Erzurum’a ait sağlık verileri sağlık hizmetleri, sağlık altyapısı ve personeli yeterliliği bakımından Türkiye ortalamasının üzerindedir. İlde 20’si kamu, 1’i üniversite ve 2’si de özel olmak üzere toplam 23 hastane bulunmaktadır. Böylelikle Türkiye’deki hastanelerin % 1,6’sının Erzurum’da yer aldığı söylenebilir. İldeki tüm sağlık kuruluşlarının toplam yatak kapasitesi 3.188 olup Türkiye’deki toplam yatak sayısının %1,7’sini oluşturmaktadır.

Hastane ve yatak sayıları değerlendirildiğinde Erzurum’daki hastanelerin Türkiye’deki hastane başına düşen ortalama yatak sayısından fazla yatağa sahip olduğu görülmektedir. Türkiye’de yüz bin kişi başına düşen yatak sayısı 252 iken Erzurum için bu değer 408’dir.

Bölgede sağlık personeli sayısının 2000 – 2013 yılları arasındaki seyrine bakıldığında her personel grubunda devamlı bir artış gözlenmektir. Özellikle 2009 yılından sonra ilde istihdam edilen toplam hekim, sağlık memuru ve hemşire sayılarında son dönemde belirgin artışlar olmuştur.

Buna göre TRA1 Düzey 2 Bölgesi sağlık kurumları açısından kamu, üniversite, özel ve toplam sağlık kurumlarının sırasıyla %3,7; 1,5; 0,4 ve 2,4'ünü; yatak sayısının ise %2,1; 3,4; 0,5 ve 2,1'ine sahiptir. Bölgede yüz bin kişi başına düşen yatak sayısı 366'dır. Bölge içerisinde Erzurum 408 yatak ile ülke ortalamasının üzerindedir.

Bölge genelinde olduğu gibi Erzurum kamuya ait sağlık kurumları ve sağlık personeli açısından ülke ortalamasına göre daha iyi durumda bulunmasına rağmen özel hastanelerin bölgede sayı ve kapasite bakımından yeterli olmayışı önemli bir eksikliktir. Bunun yanında ortalamaların yüksek olmasının nedeni bölgede Sağlık Bakanlığı sağlık kurumlarına ilave olarak çok önemli bir üniversitenin tıp fakültesinin varlığıdır. Ancak ilçeler ölçeğine inildiğinde bu olumlu durumun sağlık personelinin homojen dağılımının sağlanamaması nedeniyle devam etmediği görülmektedir.

Sağlık Bakanlığının Sağlık İstatistiklerine (SB, 2014) göre Düzey 1 Bölgeleri özelinde verilen sağlık personeli istatistiklerinden TRA1 Düzey 2 Bölgesi’ni içine alan Kuzeydoğu Anadolu (TRA) Bölgesi nüfusa göre sağlık personeli sayısı bakımından ülke ortalamalarına yakın olsa da diğer bölgelere göre son sıralarda yer almaktadır.

Aile Hekimliği Uygulamaları

Sağlık Bakanlığı tarafından 2003 yılında başlatılan Sağlıkta Dönüşüm Programı (SDP) kapsamında aile hekimliği uygulaması tüm ülke geneline yaygınlaştırılmıştır. Bu doğrultuda Erzurum’da 2008 yılında aile hekimliği uygulamasına geçilmiştir. Erzurum’da 239 aile hekimliği birimi yer alırken aile hekimine düşen nüfus sayısı 3.208 ile Türkiye ortalamasının üstündedir (Tablo 20). Ancak Sağlık Bakanlığının 2023 hedefi olarak ortaya koyduğu aile hekimi başına yıllık 2000 hasta ve günlük 66 vizite hedefine henüz ulaşamamıştır. 

 

Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Bülteni’nde bildirilen (SB, 2009) Aile hekimliği uygulamasında 2017 yılından itibaren yeni sözleşme imzalayacak hekimlerin aile hekimliği uzmanı olması uygulaması birinci basamak sağlık hizmetinin geleceği için atılmış önemli bir adım olmasına rağmen bölgemizin AH uygulamasında ne tür bir değişikliğe sebep olacağı bakımından 2017 yılı izlenmesi gereken kritik bir yıl olarak görülmektedir.