğaltılmış aşılı fidanlar elde edilir. Aşı ile çoğaltmada; ilkbaharda kalem aşıları, haziran ayında sürgün göz aşısı ve ağustos-eylül aylarında ise durgun göz aşısı yöntemleri uygulanabilir. Vejetatif çoğaltma yöntemlerinden çelikle, daldırma ile ve doku kültürü ile de fidan üretimi yapılabilir.
Bahçe Tesisi: Dut ağaçlarının kuvvetli gelişme gösterebilmelerinden dolayı kapama bahçe tesisinde 8x8 m, 9x9 m ve 10x10 m dikim mesafeleri kullanılması tavsiye edilir. Fidan dikimi sonbaharda yaprak dökümünden, ilkbaharda ağaçlara su yürümesine kadar geçen devrede yapılır. Dikim öncesinde fidanlarda dikim budaması yapılır ve fidanlar aşı parselinden söküldükleri derinlikte dikilir. Dikimden sonra mutlaka can suyu verilir.
Sulama: Genellikle salma sulama şeklinde yapılır. Sulamaya gün dönümünden (21 Haziran) sonra başlanır. Bölgenin yağış durumu da gözetilerek yaklaşık her 15 günde bir ağaçlara su verilmesi uygun olur. Yıllara göre değişmekle birlikte genel olarak eylül ayının son haftasında sulama yapılması sonlandırılır. Salma sulama yönteminde ağaçların kök boğazına su temas etmeyecek şekilde çanaklara su verilmesi tavsiye edilir. Yeni tesis edilecek bahçelerde ise modern sulama tekniklerinden; damla sulama ve mini yağmurlama metotlarının kullanılması tavsiye edilir.
Toprak İşleme: Toprağın havalandırılması, yağışlardan ve sulama suyundan faydalanılması ve yabancı ot kontrolü için ilkbahar ve sonbahar aylarında toprak işleme yapılabilir. Toprak işleme, kök sistemine zarar vermeyecek derinlikte yapılmalıdır.
Gübreleme: Genel olarak hayvan gübresi (ahır gübresi / çiftlik gübresi) kullanılır. Yabancı ot mücadelesinin etkinliği bakımından hayvan gübresinin yanmış olması istenir.
Budama: Fidanların dikimden itibaren ilk yıllarda şekil budaması gerçekleştirilir. Budamada goble ve merkezi lider terbiye şekilleri uygulanabilir. Verim çağına gelmiş ağaçlarda ise iç içe geçmiş ve kurumuş dallar çıkarılarak ağacın maksimum şekilde ışık alması sağlanır. Budamalar ağaç dinlenme devresinde iken yapılmalı ve kesim yerleri aşı macunu ile kapatılmalıdır. Yaşlanmış ağaçlarda gençleştirme budaması yapılabilir.
Zirai Mücadele: Zirai mücadelede, ilgili mevzuata uygun bitki koruma ürünleri kullanılabilir ve teknik talimatlara uyulur.
Hasat ve Kurutma: Ortalama üç ay süreyle dut hasat yapılır. Dut meyveleri haziran ayının ilk haftasında olgunlaşmaya başlar. Devam eden üç aylık zaman aralığında defalarca ürün hasadı yapılır. Kurutmalık olarak değerlendirilecek dutlar, genellikle gün dönümü olarak bilinen 21 Haziran tarihinden sonra olgunlaşan meyvelerden seçilir.
Meyve hasadı farklı şekillerde yapılır. Hasat edilirken meyvenin mümkün olduğunca ezilmemesine / zedelenmemesine dikkat edilir. Hasat; elle toplama ve sergilere ağacın silkelenmesi şeklinde yapılır. Ayrıca bahçe toprağının uygun olduğu yerlerde arazi tesviyesi ve temizliği yapılarak, toprağa serilen sergilere düşen meyveler bu haliyle ya da bu sergilerde kurutulduktan sonra toplanır. Bir başka yöntemde ise ağaç altlarına fileler gerilir. Bu filelere düşen dutlar birkaç gün aralıklarla toplanarak güneş altında, asgari teknik ve hijyenik şartlara riayet edilerek kurutulur. Kurutmadan sonra dut kuruları içerisinde bulunabilecek yaprak, dal parçası vb. yabancı maddeler ayıklanır.
Depolama ve Muhafaza Koşulları: Yaş Kemaliye Dutu / Eğin Dutunun; kuru, serin, temiz ve kokulardan ari ortamlarda depolanmasına ve muhafaza edilmesine dikkat edilir. Ancak esas olan ürünün hasattan sonra en kısa sürede tüketiciye arz edilmesidir.
Kurutulmuş Kemaliye Dutu / Eğin Dutu ise; kuru, serin, temiz ve kokulardan ari ortamlarda, oda sıcaklığında dökme ya da gıda ile temasa uygun ambalajlarda ilgili gıda mevzuatına uygun etiket bilgileri ile tüketiciye arz edilir. Daha uzun süre muhafaza için buzdolabı koşullarında ürünün saklanması tavsiye edilir.

Denetleme:
Denetimler; Kemaliye Belediyesinin koordinatörlüğünde; Kemaliye Belediyesi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Kemaliye Hacı Ali Akın Meslek Yüksekokulu, Kemaliye Esnaf ve Sanatkârlar Odası ile Kemaliye İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünden birer kişinin katımıyla en az 3 kişiden oluşan denetim merci tarafından gerçekleştirilir.
Denetim yılda en az bir kere yapılır. Şikâyet üzerine veya gerekli görülen hallerde ayrıca denetim yapılabilir. Yapılan denetimler, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca raporlanarak her yıl düzenli olarak Kemaliye Belediyesi tarafından Türk Patent ve Marka Kurumuna sunulur.
Denetim mercii, Kemaliye Dutu / Eğin Dutu ibareli coğrafi işaretin kullanım biçiminin uygunluğunu, ürünün hasadı, kurutulması, depolama ve muhafaza koşulları ile “Üretim Metodu” bölümünde belirtilen hususlara uygun üretim yapılıp yapılmadığını denetler. Denetim sırasında tespit edilen uygunsuzluklar ile alınması gerekli tedbirler denetlenen ilgili kişi, kurum veya kuruluşa bildirilir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No: 37
Başvuru Tarihi: 23.11.2000
Başvuru No: C 2000/010
Yayın Tarihi: 13.06.2001
Türü: Menşe
Başvuru Sahibinin Kimliği: Erzincan Üzümlü Belediyesi
Başvuru Sahibinin Adresi: Cumhuriyet Meydanı Üzümlü ERZİNCAN
Coğrafi İşaret: CİMİN ÜZÜMÜ
Coğrafi Sınırları: Erzincan'ın Üzümlü ilçesi ile belde ve köyleri (Bayırbağ, Karakaya, Avcılar, Çadırtepe, Geyikli, Pişkindağ)
Kullanılacağı Ürün: Üzüm
Kullanım Biçimi: Markalama
Tanımı: Erzincan (cimin) yöresinde yetişen siyah renkli, şekli basık-oval, ortalama 3-4 gr tane ağırlığında, çekirdek sayısı ortalama 1-4, orta kabuk kalınlığında, aromasıtatlı-mayhoş, konik şeklinde, dolgunsıklıkta, 300-1500 gr. salkım iriliğinde sofralık bir üzüm cinsidir.
Bileşimi: Tanede; azot %0.36, fosfor %0.01, potasyum %0.20, magnezyum %0.008, kalsiyum %0.04. Yaprakta; azot %1.75, fosfor %0.30, potasyum %0.49, magnezyum %0.11, kalsiyum %1.47, demir %66.0, çinko %29.95, bakır %36.25.
Özellikleri: Yöreyeözgü coğrafi durum, iklim özellikleri, nem, sıcaklık ve rüzgar gibi faktörlerden gelmektedir.

Coğrafi Durumu: Erzincan Ovası; Doğu Anadolu Bölgesi'nin Fırat Havzası'nda, takriben 38' 18-40'42 doğu boylamları ile 39-40'06 kuzey enlemleri arasında yer alan genellikle 1300-1500 m yükseklikte yamaç arazilerdeki biriktirme konileri üzerinde kurulmuş bağların son hududu Bayırbağ Köyünde 1700 metreye kadar ulaşmaktadır.
İklim Özellikleri: En faydalı yağışlar; kış, erken bahar ve hasadı müteakip olan sonbahar yağışlarıdır. Kurak yaz dönemi içinde, üzümlere ben düştüğü zaman, mantari hastalıkların zuhuruna meydan vermeyecek şekilde yağan yağmurlardır.Omzaların suya ve sulama ihtiyacı, Haziran ayının başından başlayarak Eylül ayının ortalarına kadar devam etmektedir. En fazla su ihtiyacı, Temmuz ayının başı Ağustos ayının birinci haftasıdır.
Nisbi Nem:Ortalama nisbi nem %58'dir. Nisbi rutubetin düşük ve sıcaklık yüksek olduğunda evapotransprasyon çok fazla olursa omcaların yapraklarına ve tanelerine zarara vermektedir.
Sıcaklık: Yıllık sıcaklık ortalaması en az 9 derece (9-12) olan yerlerde yetişebilmektedir. Erzincan senelik sıcaklık ortalaması 10.7 derece, yaz ayları ortalaması 22.6 derece olmaktadır. Sıcaklık devamlı olarak 15-20 derecenin altına düşmemelidir.
Rüzgarlar: Kasım ayındanMayıs ayı ortalarına kadar esenGüney-Doğu rüzgarları ile yaz aylarında Kuzey ve Kuzey-Batı'dan esen ve ovada bariz olarak etkisini gösteren mevzii rüzgarlarıdır.

Denetim:
Denetim Biçimi: Başkalarının aynı ürünü üretimlerini teknik ve coğrafi özelliklerine uygunluğunun kontrolleri Erzincan Üzümlü Belediyesi koordinasyonu ile gerçekleşecektir.
Denetim Esasları: Ürünün yetiştirilip pazarlara sunulduğu 8.,9.,10.,11. aylarda ve tüketici şikayetleri üzerine her zaman Erzincan Üzümlü Belediyesinden 2 eleman, Tarım İlçe Müdürlüğünden Ziraat Mühendisi, Kaymakamlıktan bir eleman, Ürün Yetiştiricisi bir eleman olmak üzere 2 ila 5 kişilik bir denetim kurulu oluşturarak denetim yapılır, sonucunda ilgili rapor hazırlanır.

Tescil No : 38
Tescil Tarihi : 27.08.2002
Başvuru No : C2001/009
Başvuru Tarihi : 25.06.2001
Coğrafi İşaretin Adı : Erzincan Bakır İmalat ve El İşlemeciliği Sanatı
Ürün Adı : Bakır ürünleri
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzincan Ticaret ve Sanayi Odası
Tescil Ettirenin Adresi : Fevzipaşa Caddesi nu:19 ERZİNCAN
Coğrafi Sınırı : Erzincan ili ve ilçeleri: Erzincan, Üzümlü, Çayırlı Tercan, Mercan, Kemah, Refahiye, İliç, Kemaliye, Otlukbeli.

Kullanım Biçimi : Coğrafi işaretin adı olan Erzincan Bakır İmalat ve El İşlemeciliği Sanatı ifadesi tek başına ya da marka ile birlikte ürünün üzerinde kullanılır.
Kullanılacağı Ürün Çeşitleri: 1-Duvar Tabağı (simler, resimli tabaklar, saatli tabaklar vs.) 2- Biblo çeşitleri(ibrik güğüm, vazo vs.) (500 çeşit isimleri var, sürekli yeni tasarım yapılmaktadır.) 3-Ev gereçleri (sürahi, semaver, tabak tepsi, çay takımı, kahve takımı, kazan, debbe, sağan, iliştir, hamam tası, tencere) Bu üç ana çeşitlere ait her birinin 500’ün üzerinde çeşitleri bulunmaktadır.
Ürünün Mahreç Adının Kullanılacağı Bölge: Erzincan ili ve ilçeleri; Erzincan, Üzümlü, Çayırlı, Tercan, Mercan, Kemah, Refahiye, İliç, Kemaliye, Otlukbeli.

Ayırt Edici Özelliği: İşlemeci ustalarca özel tasarlanan şekillerin “Oyma Tekniğiyle” tekli kalemle bakır üzerine çıkarılması işlemidir. Bu işlemeciliği yapacakların, ustaların yanında çıraklık sistemiyle yetişmiş ustalar olması gereklidir. İyi bir işlemeci ustası 10-15 yılda yetişir.
İşleme ve Ürünün Tanımı: Külçe halinde gelen hammaddeyi levha haline dönüştürüp elde ve tezgâhlarda şekillendirerek, sanatkârın tarihten gelen birikim ve ince nakış ile 104 elden geçirerek ortaya koyduğu bir sanat eseridir. İyi bir işlemeci ustası 10-15 yılda yetişir.

Ürünün Üretim Tekniği ve Üretim Şekilleri: külçe halindeki hammadde bakır hattanesinde ocaklarda eritilir, kalıplara dökülür. Kalıplara dökülen bakır, üretilecek ürünün özelliğine göre silindirden (VALS Tezgâhları) geçirilerek kalınlığı ayarlanır. Silindirden geçerken sertleşen bakır tekrar fırınlarda tavlanır. Bu işlem istenen ölçüye gelinceye kadar tekrar tekrar yapılır. Levha haline gelen bakır daire makaslarında istenen ebatlarda kesilir. Kesilen levhalar yaklaşık 500 çeşit kalıplara göre, ustasına ve kendine özel bir şekilde sıvama tezgâhlarında, mazgala yardımıyla birkaç işlemle şekillendirilir. Küçük parçalar direkt tezgâha girer, büyük parçalar için ayrıca kovan basılır. Tekrar tavlandıktan sonra sıvama tezgâhlarında kalıplar üzerinde şekillendirilir.
Kimyasal Özellik: Bakır, üzerinde yapılan her işlemde sertleşir. Bundan dolayı her işlem sonunda tavının alınması gerekir. Yapılan ürün kalıptan çıkınca polisaj makinelerinde parlatılır. Lehim ve kaynak işlemleri yapılır., tekrar polisaj girer, üzerlerindeki yağ temizlenmesi için 90 0C ‘lik sıcak deterjanlı suda yıkanır. Kavak ağacından elde edilen ince hızar talaşıyla kurulanır. Üzerlerindeki talaş tekrar fırçayla silinerek vernik işlemi yapılır, kurulandıktan sonra belirli yerlere bant çekilerek boyaya şekil verilir, tabancayla boyama işlemi yapılır. Boyanan ürün fırınlanarak kurutulur. Boyanın kalitesi ürün üzerindeki ayırt edici özellik olarak görünür. İmalatı yapılan ürünler, boyanın sertleşmesi için işlemeye girmeden önce 7-10 gün süreyle bekletilir.
İşleme: İşlemeci ürünün işleme tarzını kafasında tasarlar, bir işlemeci binlerce desen çıkardığı gibi, her işleme ustasının kendisine özgü bir tarzı ortaya çıkmaktadır. Bakırın kararmaması için tekli kalemle işlemenin yapılması gerekir. Böyle işlenen eser 100 sene kararmaz.
Tasarlanan şekiller “Oyma Tekniğiyle” tekli kalemle bakır üzerinde desenin şablonunu çıkarır. Daha sonra tekli kalemle ara işlemini yapar, gümüş kaplamaya hazır hale getirir. Sonra dolgu kalemiyle gümüş kaplanacak yerler doldurulur. Ürün üzerinde özel bir formülle hazırlanmış gümüş-nitratta gümüş kaplama yapılarak işleminin ikinci aşamasına geçilir. Mısır kalemiyle, kalan işlenmemiş yerler(desenlerin eksik kalan kısımları işlenir. Bu işlemeden sonra ürün kırımızı beyaz renk alır.) Ürünün oksitlenmemesi için üzeri şeffaf ve kaliteli vernikle verniklenir.
Sanatkâr tarafından özel hazırlanmış kaliteli selülozik, şeffaf vernik, sanatın sanatkâr yönünden ayırt edici özelliğidir. Son olarak; 24 saatlik beklemeden sonra ürün satışa hazır hale getirilir.
Mine İşleme: Bu ürünler ayrıca bakır üzerine mine işleme olarak da işlenmektedir. Tüm bu tarzda ortaya çıkan bakır ürünleri üzerine mine işleme olarak yapılması ikinci bir ürünü ortaya çıkarmaktadır.
Şekillendirmede Kullanılan Malzemeler: Yağ fırçası, deve boynu, top mazgara (büyük/küçük), yassı mazgara, kordon makarası, tırtıl, el ağacı.
İşlemede Kullanılan Aletler: Pergel, kalemler, su zımparası, bilevi taşı, cetvel, yağlı metal kalemi.
İşlemede Kullanılan Kalemler: Tekli kalem, dolgu kalemi, çiftli kalem, çıtpıt kalem, mısır kalemi, tarama kalemi.

Denetleme: Denetim, Erzincan Ticaret ve Sanayi Odası koordinatörlüğünde; Erzincan Ticaret ve Sanayi Odasından bir kişi, Erzincan Kültür Müdürlüğünden bir kişi, Erzincan Esnaf ve Sanatkârları Odaları Birliğinden iki kişi olmak üzere toplam dört kişiden oluşacak denetim mercii tarafından, tescil belgesinde belirtilen ürünün ayırt edici özelliği ile ürünün üretim şekli ve tekniğine uygunluğu için yılda bir defa ve şikâyet halinde veya ihtiyaç üzerine ise her zaman denetim denetimleri yapılır. Her rutin denetleme öncesi denetim mercii toplantı yapıp denetlenecek olan yerlere göre bir denetleme planı yapar.
Tescil ettiren koordinatörlüğünde, denetim mercii kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir.

Tescil No : 760
Tescil Tarihi : 21.05.2021
Başvuru No : C2020/252
Başvuru Tarihi : 11.09.2020
Coğrafi İşaretin Adı : Erzincan Kesme Kadayıfı
Ürün / Ürün Grubu : Kadayıf tatlısı / Fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Erzincan İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Tescil Ettirenin Adresi : Atatürk Mah. Hekimoğlu İsmail Sok. No:3 Merkez ERZİNCAN
Coğrafi Sınırı : Erzincan ili

Kullanım Biçimi : Erzincan Kesme Kadayıfı ibareli aşağıda verilen logo ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzincan Kesme Kadayıfı ibareli logo ve mahreç işareti amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzincan Kesme Kadayıfı; ev tipi yoğurt, tam yağlı süt, yumurta, bitkisel sıvıyağ, limon suyu, tereyağı, sirke, ayçiçek yağı, tuz, sert beyaz buğday unu, kabartma tozu ve karbonat kullanılarak yapılan hamurdan elde edilen yufkaların ince kesildikten sonra arasına ceviz içi konularak pişirilip üzerine şerbet dökülerek hazırlanan bir tatlıdır. 45 cm’lik alüminyum tepside pişirilip 12x12 cm’ye dilimlenerek servis edilir.
Erzincan Kesme Kadayıfı, şerbet dökülmediği takdirde oda sıcaklığında 1 hafta, buzdolabında ise +4oC’de 3 ay muhafaza edilebilir.
Geçmişi eskiye dayanan Erzincan Kesme Kadayıfının üretimindeki özellikle yufkaların elde bıçak ile kesilme aşaması, ustalık becerisi gerektirir. Bu sebeple coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
45 cm çapındaki alüminyum tepside hazırlanan Erzincan Kesme Kadayıfı için gerekli malzemeler aşağıdaki gibidir.

• Hamur: 75 g ev tipi yoğurt, 300 ml tam yağlı süt, 1 yumurta, 85 ml bitkisel sıvıyağ, 4 damla limon suyu, 200 g erimiş tereyağı, 20 ml sirke, 125 g ayçiçek yağı, 2 g tuz, 550 g sert beyaz buğday unu, 10 g kabartma tozu, 2 g karbonat.
• İç malzeme: 1 kg ceviz içi.
• Pişirme: 125 g ayçiçek yağı, 125 g eritilmiş tereyağı.
• Şerbet: 1,2 kg toz şeker, 1,2 l su, 4 damla limon suyu.

Hamurun üretimi için tüm malzemeler karıştırılıp yaklaşık 35 dk yoğurularak çok sert bir hamur elde edilir. Hamur, 12 adet bezeye bölünür ve 20 dk dinlendirilir.
Şerbetin malzemeleri karıştırılarak orta ateşte yarım saat kaynatılarak yoğun kıvamlı şerbet hazırlanır.
Bezelerden 6 adedi, 45 cm çapında açıldıktan sonra yaklaşık 20 dk hafifçe kurutulur ve keskin bir bıçakla dökme kadayıf kalınlığında kesilir. Yağlanmış tepsiye yayılır ve üzerine iri kıyılmış ceviz içi dökülür. Kalan 6 bezeden aynı şekilde kesilen tel kadayıflar da cevizlerin üzerine yayılarak üst katman oluşturulur. Eritilmiş tereyağı-sıvıyağ karışımı üste dökülür. Önceden 15 dakika 1550C’ye ısıtılmış fırında 40 dk, üzeri kızarana kadar pişirilir vepişirme sonrası 40 dk soğumaya bırakılır. Soğuduktan sonra üzerine sıcak şerbet dökülür ve şerbeti çekmesi için yarım saat beklenir. Erzincan Kesme Kadayıfı, 12x12 cm’ye dilimlenerek servis edilir.
Erzincan Kesme Kadayıfı, şerbet dökülmediği takdirde oda sıcaklığında 1 hafta, buzdolabında ise +4oC’de 3 ay muhafaza edilebilir.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Geçmişi eskiye dayanan Erzincan Kesme Kadayıfının üretimindeki özellikle yufkaların elde bıçak ile kesilme aşaması, ustalık becerisi gerektirir. Bu sebeple coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Erzincan Kesme Kadayıfının tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleştirilir.

Denetleme:
Denetimler; Erzincan İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünün koordinatörlüğünde ve Erzincan İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Erzincan Ticaret ve Sanayi Odası, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Turizm ve Otelcilik Meslek Yüksekokulu, Erzincan Belediyesi ile Erzincan İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden konuda uzman birer kişinin katılımıyla oluşan toplam 5 kişilik denetim mercii tarafından yapılır. Yılda bir kez düzenli olarak yapılacak denetimler, ayrıca ihtiyaç duyulduğunda ve şikâyet halinde her zaman yapılır.
Denetim mercii tarafından; üretimde kullanılan malzemelerin uygunluğu; özellikle dökme kadayıfın hazırlanması aşaması olmak üzere üretim metoduna uygunluk; sunum şeklinin uygunluğu ve Erzincan Kesme Kadayıfı ibaresi, logosu ile mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu denetlenir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 30
Tescil Tarihi : 29.08.2001
Başvuru No : C2000/004
Başvuru Tarihi : 21.08.2000
Coğrafi İşaretin Adı : Erzincan Tulum Peyniri
Ürün / Ürün Grubu : Tulum peyniri / Peynirler
Coğrafi İşaretin Türü : Menşe adı
Tescil Ettiren : Erzincan Ticaret ve Sanayi Odası
Tescil Ettirenin Adresi : Fevzipaşa Cad. No:19 Merkez ERZİNCAN
Coğrafi Sınır : Erzincan ilinin 1500 m ve daha üzeri rakımlı yaylaları

Kullanım Biçimi : Erzincan Tulum Peyniri ibaresi ve menşe adı amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Erzincan Tulum Peyniri ibaresi ve menşe adı amblemi, işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Erzincan Tulum Peyniri; beyaz ve krem renkte, kolay dağılmayan, ağza alındığında bileşenlerinden kaynaklanan kendine özgü aroması kolaylıkla hissedilen, yarı sert, homojen yapıda ve belirgin asidik tattadır.
Erzincan Tulum Peyniri; Akkaraman koyunundan elde edilen ve yılın 4.ve 9. ayları arasında sağılan çiğ sütten veya Akkaraman koyununun sütüne, en fazla % 5 oranında Morkaraman koyunu sütü veya keçi sütü karıştırılarak, yılın 4. ve 12. ayları arasında üretilir. Üretimde çiğ süt kullanıldığı için olgunlaşma süresi en az 4 aydır. 4-5 litre sütten 1 kg tulum peyniri elde edilir.
Erzincan Tulum Peynirinin ayırt edici özelliklerini; bileşiminde bulunan en az % 95 oranındaki koyun sütü, kuzu veya buzağı şirdeninden geleneksel olarak üretilmiş peynir mayası ve kaynak tuzu kullanılması ile gıdayla temasa uygun ambalaj malzemesine veya keçi ve koyun derisi tulumlara sıkıca basılarak üretilmesi sağlar.
Erzincan Tulum Peynirinin bazı özelliklerine aşağıda yer verilmektedir.

Üretim Metodu:
Coğrafi sınırda beslenen Akkaraman koyununun sütü, yılın 4.ve 9. ayları arasında sağılır. Bu süte, en fazla % 5 oranında Morkaraman koyunu sütü veya keçi sütü de katılabilir. 4-5 litre sütten 1 kg tulum peyniri elde edilir. Birkaç kez süzülen sütler, kazanların içinde 2 saat kadar dinlendirilir.
Erzincan Tulum Peynirinin üretiminde kullanılan şirden mayası; yaklaşık 25-30 litre peynir altı suyuna, 6-7 tane kurutulmuş kuzu şirdeni veya 3-4 tane buzağı şirdeni ilave edilip 1 hafta bekletilmesiyle elde edilir.
Dinlendirilen süt, 100 litre süte 1-3 litre şirden mayası kullanılacak şekilde mayalanır. Bir saat sonra özel süzeklere alınıp teleme oluşturulur. Bir gün bekletildikten sonra, 50 kg’lık torbalara koyulup suyunun tamamen süzülmesi için yaklaşık 10 gün süreyle ve her gün altüst edilerek bekletilir. Daha sonra krom teknelerde ufalanan peynirler, % 2-2,5 oranında Erzincan ili Kemah ilçesinden elde edilen kaynak tuzu ile tuzlanıp torbalara, sıkı bir şekilde basılarak konur. Torbaların ağzı dikilip üst üste gelecek şekilde dizilir. Yaklaşık 10 günlük beklemeden sonra tamamen suyu süzülen peynirler, soğuk hava depolarına konur.
Erzincan Tulum Peyniri, gıda ile temasa uygun ambalaj malzemesine veya keçi ve koyun derisi tulumlara sıkıca basılarak doldurulur. Soğuk hava depolarında -2 ℃ - 0 ℃ sıcaklıkta en az 4 ay süreyle olgunlaştırıldıktan sonra piyasaya arz edilir. Olgunlaşma süresi sona erdikten sonra, yine aynı koşullarda 12 aya kadar muhafaza edilebilir.

Denetleme:
Denetimler; Erzincan Ticaret ve Sanayi Odasının koordinasyonunda ve Erzincan Ticaret ve Sanayi Odasından 1 kişi ve Erzincan İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden en az 2 kişi olmak üzere konuda uzman en az 3 kişilik denetim mercii tarafından yapılır. Denetimler; üretimde kullanılan sütün yılın 4. ve 9. ayları arasında alındığı göz önünde bulundurularak, peynir üretimi için uygun zaman dilimi olan 4. ve 12. aylar arasında olmak üzere düzenli olarak yılda en az bir kere, ayrıca gerektiğinde ve şikâyet halinde ise her zaman yapılır. Denetime ilişkin masraflar denetlenenden karşılanır.
Denetime esas kriterlere aşağıda yer verilmektedir.

• Üretimde kullanılan sütün, mayanın ve tuzun uygunluğu.
• Üretim metoduna uygunluk.
• Ürünün bileşiminin ve gerek görülmesi halinde kullanılan süt çeşidinin analiz edilerek uygunluğunun tespiti.
• Ambalajlama ve muhafaza koşullarının uygunluğu.
• Erzincan Tulum Peyniri ibaresinin ve menşe adı ambleminin kullanımının uygunluğu.

Tescil ettiren, Erzincan Tulum Peyniri üreticilerini tespit ederek kayıt altına alır.
Denetime ilişkin raporlar, Erzincan Ticaret ve Sanayi Odası tarafından Türk Patent ve Marka Kurumuna her yıl düzenli olarak gönderilir.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1469
Tescil Tarihi : 12.09.2023
Başvuru No : C2023/000034
Başvuru Tarihi : 26.01.2023
Coğrafi İşaretin Adı : Kemaliye Gazenne Dokuması / Eğin Gazenne Dokuması
Ürün / Ürün Grubu : Dokuma / Dokumalar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Kemaliye Belediyesi
Tescil Ettirenin Adresi : Dörtyolağzı Mah. Cumhuriyet Cad. 78 C Kemaliye ERZİNCAN
Coğrafi Sınır : Erzincan ili Kemaliye ilçesi

Kullanım Biçimi : Kemaliye Gazenne Dokuması / Eğin Gazenne Dokuması ibaresi ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Kemaliye Gazenne Dokuması / Eğin Gazenne Dokuması ibaresi ve mahreç işareti amblemi işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Kemaliye Gazenne Dokuması / Eğin Gazenne Dokuması; % 100 pamuk ipliğiyle mekikli dokuma tezgâhlarda dokunan ve “gazenne” adı verilen renkli dikey çizgi desenleri kullanılarak Erzincan ili Kemaliye ilçesinde üretilen dokuma kumaştır. Kına elbisesi, kıyafet, peştamal, yastık, çarşaf, masa örtüsü ve şal yapımında kullanılır.
Kemaliye ilçesinin eski adı Eğin olduğu için, Kemaliye Gazenne Dokuması / Eğin Gazenne Dokuması isimlerinin her ikisi de ürünü tanımlamak için kullanılır. Peştamal olarak kullanılan dokumaların ölçüleri yaklaşık 90 cm x 190 cm iken diğerlerinin ise 90 cm x 4 m’dir. 20/2 numaralı hazır bobinlere sarılmış % 100 pamuk ipliği peştamal üretiminde kullanılırken 40/1 ve 40/2 numaralı iplikler ise diğer ürünlerin üretiminde kullanılır. Genelde bordo ve lacivert renkli olmakla beraber kullanım yerine göre mor, sarı, kırmızı, yeşil gibi renkli iplikler ile dikey çizgi desenleri oluşturulur.

Coğrafi sınırda uzun bir geçmişe sahip olan Kemaliye Gazenne Dokuması / Eğin Gazenne Dokuması Kemaliye (Eğin) ilçesinin kültüründe ve ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Üretiminde oluşturulan gazenne, yani çizgili desen coğrafi sınıra özgüdür. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Kemaliye Gazenne Dokumasının / Eğin Gazenne Dokumasının üretim aşamalarına aşağıda yer verilmektedir.
Bobinlere sarılı halde alınan % 100 pamuk iplik, mekikli dokuma tezgâhının iplik takılan ve ipliklerin eşit gerginlikte, birbirine paralel ve düzgün bir şekilde durmasını sağlayan cağlık kısma yerleştirilir. Çözgü iplikleri istenilen renklere göre sıralanmasının ardından kumpas tarağından geçirilip leventlere sarılır.
Çözgülerin sarıldığı leventler dokuma tezgâhına getirilerek iplerin gergin durmasını sağlayan taharlama işlemine başlanır. Bu aşamada ipler, önce gücü denilen tellerden daha sonra tek tek olacak şekilde taraktan geçirilir. Tarak dokumanın eninin geniş veya dar olmasında kullanılır. Taharlama yapıldıktan sonra dokuma aşamasına geçilir. Masura sarma makinesi ile sarılan masuralar, mekiklerin içine takılır. Tezgâhın elçek ve ayakçak kısımları, mekiği hareket ettirir. Mekiğin hareket etmesiyle çözgü ipleriyle tarağa takılı olan ipler bir alta bir üste hareket eder ve bu iplerin arasından mekik geçmesi sağlanır. Çözgü ipleri dokumanın boyuna olan iplikler iken atkı ipleri ise dokumanın enine olan ipliklerdir. Atılan son atkı ipliğinin tarak aracılığıyla gazenne oluşum çizgisine taşınmasını ifade eden tefeleme işlemi ile gücü ve dokuma arasında mekik salınım hareketi yapılarak atkı iplikleri tel ile sıkıştırır. Gazenne çizgisinin elde edilmesiyle Kemaliye Gazenne Dokuması / Eğin Gazenne Dokuması üretimi tamamlanmış olur.
Kemaliye Gazenne Dokuması / Eğin Gazenne Dokumasında çift ve tek çözgüler kullanılır. Çözgü ipleri taraktan tek geçirilirse tek çözgü çift geçirilirse de çift çözgü elde edilir. Tek çözgü ile yaklaşık 90 cm x 190 cm, çift çözgü ile ise 90 cm x 400 cm dokuma elde edilir.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Coğrafi sınırda köklü bir geçmişe sahip olan Kemaliye Gazenne Dokuması / Eğin Gazenne Dokuması, Kemaliye ilçesinin kültüründe ve ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Dokumada bulunan çizgili desen, coğrafi sınıra özgü niteliktedir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Kemaliye Gazenne Dokumasının / Eğin Gazenne Dokumasının tüm üretim aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Kemaliye Belediyesinin koordinasyonunda; Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Kemaliye Hacı Ali Akın Meslek Yüksekokulu El Sanatları Bölümü, Kemaliye Esnaf ve Sanatkârlar Odası ile Kemaliye Belediyesinden konuda uzman birer kişinin katılımıyla 3 kişiden oluşan denetim mercii tarafından yapılır. Denetimler düzenli olarak yılda bir defa, ayrıca gerek görülmesi veya şikâyet halinde ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetime esas kriterler aşağıdaki gibidir:

• Üretimde kullanılan malzemelerin uygunluğu.
• Özellikle çizgili desen (gazenne) oluşturma aşaması olmak üzere üretim metoduna uygunluk.
• Ürün özelliklerinin uygunluğu.
• Kemaliye Gazenne Dokuması / Eğin Gazenne Dokuması ibaresinin ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 1452
Tescil Tarihi : 21.08.2023
Başvuru No : C2023/000035
Başvuru Tarihi : 26.01.2023
Coğrafi İşaretin Adı : Kemaliye Lök Tatlısı / Eğin Lök Tatlısı
Ürün / Ürün Grubu : Tatlı / Fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar
Coğrafi İşaretin Türü : Mahreç işareti
Tescil Ettiren : Kemaliye Belediyesi
Tescil Ettirenin Adresi : Dörtyolağzı Mah. Cumhuriyet Cad. 78 C Kemaliye ERZİNCAN
Coğrafi Sınır : Erzincan ili Kemaliye ilçesi
Kullanım Biçimi : Kemaliye Lök Tatlısı / Eğin Lök Tatlısı ibaresi ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün ambalajı üzerinde kullanılamadığında, Kemaliye Lök Tatlısı / Eğin Lök Tatlısı ibaresi ve mahreç işareti amblemi işletmede kolayca görülecek şekilde bulundurulur.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Kemaliye Lök Tatlısı / Eğin Lök Tatlısı; taş değirmende öğütülen kurutulmuş dut ile ceviz içi karışımın macun kıvamına gelene kadar dövülmesi suretiyle Erzincan ili Kemaliye ilçesinde üretilen tatlıdır. Üretimde, coğrafi işaret olarak 813 sayıyla tescilli Kemaliye Dutu / Eğin Dutu kullanılır.
Kemaliye ilçesinin eski adı Eğin olduğu için, Kemaliye Lök Tatlısı ve Eğin Lök Tatlısı isimlerinin her ikisi de ürünü tanımlamak için kullanılır. Ürün “lökhane” adı verilen imalathanelerde veya evlerde (taş dibeklerde) üretilir.
Kemaliye Lök Tatlısının / Eğin Lök Tatlısının geçmişi Osmanlı dönemine dayanır ve padişahlara ikram edilirdi. Bu nedenle coğrafi sınırda “padişah tatlısı” olarak da bilinmektedir. Ayrıca Osmanlı saraylarında da dönemsel oynanan oyunlarda kaybeden taraflara verilen cezalar arasında, lök dövme cezası da bulunmaktaydı. Bu kapsamda coğrafi sınırın mutfak kültüründe ve geleneklerinde önemli bir yere sahip olan Kemaliye Lök Tatlısının / Eğin Lök Tatlısının coğrafi sınır ile ün bağı bulunur.

Üretim Metodu:
Kemaliye Lök Tatlısının / Eğin Lök Tatlısının üretiminde, coğrafi işaret olarak 813 sayıyla tescilli Kemaliye Dutu / Eğin Dutu kullanılır.
Yaklaşık 8 kg’lık Kemaliye Lök Tatlısı / Eğin Lök Tatlısı üretmek için gerekli olan bileşenlere ve üretim aşamalarına aşağıda yer verilmektedir.
Bileşenler

• 5,5 - 6 kg kurutulmuş Kemaliye Dutu / Eğin Dutu
• 2,5 kg ceviz içi

Hazırlanması:
Kurutulmuş Kemaliye Dutu / Eğin Dutu dut ayıklama makinesinden geçilip ayıklanarak taş değirmende öğütülür ve üzerine havanda dövülmüş ceviz içi ilave edilir. Karışım, macun kıvamına gelinceye kadar yaklaşık 3500 ile 5000 arası vuruş ile taş, demir veya tunç dibeklerde dövülür. Genellikle 7 - 8 cm uzunluğunda ve 2 cm kalınlığında veya ambalaj tercihine uygun kalıplar halinde ambalajlanır. Serin ve rutubetsiz ortamda; ambalajlanmış ürün 6 ay, ambalajsız ürün ise 15 gün muhafaza edilir.

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Kemaliye Lök Tatlısı / Eğin Lök Tatlısının geçmişi eskiye dayanır. Kemaliye ilçesinin mutfak kültüründe ve geleneklerinde önemli bir yere sahiptir. Üretimde, aynı coğrafi sınırdan kaynaklanan Kemaliye Dutu / Eğin Dutu kullanılır. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Kemaliye Lök Tatlısının / Eğin Lök Tatlısının tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler; Kemaliye Belediyesinin koordinasyonunda; Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Kemaliye Hacı Ali Akın Meslek Yüksekokulu Mutfak Sanatları ve Gastronomi Bölümü, Kemaliye Esnaf ve Sanatkârlar Odası, Kemaliye İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Kemaliye Belediyesinden konuda uzman birer kişinin katılımıyla 4 kişiden oluşan denetim mercii tarafından yapılır. Denetimler düzenli olarak yılda bir defa, ayrıca gerek görülmesi veya şikâyet halinde ise her zaman gerçekleştirilir.
Denetime esas kriterler aşağıdaki gibidir:

• Özellikle Kemaliye Dutu / Eğin Dutu olmak üzere, üretimde kullanılan bileşenlerin ve miktarlarının uygunluğu.
• Üretim metoduna uygunluk.
• Kemaliye Lök Tatlısı / Eğin Lök Tatlısı ibaresinin ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren, hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.

Tescil No : 457
Tescil Tarihi : 18.09.2019
Başvuru No : C2018/239
Başvuru Tarihi : 21.12.2018
Coğrafi İşaretin Adı : Refahiye Balı
Ürün / Ürün Grubu : Bal / Bal
Coğrafi İşaretin Türü : Menşe adı
Başvuru Yapan : Refahiye Ziraat Odası Başkanlığı
Başvuru Yapanın Adresi : Kemaliye Mahallesi Erzincan Caddesi No:4 Refahiye ERZİNCAN
Coğrafi Sınır : Erzincan ili Refahiye ilçesi
Kullanım Biçimi : Coğrafi işaret ibaresi ürün üzerinde marka ile birlikte ambalajda yer alacaktır.

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Refahiye Balı, bölgede yetişen ballı bitkilerden kaynaklanan aromatik bir tada ve bal özü kokusuna sahiptir. Şeffaf ve parlak görünümlüdür. Rengi mevsimsel şartlara bağlı olarak, su beyazı ve açık amber tonundan koyu amber tonuna değişir. Akışkan kıvamlıdır.
Refahiye Balı Kafkas arısı olarak bilinen Apis mellifera caucasica ırkı veya melezleri tarafından üretilir. Kafkas arısı, arı ırkları içerisinde dili en uzun olan ırktır (6,6-7,25 mm). Bu özelliği sayesinde derin tüplü çiçeklerin nektar kaynaklarına daha kolay ulaşabilir. Kafkas arıları, kış mevsiminin kar ve soğuğuna dayanıklı, yüksek rakımlı ve dağlık bölgelere adapte olabilen bir ırk olduğundan, bölgede verimli bir şekilde çalışabilir.
Refahiye Balına ayırt edicilik kazandıran en önemli özelliklerden biri prolin oranının çok yüksek (750 -1200 mg/kg arasında) olmasıdır. Prolin proteini oluşturan 20 aminoasitten biri olup balın saflık derecesini ve kalitesini gösteren en önemli aminoasittir. Prolin değeri yörenin bitkisel biyoçeşitliliği ile doğrudan orantılıdır.
Doğu Karadeniz, Doğu Anadolu ve İç Anadolu coğrafi bölgelerinin birleşme noktasında bulunan Refahiye ilçesi iklimsel olarak geçiş özelliğine sahiptir ve zengin florası ile Türkiye’nin en önemli gen ve endemizm merkezlerinden biridir. Refahiye’nin 1500-2500 arasında değişen rakımında hem kültür bitkileri yetişebilir hem de alpin vejetasyonunda yer alan bitkiler ön plana çıkar. Ayrıca Refahiye ormanlarında orman altı bitki örtüsü de görülür. Çayır ve meraya dayalı biyoçeşitlik, üretilen balın aromasını ve kalitesini de olumlu yönde etkiler. Çayır ve mera bitkilerinin çeşitliliği ve bolluğu, balda besin kalitesini artıran faktörlerden olan proteinlerin, enzimlerin, esterlerin, vitaminlerin, mineral maddelerin, asitlerin ve sağlıklı meyve şekerleri oranın yüksek olmasını sağlar.
Refahiye İlçesinde bal arıları için nektar ve polen kaynağı bitkilerin ait olduğu büyük familyalar Apiaceae, Fabaceae, Lilliaceae, Cistaceae, Scrophulariaceae, Lamiaceae, Asteraceae, Euphorbiaceae, Rosaceae ve Fagaceae familyalarıdır. Refahiye Balında dominant oranda Fabaceae, sekonder oranda Lilliaceae, minör Cistaceae, Scrophulariaceae, Lamiaceae; eser oranda Asteraceae, Euphorbiaceae, Rosaceae ve Fagaceae familyalarına ait polenler bulunur.
Refahiye Balının fizikokimyasal özellikleri aşağıdaki gibidir:

• Balın prolin değeri 750-1200 mg/kg arasındadır
• Hidroksimetil Furfural (HMF) değeri en fazla 40 mg/kg’dır
• Sakkaroz değeri en fazla % 2’dir
• Fruktoz+Glikoz değeri en az % 65’tir
• Fruktoz/Glikoz değeri 0,9-1,4 arasındadır
• Nem İçeriği %16-17 arasındadır
• Diastaz sayısı en az 8’dir
• Suda çözünmeyen madde en fazla 0,1 g/100 g’dır
• Serbest asitlik en fazla 50 meq/kg’dır
• Elektrik iletkenliği en fazla 0,8 mS/cm’dir
• Balda protein ve ham bal delta C13 değerleri arasındaki fark -1,0 veya daha pozitiftir
• Balda protein ve ham bal delta C13 değerlerinden hesaplanan C4 şekeri oranı en fazla %7’dir
• Naftalin (bal mumunda) en fazla10 ppb’dir

Üretim Metodu:
Refahiye Balı Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliğindeki bal çeşitlerinden çiçek balı özelliklerine uygun olarak, petekli ve süzme bal olmak üzere 2 farklı şekilde üretilir.
Refahiye Balı üretiminde kullanılan kovanlar Langstroth tipi modern kovanlar olup TSE standartlarına uygundur.
Refahiye’de arıcılık faaliyeti sabit arıcılık şeklinde yürütülür. Ekim-kasım ayarında başlayan kışlama için uygun bir yeri olmayan Refahiye Balı üreticileri kışlama için ilçe dışına çıkar. Kışlama alanı olarak genellikle Tokat ve Sivas illerinin ilçelerinde valiliklerin uygun gördüğü alanlar kullanılır.
Kışlama
Kışlama, arıların kışı geçirme dönemine verilen isimdir. Son bahar döneminde arıların kışlık bakımı yapılır. Kışlık bakımda boş çerçeveler ile içerisindeki ballar alınır. Havaların soğumaya başlaması ile kovanlara polen ve arı keki ile katı besleme yapılmaya başlanır. Güz dönemi beslemesinin amacı yaşlanmış ve yıpranmış işçi arıların ölümü ile azalan kovan nüfusunun ilkbahar dönemine güçlü bir şekilde girmesini sağlamaktır. Bölgede kış ayları soğuk ve uzun sürdüğü için kapalı alanda kışlama yapılır. Kışlama alanları fazla hava sirkülasyonu olmayan, yoğun ses ve ışıktan uzak, nem ve sıcaklık açısından iyi izole edilmiş yerlerdir. Koloniler yerden 20-25 cm yüksekliğe konulur. Üst üste en fazla 3 kovan konulabilir. Koloniler yerleştirilirken zayıf koloniler ortaya, güçlü koloniler ise 1. ve 3. katlara konulur. Böyle konulmasını sebebi, ortadaki zayıf koloninin ısı kaybının engellenmesi ve ilkbahara güçlü bir şekilde çıkmasını sağlamaktır.
İlkbahar Bakımı
İlkbahar kontrollerinde amaç; arıların kışı nasıl geçirdiğini, kovanda mevcut gıda miktarını, ana arının varlığını, yumurtlama durumunu, işçi arı miktarını, kovanda hastalık olup olmadığını kontrol etmektir. İlkbahar bakımına nisan ayı başında başlanır. Kovanların ana arı kontrolleri yapılır, anasız kolonilere ana arı konur veya analı başka koloni ile birleştirilir. Ana arının yumurtlama durumuna bakılır, işçi arıların miktarına bakılır, kovanlarda hastalık olup olmadığına kontrol edilir, gerekli tedbirler alınır. Kovan dip tahtalarının temizliği yapılır, nemli ve küflü olan dip tahtaları değiştirilir. Tokat ve Sivas’ta kışlayan arıların nakil işlemi nisan ayı sonunda gerçekleştirilir.
Besleme
İlkbahar bakımı yapıldıktan sonra kovanlar artık arılıklara yerleştirilmeye başlanır. Kovanlar yerleştirirken koloniler arası şaşırmayı önlemek amacıyla, kovanlar arasında en az 2 m mesafe bırakılmasına dikkat edilir. Arıların kışlaklardan çıkarıldığı nisan ayında koloninin beslenmesi ve kuvvetlendirilmesi için bal, kek ve polen takviyesi yapılır. Sıcaklık durumuna ve kovana gelen polen miktarındaki artışa göre önce koyu (2 birim şeker / 1 birim su) sonra da normal (1 birim şeker / 1 birim su) şurupla besleme yapılır. Böylece ilkbahara güçsüz ve zayıf girmiş olan koloniler güçlendirilmiş olur. Her arılıkta arıların su ihtiyacını gidermek için bir suluk bulundurulur.
Petekler
Temel petek ihtiyacı, daha önce kullanılmış peteklerin geri dönüşümü ile karşılanır. Arıların ürettiği bal mumları toplanıp eritilerek külçe haline getirilir. Daha sonra külçe haline getirilen mumlar eritilir, düzgün altıgenler içeren ve soğutulan iki silindirin üzerine erimiş bal mumu akıtılır ve bal mumunun donması ile plaka şeklinde temel petekler elde edilir.
Bal Akımı Dönemi
1 temmuz – 15 ağustos arası ballı bitkilerin tam olarak çiçek açmaya başladığı dönemdir. Arıların yoğun bir şekilde bu çiçeklerden bal toplamasıyla bal akımı dönemi başlamış olur. Bal akımı bittikten sonra 15 gün bal kovan içerisinde olgunlaşması için bekletilir.
Bal Hasat Dönemi
Refahiye Balı hasadı petek gözlerinin sırlandığı ağustos ayı sonunda başlayıp eylül ayı ortasına kadar sürer. Petekli balın sırlanmış olması balın olgunlaşmış olduğunun göstergesidir. Hasada petekli balın tamamının veya en az 2/3 ünün sırlanmış olduğu peteklerden başlanır. Bal hasadı akşamüstü yapılır. Balın erken dönemde hasat edilmemesine dikkat edilir. Erken dönemde hasat edilen ballarda nem oranı yüksek olacağından bal erken kristalize olur ve fermantasyona uğrar. Hasatta kovan açılarak çerçeve çıkarılır. Üzerindeki arılar silkelenerek çerçeve hazır
bulundurulan temiz bal taşıma sandığına konur. Burada tam sırlı düzgün petekler petekli bal olarak satılacağı için poşetlenip dinlendirmeye bırakılır. Diğer daha az sırlanmış petekler ise süzme odasına alınır.
Süzme ve Dinlendirme
Süzme olacak ballar süzme odasına alınarak süzme makinasına yerleştirilir. Bal süzme makinesinde süzülerek krom çelik tanklara doldurulur ve hijyenik ortamda dinlendirilmeye bırakılır. 35-40 °C ısıtılmış balın dinlendirilmesi sırasında, baldan yoğun olan parçacıkların dibe çökmesi ve baldan daha az yoğun yabancı maddeler ile hava kabarcıklarının yüzeye çıkması ile balda bir miktar durulma görülür. Dinlendirilerek berrak, temiz ve parlak görünüm alan ballar opak cam kavanoz veya TSE standartlarına göre üretilmiş laklı tenekelere doldurulur.
Depolama
Ballar, paketleme/dolum noktasından tüketiciye ulaştırılana kadar tüm aşamalarda temiz ve kuru yerlerde kokulardan ari biçimde, doğrudan güneş ışığından korunur ve 25 °C’yi aşmayacak şekilde muhafaza edilir. Ürünün depolanması Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliğine uygun olarak yapılır.
Zararlı Mücadelesi (Varroa Mücadelesi)
Birincisi arıların kışlaklardan çıkarıldığı nisan ayında, ikincisi ise eylül ayı sonlarına denk gelen bal hasadından sonra olmak üzere, petek gözlerinde yavru oranının en az olduğu dönemlerde gerçekleştirilir. Varroa mücadelesinde kullanılan ruhsatlı ilaçlar, ilaç prospektüsünde belirtilen talimatlara uygun şekilde kullanılır.
Bal üretim sezonunun başlangıcından bitimine kadar yapılan bütün işlemler (kışlama dönemi hariç) belirlenen coğrafi sınır içerisinde gerçekleşir.

Denetleme:
Denetimler Refahiye Kaymakamlığı koordinatörlüğünde, Refahiye İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü, Refahiye 2052 Sayılı Tarım Kredi Kooperatifi, Refahiye Bal Üreticiler Birliği, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Refahiye Meslek Yüksek Okulu ve Refahiye Belediye Başkanlığından oluşan 6 kişilik bir denetim mercii tarafından yerine getirilir. Denetim mercii denetimleri 6 ayda bir düzenli olarak ve tercihen sezon başlangıcı ile bal akımı döneminde yapar. İhtiyaç duyulduğunda veya şikâyet üzerine ise her zaman denetim yapılır. Refahiye Ziraat Odasına şikâyet edilen üreticiler, şikâyet tarihinden itibaren en geç 1 hafta içerisinde denetlenir. Denetim Raporu her yıl düzenli olarak Türk Patent ve Marka Kurumuna gönderilir.
Refahiye Balı üretmek isteyen arıcılar nisan-mayıs aylarında Refahiye Ziraat Odası Başkanlığına müracaat ederek, “Refahiye Balı Üretici Kayıt Defterine” kayıt yaptırırlar. Kayıt yapıldıktan sonra en geç 15 gün içinde denetim mercii üreticiye dönüş yapar ve arılık yerinde kontrol edilir. Yerinde kontrollerde kovan sayısı, konaklama noktasının uygunluğu ve flora yapısı kayıt altına alınır.
Refahiye Balı üreticisi, bal hasadına başlamadan 15 gün önce Refahiye Ziraat Odası Başkanlığına bilgi vererek bal hasadı yapacağını bildirir. Bildirim üzerine denetim mercii hasat zamanı arılığa giderek ürün kontrolünü yapar ve gerekli analizler için örnek numuneler alır.
Refahiye Balı üreticilerinin bal örnekleri Türk Gıda Kodeksine uygun olarak alınıp analize gönderilir. Yapılacak analiz ücretleri “Refahiye Balı” üretimi yapan üreticinin kendisine ait olacaktır.
Refahiye Balının fizikokimyasal özellikleri aşağıdaki gibi olmalıdır:

• Balın prolin değeri 750-1200 mg/kg arasında olmalıdır
• Hidroksimetil Furfural (HMF) değeri en fazla 40 mg/kg olmalıdır
• Sakkaroz değeri en fazla % 2 olmalıdır
• Fruktoz+Glikoz değeri en az % 65 olmalıdır
• Fruktoz/Glikoz değeri 0,9-1,4 arasında olmalıdır
• Nem İçeriği %16-17 arasında olmalıdır
• Diastaz sayısı en az 8 olmalıdır
• Suda çözünmeyen madde en fazla 0,1 g/100 g olmalıdır
• Serbest asitlik en fazla 50 meq/kg olmalıdır
• Elektrik iletkenliği en fazla 0,8 mS/cm olmalıdır
• Balda protein ve ham bal delta C13 değerleri arasındaki fark -1,0 veya daha pozitif olmalıdır
• Balda protein ve ham bal delta C13 değerlerinden hesaplanan C4 şekeri oranı en fazla %7 olmalıdır
• Naftalin (bal mumunda) en fazla10 ppb olmalıdır

Refahiye Balının polen içeriğinde Fabaceae, Liliacea, Cistacea, Scrophulariaceae, Lamiacea, Asteraceae, Euphorbiaceae, Rosaseae ve Fagaceae familyalara ait türler bulunur. Polen analizi, 3 yılda bir rastgele seçilecek 5 farklı üreticiden istenir.
Refahiye Balı üretiminin üretim metoduna uygun olarak yapılıp yapılmadığı denetlenir.
Ballar denetim mercii tarafından tadılarak tat, koku ve aromasına bakılır; rengi ise görsel olarak kontrol edilir. Arı ırkı, kovan tipi görsel olarak kontrol edilir.
Arılıklarda suluk bulunup bulunmadığı, arıların temiz su ihtiyacını gidereceği doğal su kaynaklarına yakınlığı denetlenir. Zararlılarla mücadelenin uygun şekilde yerine getirilip getirilmediği denetlenir.
Balların ambalajlarının uygunluğu görsel olarak kontrol edilir. Coğrafi işaretin adı ve coğrafi işaret amblemi 6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanununa uygun şekilde kullanılmalıdır.
Denetim mercii, kamu kuruluşlarından veya özel kuruluşlardan veya bunlarda görevli uzman gerçek veya tüzel kişilerden denetimin gerçekleştirilmesi sırasında faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren hakların korunmasında hukuki süreçleri yürütür.